Na Palama je danas obilježen Dan Prve romanijske pješadijske brigade Vojske Republike Srpske, koja je tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata prošla sva ratišta i imala 379 poginulih boraca.

U Crkvi Uspenja Presvete Bogorodice služen je parastos, a potom su položeni vijenci kod centralnog spomen-obilježja poginulim borcima.

Pripadnik Prve romanijske pješadijske brigade Boško Tomić rekao je da je to bila slavna brigada koja je branila prostor od Sarajeva do Han Pijeska i poslije na Nišićkoj visoravni.

- Nema na kojim ratištima nije bila. Za odbranu Republike Srpske iz brigade svoje živote dalo je 379 boraca, 550 je teže, a 606 lakše ranjeno. To nas obavezuje da moramo sačuvati Republiku Srpsku, slagati se i stvarati ambijent i uslove u kojima će omladina ostajati i živjeti - istakao je Tomić.

On je naveo da je slavna romanijska brigada odlikovana medaljom Petra Mrkonjića zbog toga što je pokazala najbolje rezultate i među prvima se organizovala.

- Ona je 1991. godine postojala u sastavu JNA i kada je došla Vojska Republike Srpske prešla je u Prvu romanijsku pješadijsku brigadu. Od tada nikada nijednog pedlja srpske terotorije nije izgubila. Naša jedinica bila je časna, nikada nije napadala tuđe teritorije nego branili svoje - naglasio je Tomić.

On je novinarima rekao da su, nažalost, neke od tih teritorija morale prema Dejtonskom sporazumu da budu predate i da je to ono što svakoga boli.

Predsjednik Predsjedništva Boračke organizacije opštine Sokolac Željko Popović rekao da je da uloga Prve romanijske pješadijske brigade u Odbrambeno-otadžbinskom ratu bila ogromna, kako u odbrani Sarajevsko-romanijske regije tako i cijele Republike Srpske.

On je objasnio da je Prva romanijska brigada proistekla iz 216. brdske brigade JNA, a tokom rata postala je jedna od glavnih i čuvenih jedinica Vojske Republike Srpske.

Popović, koji je tada bio zamjenik komandanta Prve romanijske pješadijske brigade, rekao je da su borci ove brigade uvijek bili tamo gdje je bilo najpotrebnije.

"Bili su od Istočne Slavonije /tokom rata u Hrvatskoj/, preko sarajevsko-goraždanskog ratišta, Treskavice, Trnova, Majevice, Nišićke visoravni i ostalih ratišta širom Republike Srpske i BiH", istakao je Popović i dodao da su borci ove brigade prošli sva ratišta od kojih im je najteži zadatak u okviru Sarajevsko-romanijskog korptusa bila odbrana ove regije, za što je život dalo 4.210 boraca.

Prema njegovim riječima, u odbrani ove regije više od 10.000 boraca ranjeno, a bilo je i više od 2.500 civilnih žrtava rata, zbog čega nijedna žrtva ne treba i ne smije biti zaboravljena.

Popović je rekao da je da je to cijena kojom je plaćena sloboda Republike Srpske, odnosno Sarajevsko romanijske regije koja je bila i ostala kolijevka i temelj Srpske.

Nekadašnji načelnik artiljerije Prve romanijske pješadijske brigade Slaviša Marić rekao je da je prošlo 34 godine od formiranja brigade, odnosno da je 30. juna 1991. godine na Han Pijesku preimenovana iz 216. brdske brigade JNA.

On je podsjetio da je to bila jedna od prvih mobilisanih brigada u BiH sa namjerom da se uputi kao ispomoć jedinicama JNA u Sloveniji, a nakon prvih zadataka dočekala je ratna dešavanja i to obezbjeđenje izvlačenja oružja iz kasarne Faletić u Sarajevu, zatim je upućena prema višegratskom ratištu, da bi kasnije bila prebačena na prostor sarajevskog ratišta.

Marić je naglasio da je kroz Prvu romanijsku pješadijsku brigadu u Odbrambeno-otadžbinskom ratu prošlo 15.000 boraca, a ranjeno je više od hidalju.

Vijence kod Centralnog spomen-obilježja položili su i predstavnici grada Istočno Sarajevo, opština Pale i Sokolac, te sokolačke Boračke organizacije.