Danas je ponedjeljak, 8. januar, osmi dan 2024. Do kraja godine ima 358 dana.

1297. - Italijanski plemić Frančeskino Grimaldi, preobučen u kaluđera, ušunjao se u tvrđavu Monako, koja je bila pod vlašću Đenove, potom u nju pustio svoje vojnike i osvojio je. Osnovao je dinastiju Grimaldi - koja je i sada na vlasti u kneževini Monako - i kao Renije Prvi vladao je do smrti 1314.

1324. - Umro italijanski istraživač Marko Polo, najpoznatiji evropski srednjovjekovni putnik. Ka Dalekom istoku krenuo je u 17. godini iz Venecije 1271. Proputovao je Mesopotamiju, Kurdistan, Persiju, Turan, Pamir, Kineski Turkestan i Mongoliju i stigao u Peking 1275. Kao prvi Evropljanin prešao je preko Pamira, Turkestana i Mongolije. Od 1275. do 1292. proputovao je gotovo cijelu Kinu, a na povratku je od 1292. do 1295. putovao preko Indokine, Indonezije, Singapura, Indijskog okeana, Persije i Crnog mora. Opisao je putovanja u "Knjizi o čudima svijeta", objavljenoj 1298, kasnije nazvanoj "Milion", koja je podstakla mnoga geografska otkrića.

1589. - Rođen pisac Ivan Gundulić, čija je poezija prožeta strasnim pozivima na slobodu i borbu porobljenih Slovena protiv Turaka. U najznačajnijem djelu - epu "Osman" opjevao je turski poraz u Hoćimskoj bici 1621. i smrt sultana Osmana Drugog u janičarskoj pobuni godinu dana kasnije, videći u tim događajima predznak propasti Otomanskog carstva i oslobođenja Južnih Slovena. U mladosti je pisao melodrame, pastorale i lirske pjesme, koje su najvećim dijelom izgubljene. Ostala djela: drama "Dubravka", spjev "Suze sina razmetnoga".

1642. - Umro italijanski astronom, fizičar i matematičar Galileo Galilej, osnivač mehanike kao nauke, posebno dinamike i kinematike. Hidrostatsku vagu pronašao je 1585, a 1589. formulisao je zakone slobodnog pada tijela pod dejstvom sile teže i kretanja po kosoj ravni. Uveo je pojmove ubrzanja i inercije. Konstruisao je astronomski durbin, otkrio Orionovu maglinu, neravnine na Mjesecu, četiri Jupiterova satelita, Venerine faze, pjege na Suncu i konstatovao da je Mlečni put ogroman skup zvijezda. Zalažući se za heliocentrični sistem Nikole Kopernika i dokazujući da je geocentrični ptolomejski sistem zabluda, 1616. sukobio se s rimokatoličkom crkvom. Sud inkvizicije ga je prisilio da se odrekne teze da se Zemlja okreće oko Sunca. Navodno je poslije presude rekao: "Ipak se okreće!".

1679. - Francuski istraživač Rober Kavelije de la Sal otkrio je vodopade Nijagare.

1713. - Umro italijanski kompozitor i violinista Arkanđelo Koreli, osnivač bolonjske violinske škole. Jedinstvom emotivnosti i uravnotežene forme uspostavio je ravnotežu s obiljem baroknih ukrasa u svojoj muzici, postigavši klasičnu smirenost. Znatno je uticao na Johana Sebastijana Baha. Djela: 12 končerta grosa, sonate za violinu, tri sonate.

1807. - Srbi su u Prvom srpskom ustanku izbacili Turke iz Kalemegdanske tvrđave i Beograd je, poslije 380 godina, ponovo postao prijestonica srpske države. Prethodno su ustanici 12. decembra 1806. oslobodili beogradsku varoš i potisli Turke u Kalemegdansku tvrđavu, a turski komandant Alija Gušanac je krajem decembra pobjegao iz tvrđave, uvidjevši da je njena odbrana beznadežna. Novom komandantu Sulejman-paši potom je preostalo jedino da se sa svojim snagama preda ustanicima pod Karađorđevim vođstvom.

1870. - Rođen španski general Migel Primo de Rivera i Orbaneha, profašistički vojni diktator Španije od septembra 1923. do januara 1930. Njegov režim je pokušao da ujedini Španiju geslom "Jedna zemlja, jedna vjera, jedna monarhija", ali nije uspio da stvori prihvatljiv politički sistem, pa je podnio ostavku pod pritiskom armije, čiju je podršku izgubio.

1896. - Umro francuski pisac Pol Verlen, boem i pustolov, čija je poezija, puna lirizma i muzike, znatno uticala na simboličku školu. Djela: zbirke pjesama "Romanse bez riječi", "Galantne svečanosti", "Elegije", "Mudrost".

1899. - Rođen cejlonski državnik Solomon Bandaranaike, osnivač i vođa Partije slobode i premijer Cejlona od 1956. do 1959, kad je ubijen u atentatu. Zalagao se za ukidanje stranih vojnih baza, nacionalizaciju stranog kapitala i vanblokovsku spoljnu politiku. Na premijerskom položaju 1960. ga je, poslije pobjede na izborima, naslijedila udovica Sirimavo.

1902. - Rođen ruski političar Georgij Maksimilijanovič Maljenkov, koji je 1953. na položaju premijera naslijedio preminulog Josifa Staljina. U februaru 1955. dao je ostavku i postao jedan od potpredsjednika u vladi Nikolaja Bulganjina, a u junu 1957. smijenjen je s funkcije u vladi i isključen iz Politbiroa i Centralnog komiteta vladajuće Komunističke partije SSSR pod optužbom da je učestvovao u zavjeri za obaranje Nikite Hruščova.

1923. - Francuske i belgijske trupe ušle u Rursku oblast zbog pokušaja poražene Njemačke da izigra ugovor o otplati ratne štete u Prvom svjetskom ratu. Kad je Reparaciona komisija krajem 1922. konstatovala kašnjenje isporuke uglja na ime odštete Francuskoj i Belgiji, francuski premijer Rejmon Poenkare objavio je da će vojskom zaposjesti Rur i osigurati efikasnu naplatu ratne štete. Kriza je sporazumno riješena sredinom 1924, a u julu 1925. Francuzi su počeli da evakuišu trupe iz Rura.

1926. - Abdul Aziz ibn Saud postao kralj Heddžasa, čiji je naziv promijenio u Saudijska Arabija.

1935. - Rođen američki muzičar Elvis Aron Prisli, "kralj roka", izuzetno popularan pedesetih i šezdesetih godina 20. vijeka. Prodao je više od 150 miliona ploča i glumio u dvadesetak filmova. Umro je 1977. od prekomjerne upotrebe alkohola i droge.

1942. - Rođen engleski fizičar Stiven Hoking, jedan od vodećih svjetskih naučnika 20. vijeka. Takvu reputaciju stekao je knjigom o porijeklu univerzuma "Kratka istorija vremena", objavljenoj 1988.

1944. - U Veroni u Drugom svjetskom ratu počeo dvodnevni proces šestorici članova Velikog fašističkog vijeća - uključujući bivšeg šefa diplomatije Galeaca Šana, zeta diktatora Benita Musolinija, koji su pred slom fašističke Italije u Drugom svjetskom ratu izglasali nepovjerenje Musoliniju. Nacistička tajna služba je u posljednji čas pokušala da spase Šana, ali je akciju zaustavio Adolf Hitler i sva šestorica su strijeljana.

1959. - General Šarl de Gol postao prvi predsjednik Pete francuske republike.

1973. - Američki i sjevernovijetnamski pregovarači Henri Kisindžer i Le Duk To u Parizu obnovili pregovore o okončanju Vijetnamskog rata.

1976. - Umro kineski državnik Ču En Laj, jedan od najistaknutijih rukovodilaca Kineske revolucije, premijer od 1949. do smrti i šef diplomatije od 1949. do 1958. Revolucionarnoj studentskoj organizaciji "Probuđeno društvo", iz koje je 1921. nastala Komunistička partija Kine, pristupio je 1919. Učestvovao je u stvaranju Crvene armije i u "Dugom maršu" 1934. i 1935. Decenijama je predstavljao Kinu na svjetskoj sceni, postavši jedan od najvećih pregovarača 20. vijeka. Opstao je u partijskom vrhu u nizu čistki, uključujući tzv. Kulturnu revoluciju, koje je provodio kineski predsjednik Mao Ce Tung.

1991. - Bankrotirala jedna od najvećih svjetskih aviokompanija - američki "Pan Am".

1996. - Umro francuski državnik Fransoa Miteran, koji je kao prvi socijalista 1981. izabran za predsjednika Francuske. Tokom 14 godina, koliko je bio na položaju šefa države, nastojao je da Francusku učini motorom ujedinjene Evrope. U Drugom svjetskom ratu bio je jedan od vođa francuskog Pokreta otpora, a od 1971. vođa Socijalističke partije.

1996. - Zairski teretni avion srušio se na pijacu u glavnom gradu Zaira /Kinšasi/, usmrtivši oko 350 ljudi.

1998. - Akcije na berzama u Džakarti strmoglavo pale, što je označilo početak velike privredne i finansijske krize u Indoneziji. Kriza je ubrzo zahvatila većinu ekonomija azijskih zemalja.

1998. - Arapski terorista Remzi Ahmed Jusef osuđen na doživotnu robiju, plus 240 godina zatvora, kao organizator podmetanja eksploziva 1993. u Svjetski trgovinski centar u Njujorku, kada je poginulo šest ljudi.

2002. - Umro Aleksandar Mihajlovič Prohorov, ruski fizičar, izumitelj lasera, nobelovac.