Početak aprila 1992. godine obilježen je krvavim događajima koji su bili uvod u građanski rat u BiH – pogibijom 3. aprila srpskog policajca Drage Ninkovića /1951/ u Derventi, te mučkim ubistvom 4. aprila Pere Petrovića /1950/ u Policijskoj stanici Sarajevo i istog dana Mileta Lizdeka iz Mokrog /1950/ i Milorada Pupića /1963/ iz Zenice u Policijskoj školi na Vracama.
Predsjednik Podružnice Veterana službi bezbjednosti Republike Srpske u Istočnom Sarajevu Radovan Pejić rekao je Srni da se uoči 4. aprila – Dana policije Republike Srpske, treba prisjetiti da je Skupština Srpske Republike BiH donijela i proglasila Ustav i Zakon o unutrašnjim poslovima, čime su stvorene formalnopravne pretpostavke za rad i djelovanje Ministarstva unutrašnjih poslova /MUP/ Srpske Republike BiH, danas MUP-a Republike Srpske.
Podmukla prevara
Pejić pojašnjava da je, prema postignutim dogovorima sa političkim strukturama u federalnom Sarajevu, trebalo da se MUP takozvane RBiH mirno podijeli, i to tako da dio muslimanskog MUP-a ostane u zgradi Federalnog MUP-a, hrvatski da se izmjesti u prostorije Centra službi bezbjednosti Sarajevo, a za sjedište srpskog dijela određene su prostorije Škole MUP-a na Vracama.
U objektima Škole MUP-a na Vracama na početku rata bilo je sjedište MUP-a Republike Srpske, Specijalne brigade policije, Centra službi bezbjednosti Sarajevsko-romanijsko-birčanske regije, Policijske stanice za bezbjednost saobraćaja, Policijske stanice Novo Sarajevo do prelaska na Grbavicu, a često su u prostorijama Policijske akademije boravili i tadašnji članovi Vlade Srpske.
- Prema tom dogovoru, dio srpskih kadrova angažovanih u Specijalnoj policiji sa Milenkom Karišikom na čelu iz Krtelja, gdje im je bilo sjedište, uputili su se na Vraca. Međutim, na njihovo opšte iznenađenje naišli su na oružani otpor zaposlenih koji su i kadete angažovali da, rekli su tada, brane Školu. Jasno nam je bilo da je pomenuti dogovor izigran i da smo podmuklo prevareni - navodi Pejić.
Tom prilikom, podsjeća on, 4. aprila su kolege, sarajevski zločinci, ubili dvojicu pripadnika Specijalne policije Mila Lizdeka i Milorada Pupića, koji su kasnije posthumno odlikovani Ordenom Miloša Obilića.
Tokom ovog muslimanskog napada na srpsku policiju ranjeni su Duško Jević, Miodrag Repija i Risto Lubura.
- Da muslimanska strana ne poštuje dogovor potvrđuje i činjenica da je 3. aprila 1992. godine ubijen srpski policajac na službi u Policijskoj stanici Derventa Drago Ninković. Sutradan, u Policijskoj stanici Novo Sarajevo mučki je ubijen Pero Petrović iz Mesića, opština Rogatica. Na poziv komšije da mu lopovi kradu auto, iako nije bio u službi, izašao je i, umjesto da mu pomognu da kriminalca privede u stanicu, njegove kolege su ga odvele i nakon maltretiranja ubile u podrumu zgrade Stanice policije. Svi su ga i lično poznavali, ali umjesto da mu čestitaju – ubili su ga - navodi Pejić.
Policiju zamijenile paravojne strukture
Pejić navodi da je u to vrijeme bio u Centru veze Centra službi bezbjednosti u Školi na Vracama.
- U smjeni nas je uvijek radilo tri do pet vezista na različitim pozicijama – od centrale u popodnevnim časovima, preko broja 92, depešnog saobraćaja, UKT veza i tako dalje. U jednom trenutku sam vidio da sam ostao sam i o tome sam obavijestio načelnika Odjeljenja Zlatana Šehića. Odmah je došao u prostorije veze i rekao mi da je neko dojavio da će navodno biti bombardovana zgrada Centra. Dao mi je oružje iz svoje kase, sa načelnikom Centra donio večeru i predložio da pustim sve poslove da uđem u kavez, prostor gdje se radi šifra i koji je zaštićen i teško da u tom prostoru mogu biti povrijeđen - sjeća se Pejić.
Pejić navodi da je pred njim Šehić zvao kolege koji su trebali da budu u smjeni, kritikovao ih i govoreći im da su trebali obavijestiti i njega /Pejića/, a ne da ga ostave samog.
- Načelnik im je naredio da se vrate na posao, a meni je ujutro obezbijedio prevoz do Otesa, gdje sam stanovao. Prilikom izlaska iz objekta bio sam iznenađen jer na ulazu nije bilo policajaca koje sam lično poznavao. Ulaz i obezbjeđenje objekta vršila su meni nepoznata lica bez kompletnih uniformi, ali sa oznakama paravojnih formacija takozvane Armije BiH, Patriotske lige i Zelenih beretki. Bili su naoružani dugim cijevima - priča Pejić.
On dodaje da su na ulazu u Otes već na podvožnjaku bile barikade i kontrolni punkt koji su postavili mještani.
- Bili su u raznim nekompletnim dijelovima uniforme, ali mi nisu pravili problem tako da sam sa porodicom napustio Otes. Porodicu sam, zahvaljujući oficirima iz Vazduhoplovne akademije Rajlovac, smjestio u avion zvani kikač i to mu je bio posljednji let za Beograd - prisjeća se Pejić.
Pejić ponavlja da je, prema instrukciji, otišao na Vraca, gdje je odmah bio angažovan u Centru veze srpskog MUP-a.
- Bio sam očevidac stalnih dejstava prema Školi. Često je bilo ranjenih jer, kada smo stavili i zastor da nas ne vide, stražari su nasumice pucali po nama. Bilo je tih groznih dana i ranjenih i poginulih, ali se radilo. Moram naglasiti da su dvojica kolega ranjena prilikom dolaska na Vraca, ali još mi nije poznato kako su uspjeli izaći iz bolnice Koševo. Danas su živi i za očekivanje je da oni ispričaju tu svoju priču, a posebno da kažu ko im je pomogao da se vrate na srpsku teritoriju - navodi Pejić.
Srpska trajna-na to obavezuju 782 poginula pripadnika MUP-a
On naglašava da je, za Veterane službi bezbjednosti Republike Srpske, Srpska trajna kategorija jer ih na to obavezuju 782 pripadnika MUP-a Republike Srpske koji su u temelje otadžbine ugradili najvrednije – svoje živote.
- Veterani danas imaju korektne odnose sa kolegama i rukovodstvom MUP-a Republike Srpske i, posebno, sa ministrom Draganom Lukačem i njegovim saradnicima. U svim susretima se konkretno dogovaramo i imamo podršku, ali i iskazujemo spremnost da zajedno sa pripadnicima MUP-a Srpske branimo i odbranimo otadžbinu, naravno, ako bi to zatrebalo, bez obzira na godine starosti svakog od nas - poručio je Pejić, predsjednik Podružnice Veterana službi bezbjednosti Republike Srpske u Istočnom Sarajevu.
Napad na Vracima
Mlađen Mandić, tadašnji načelnik Škole MUP-a, ranije je rekao za medije u Srpskoj da ga je u noći uoči napada direktor škole Husein Balić obavijestio o navodnom kretanju naoružanih lica oko objekata i da je tada shvatio da je spremna zamka.
- Kada sam obilazio krug Škole, vidio sam neke rovove. Pitao sam tadašnjeg direktora Balića i Dževada Termića odakle vam rovovi ovdje, a on je rekao – mi smo dobili podatak da će biti napad - prisjeća se Mandić.
On dodaje da su žrtve napada, Srbi – pripadnici specijalne jedinice Milorad Pupić i Mile Lizdek, ubijeni snajperskim hicima sa obližnjeg Šanca.
- U jednom trenutku smo dobili informaciju da je /tadašnji komandant Specijalne jedinice, koja je djelovala pod nazivom Odred za posebne namjene MUP-a takozvane RBiH Dragan Vikić krenuo sa 500 specijalaca, a onda je general Milutin Kukanjac naredio vojsci da napravi tampon zonu između Škole i vikićevaca i tu je sve završeno - priča Mandić.
Komandant tadašnje srpske specijalne policije Milenko Karišik rekao je ranije da su njegovi specijalci “pola kruga Škole tada prešli bez ikakvih incidenata i otpora, a onda je iz dva pravca – Šanac i Grbavica, iz okolnih kuća i iz samog školskog centra, odakle su prvi pucnji otvoreni, počela pucnjava”.
Ukupno 36 pripadnika specijalne jedinice srpskog MUP-a predvođenih Karišikom, 5. aprila, krenuli su iz baze u Krteljima da preuzmu Školu na Vracama i tom prilikom ih je napalo oko 180 pripadnika “Zelenih beretki”.
Nakon što su srpski specijalci zauzeli objekte unutar Škole MUP-a na Vracama, predalo se oko 180 nesrpskih specijalaca, koji su iza sebe ostavili tačno 180 pušaka sa duplim, selotejpom zalijepljenim okvirima na svom oružju, što je jasno pokazalo njihove zločinačke namjere.
U Sarajevu ovaj događaj obilježavaju kao “dan odbrane Policijske akademije”, dok se u Republici Srpskoj 4. april slavi kao Dan policije.