Na današnji dan, 22. jul

22.07.2023. 09:02
0
IZVOR: srna.rs

Danas je subota, 22. jul, 203. dan 2023. Do kraja godine ima 162 dana.

356. p.n.e. - U Peli rođen Aleksandar Treći Veliki, Aleksandar Makedonski. Bio je makedonski kralj. Vladao je od 336. do 323. godine p.n.e. Kao makedonski kralj i hegemon Grka osvojio je veliko Persijsko carstvo i sa vojskom stigao do Indije. Aleksandar je namjeravao da udruži Makedonce i Persijance u jedan narod i time spriječi buduće sukobe. Poslije Aleksandrove smrti u 33. godini, njegovo veliko carstvo raspalo se u ratovima njegovih nasljednika. Za 13 godina, koliko je vladao, Aleksandar je stvorio dotad najveće carstvo u istoriji, koje se prostiralo od Makedonije do Indije. Posljedice njegovih osvajanja bile su dalekosežne. Veliko Persijsko carstvo prestalo je da postoji, osnivanjem gradova podstaknut je razvoj trgovine i ekonomije na velikom prostoru, od početka njegovih pohoda na Persiju od 334. p.n.e. računa se početak istorijskog razdoblja Helenizma. Aleksandar Makedonski ubraja se među najveće vojne stratege u istoriji, pa je mnogim vladarima i vojskovođama predstavljao životni uzor.

1456. - Hrišćanska vojska pod komandom erdeljskog vojvode Janoša Hunjadija, u srpskim narodnim pjesmama poznatog kao Sibinjanin Janko, u odlučujućoj bici - u kojoj su se posebno istakli srpski odredi - potukla Turke koji su opkolili Beograd. Preživjeli od oko 150.000 Turaka pod vođstvom sultana Mehmeda Drugog - Osvajača sutradan poslije bitke, u kojoj je ranjen i sam sultan, odustali su od opsade grada koji su, zajedno sa Srbima branili njemački, ugarski i poljski krstaši.

1739. - Turci porazili Austrijance kod Grocke i primorali ih da napuste Srbiju i Beograd. Beogradskim mirom 18. novembra 1739. Beograd i sva teritorija sjeverno od Zapadne Morave poslije 21 godine ponovo su pripali Otomanskom carstvu.

1784. - Rođen njemački astronom i matematičar Fridrih Vilhelm Besel, osnivač i prvi direktor Kenigsberške opservatorije, koji je izračunao putanju Halejeve komete i prvi utvrdio promjenljivost kretanja Sirijusa i Prokijusa i zaključio da je riječ o zvijezdama dvojnicima. Na osnovu geodetskih proračuna izveo je nove podatke o obliku i dimenzijama Zemlje. Usavršio je i neke matematičke metode u astronomiji.

1812. - U bici kod Salamanke u Španiji britanska vojska pod komandom feldmaršala Artura Velzlija Velingtona porazila francuske snage kojima je komandovao maršal Ogist Marmon.

1888. - Rođen američki mikrobiolog porijeklom ukrajinski Jevrejin Selman Ejbraham Vaksman, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1952. Nagradu je dobio za pronalazak streptomicina, prvog antibiotika koji uspješno suzbija tuberkulozu. Pronašao je i neomicin. Napisao je autobiografiju "Moj život sa mikrobima".

1898. - Rođen američki vajar Aleksander Sterling Kalder, negator klasičnog postupka. Rane skulpture imaju karakter duhovitih igračaka, a u prve apstraktne konstrukcije ugrađivao je male motore koji su ih pokretali. Docnije tvorevine - "mobile" - pokretala su vazdušna strujanja. Žičane konstrukcije labilnih spojeva s obojenim lisnatim završecima razvijao je u prostoru, ostvarujući poetičnu, pokretljivu veselu vegetaciju u gvožđu - promjenljivih ritmova i unutrašnjih odnosa. Njegov "mobil" ogromnih razmjera postavljen je 1958. ispred palate Uneska u Parizu. "Stabile" je fiksirao odnosom linija i ploha odmjerenih proporcija. Bavio se i ilustracijama, scenografijom, primijenjenom umjetnošću.

1917. - Aleksandar Fjodorovič Kerenski postao ruski premijer. Položaj izgubio zbacivanjem Privremene vlade 7. novembra 1917. /25. oktobra prema julijanskom kalendaru, tada važećem u Rusiji/, prvog dana Oktobarske revolucije. Iz Petrograda je pobjegao automobilom američkog poslanstva i 1918. je emigrirao.

1933. - Američki pilot Vili Post okončao prvi samostalni let oko Zemlje, koju je preletio za sedam dana, 18 časova i 49 minuta.

1934. - Američkog pljačkaša banaka i ubicu, "državnog neprijatelja broj jedan" Džona Dilindžera u Čikagu su, poslije 13 mjeseci potjere, ubili agenti Federalnog istražnog biroa.

1941. - Oko 600 ustanika iz Drobnjaka i Uskoka u Drugom svjetskom ratu, u snažnom napadu na italijanske fašističke okupatorske snage, oslobodilo crnogorski gradić Šavnik.

1943. - Savezničke snage u Drugom svjetskom ratu oslobodile italijanski grad Palermo na ostrvu Sicilija.

1944. - U Lublinu u Drugom svjetskom ratu grupa poljskih političara, poslata iz SSSR, formirala Komitet narodnog oslobođenja, koji je Moskva priznala kao privremenu poljsku vladu nasuprot izbjegličkoj vladi u Londonu.

1972. - Sovjetska kosmička sonda "Venera 8" prva se meko spustila na površinu Venere, s koje je deset minuta, prije nego što su izgorjeli instrumenti, emitovala podatke.

1981. - Turski terorista Mehmet Ali Agdža osuđen na doživotnu robiju zbog pokušaja da ubije poglavara rimokatoličke crkve papu Jovana Pavla Drugog 13. maja 1981.

1991. - Predsjedništvo SFRJ naredilo razoružanje i demobilizaciju svih paravojnih jedinica u Hrvatskoj.

1992. - Najveći kolumbijski krijumčar droge Pablo Eskobar pobjegao iz zatvora.

1993. - Narodna skuština Republike Srpske na zasjedanju u Mrkonjić Gradu proglasila je nevažećim za srpski narod u bivšoj BiH sve odluke Zemaljskog antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja BiH /ZAVNOBiH/ sa zasjedanja održanog 25. novembra 1943. godine u Mrkonjić Gradu.

1994. - Pozivajući se na ekonomsku krizu, predsjednik Rafael Kaldera suspendovao ustavna prava u Venecueli.

2003. - U iračkom gradu Mosulu američki vojnici ubili Udaja, Kusaja i Mustafu Huseina, sinove i unuka svrgnutog iračkog predsjednika Sadama Huseina.

2011. - U centru Osla i na ostrvu Utoja u terorističkom napadu Andres Brejvik ubio 77 osoba.

Komentari 0
Povezane vijesti
Na današnji dan, 24. novembar Na današnji dan, 24. novembar
Na današnji dan, 23. novembar Na današnji dan, 23. novembar
Na današnji dan, 22. novembar Na današnji dan, 22. novembar
Najčitanije
  • Povlače se novčanice od 10,20,50 i 100 KM: Šta trebate znati
    3h 9m
    0
  • Sarajlije „okupirale“ Istočno Novo Sarajevo, trgovci imali pune ruke posla (FOTO)
    1h 22m
    0
  • Raste cijena prasića u Srpskoj
    8h 5m
    0
  • Sokolac: Uspjeh srednjoškolaca na BEOSEF festivalu
    9h 25m
    0
  • Detalji tragedije u Kninu: Bomba usmrtila mladića (25), među povrijeđenima i maloljetnica
    10h 35m
    0