Na današnji dan, 27. jun

27.06.2023. 08:12
0
IZVOR: srna.rs

Danas je utorak, 27. jun, 178. dan 2023. Do kraja godine ima 187 dana.

1550. - Rođen francuski kralj Šarl Deveti, tokom čije su vladavine od 1560. do 1574. počeli vjerski ratovi rimokatolika i hugenota. Na nagovor majke Katarine de Mediči, koja je djelovala u dogovoru sa papom Grgurom, odobrio je 1572. pokolj hugenota u Vartolomejskoj noći.

1743. - U ratu za austrijsko nasljeđe britanski kralj Džordž Drugi porazio Francuze kod Detingena, kao posljednji monarh Velike Britanije koji je predvodio trupe u bici.

1838. - Rođen indijski pisac Bankim Čandra Čaterdži, prvi značajniji autor koji je pisao na bengalskom jeziku. Bio je pod znatnim uticajem škotskog pisca Voltera Skota i uglavnom je pisao romantične romane s domaćim temama i moralističkim tonom. Djela: romani "Kapalkundala", "Mrinalini", "Jurgalangurija", "Čandrašekhar", "Rađani", "Krišnakanter Čil", "Anandamat", "Debi Čaudhurani", "Sitaram".

1846. - Rođen irski politički vođa i nacionalni borac za autonomiju Čarls Stjuart Parnel, koji je uveo nove metode u borbi protiv Engleza. Postavši 1875. član engleskog parlamenta, otpočeo je opstrukciju u zakonodavnom tijelu uz istovremenu blokadu na terenu. Zatvoren je 1881, ali je i iz zatvora upravljao borbom irskih nacionalista.

1877. - Ruske snage su prešle Dunav u ratu protiv Otomanskog carstva, u kojem su se na strani Rusije borile Srbija i Crna Gora. Rat je okončan pobjedom Rusije, ali su potom Srbija i Crna Gora, na račun favorizovane Bugarske, oštećene Sanstefanskim mirom 1878, koji je donekle izmijenjen iste godine na Berlinskom kongresu. Srpski nacionalni interesi ipak su ponovo povrijeđeni: Raška oblast je data na upravu Otomanskom carstvu, a Austro-Ugarskoj pravo da okupira Bosnu i Hercegovinu, čime je spriječeno ujedinjenje srpskih zemalja i izlazak Srbije na more.

1882. - Mjesto Topola u Šumadiji, koje je u podnožju Oplenca osnovao vođa Prvog srpskog ustanka Đorđe Petrović - Karađorđe, proglašeno je varošicom. Karađorđe je 1781. tu podigao kuću s više pomoćnih zgrada, koju je početkom ustanka uništio beogradski dahija Kučuk Alija. Na istom mjestu Karađorđe je 1805. podigao novu kuću s pomoćnim zgradama i sve ogradio palisadom. Tako je Topola postala utvrđeno naselje uz koje su počele da niču i druge kuće.

1905. - Pobunjeni ruski mornari su na otvorenom moru zauzeli oklopnjaču "Potemkin" iz sastava Crnomorske flote i potom pod crvenom zastavom uplovili u luku u Odesi. Pobuna na "Potemkinu" prvi je masovni izraz nezadovoljstva u ruskoj carskoj armiji i nagovijestila je kasnije burne revolucionarne događaje.

1908. - Okončana je "bombaška afera" uperena protiv crnogorskog kneza Nikole Prvog Petrovića. Naziv je dobila po tome što je grupa studenata nabavila bombe namjeravajući da se, kako se tvrdilo, obračuna s knezom. Zavjera je otkrivena i pred sud su izvedena 52 protivnika autokratske kneževe vlasti. Četvorica su osuđena na smrt, a ostali na tri do 20 godina zatvora.

1932. - Poslije državnog udara u Sijamu, kojim je kralj Rama Sedmi primoran na niz reformi, proglašen je ustav. Njime je okončana apsolutna monarhija i u toj državi na jugoistoku Azije je uspostavljena parlamentarna monarhija.

1941. - Fašistička vlada mađarskog diktatora Mikloša Hortija, saveznika nacističke Njemačke Adolfa Hitlera u Drugom svjetskom ratu, objavila je rat SSSR-u.

1943. - Američki avioni su u Drugom svjetskom ratu bombardovali grčku pijestonicu Atinu, koja je bila pod njemačkom okupacijom.

1944. - Savezničke snage u Drugom svjetskom ratu zauzele francuski grad Šerbur, važnu luku na La Manšu.

1946. - Ministri spoljnih poslova SSSR, SAD, Velike Britanije i Francuske odlučili da Grčkoj pripadnu Dodekaneska ostrva u jugoistočnom dijelu Egejskog mora, uključujući najveće - Rodos, koja su do tada bila pod italijanskom upravom.

1950. - U Jugoslaviji donesen "Osnovni zakon o upravljanju radnih kolektiva državnim privrednim preduzećima i višim privrednim udruženjima", kojim je uvedeno radničko samoupravljanje. Taj sistem je u početku imao dobre rezultate, ali je kasnije ispoljio mnoštvo slabosti - prije svega zbog ignorisanja tržišnih mehanizama i uspostavljanja komplikovane procedure sporazumijevanja i dogovaranja privrednih subjekata.

1950. - Generalni sekretar UN Trigve Li zatražio od članica svjetske organizacije da pomognu Južnoj Koreji u sukobu sa Sjevernom Korejom, a istog dana predsjednik SAD Hari Truman naredio je američkom ratnom vazduhoplovstvu i mornarici da uđu u Korejski rat na strani Juga.

1954. - Prva nuklearna elektrana u svijetu otvorena u Obninsku, u blizini Moskve.

1976. - Palestinski teroristi u Grčkoj oteli avion "Er Fransa" sa 246 putnika i 12 članova posade i potom odletjeli u glavni grad Ugande Entebe, gdje su ih 4. jula 1976. u spektakularnoj akciji likvidirali izraelski komandosi, oslobodivši taoce.

1976. - General Antonio Ramaljo Janeš izabran za predsjednika Portugalije na prvim predsjedničkim izborima poslije poluvjekovne diktature Antonija de Oliveire Salazara.

1978. - Sa sovjetskog kosmodroma "Bajkonur" lansiran vasionski brod "Sojuz 30", u kojem su bili poljski major Miroslav Hermaševski i sovjetski pukovnik Peter Klimuk. Poslije osmodnevnog boravka u vasioni, u toku kojeg su se dvojica kosmonauta sastala na orbitalnoj stanici "Saljut-6" sa posadom "Sojuza 29" Vladimirom Kovaljonokom i Aleksandrom Ivančekovom, "Sojuz 30" se vratio na Zemlju.

1986. - Međunarodni sud u Hagu presudio da su SAD prekršile međunarodno pravo, jer su pomagale pobunjenicima protiv ljevičarske vlade u Nikaragvi.

1988. - Poglavar rimokatoličke crkve papa Jovan Pavle Drugi je, tokom posjete Austriji, imao izuzetno srdačan susret sa predsjednikom te zemlje i bivšim generalnim sekretarom UN Kurtom Valdhajmom, čija je zločinačka nacistička prošlost u Drugom svjetskom ratu u Jugoslaviji i Grčkoj uveliko bila objelodanjena.

1989. - Umro engleski filozof Džuls Alfred Ejer, čija je knjiga "Jezik, istina i logika" svojevrstan manifest logičkog pozitivizma. Ostala djela: "Zasnivanje empirijskog znanja", "Problem saznanja", "Pojam osobe".

1991. - Teritorijalna odbrana Slovenije napala je vojnike Jugoslovenske narodne armije, čime je počeo rat u sjevernoj jugoslovenskoj republici i pale prve žrtve nasilne secesije. Dva dana ranije Skupština pobunjene republike proglasila je nezavisnost Slovenije, a sutradan su njeni delegati napustili Skupštinu SFRJ.

1993. - Američke oružane snage bombardovale su iračku prijestonicu Bagdad sa 23 krstareće rakete. Cilj bombardovanja je bilo sjedište iračke obavještajne službe, ali je ubijeno i ranjeno i više desetina civila.

1997. - Predsjednik Tadžikistana Imomali Rahmonov i vođa islamista Said Abdulo Nuri potpisali mirovni ugovor o okončanju četvorogodišnjeg građanskog rata u toj bivšoj sovjetskoj republici.

1998. - U zemljotresu u području turskog grada Adana poginulo je najmanje 120 ljudi.

2000. - Vrhovni savjet odbrane za načelnika Generalštaba Vojske Republike Srpske /VRS/ postavio generala Novicu Simića. Saglasnost za Simićevo imenovanje potpisao je dotadašnji načelnik Generalštaba VRS general Momir Talić.

2003. - Bivši predsjednik Republike Srpske Biljana Plavšić prebačena iz Haga u Švedsku, na odsluženje zatvorske kazne, na koju je osuđena pred Haškim tribunalom.

2004. - U Srbiji održan drugi krug predsjedničkih izbora, u kojem je kandidat Demokratske stranke Boris Tadić pobijedio kandidata Srpske radikalne stranke Tomislava Nikolića. Prvi krug održan je 13. juna.

2007. - Penzionisani general i bivši komandant Glavnog štaba takozvane Armije BiH Rasim Delić, optužen za ratne zločine nad Srbima, otputovao u Hag.

2008. - Komisija za simbole Republike Srpske utvrdila je da prijedlog za novu himnu Srpske bude kompozicija "Moja republika" autora Mladena Matovića.

2008. - Bil Gejts otišao, nakon 30 godina, sa rukovodećeg mjesta američkog softverskog giganta "Majkrosofta" - da bi se posvetio filantropiji.

 

Komentari 0
Povezane vijesti
Na današnji dan, 24. novembar Na današnji dan, 24. novembar
Na današnji dan, 23. novembar Na današnji dan, 23. novembar
Na današnji dan, 22. novembar Na današnji dan, 22. novembar
Najčitanije
  • Sarajlije „okupirale“ Istočno Novo Sarajevo, trgovci imali pune ruke posla (FOTO)
    3h 8m
    0
  • Povlače se novčanice od 10,20,50 i 100 KM: Šta trebate znati
    4h 55m
    0
  • Raste cijena prasića u Srpskoj
    9h 51m
    0
  • Sokolac: Uspjeh srednjoškolaca na BEOSEF festivalu
    11h 11m
    0
  • Detalji tragedije u Kninu: Bomba usmrtila mladića (25), među povrijeđenima i maloljetnica
    12h 21m
    0