Starješina Saborne crkve u Sarajevu protojerej Nemanja Đureinović pozvao je pravoslavne vjernike da danas prisustvuju proslavi hramovne slave - Rođenje Presvete Bogorodice, Male Gospojine.

- Ovaj praznik se, sa manjim prekidima, u Sabornoj crkvi proslavlja već 153 godine, počevši od njenog osveštanja 1872. godine, a osveštao ju je Njegovo preosveštenstvo mitropolit Pajsije. Trenutno, što se tiče samog Sarajeva, naša crkva oslonjena je na vjernike koji dolaze iz Istočnog Sarajeva - rekao je Đureinović Srni.

On je dodao da su, kada je riječ o obredima u Sarajevu, nažalost, najčešće to sahrane jer su u Sarajevu ostali da žive i preživljavaju samo stariji, a mlađi su se već odavno iselili.

Otac Đureinović rekao je da Srpska pravoslavna crkva u Sarajevu ima dobru saradnju sa ostalim vjerskim zajednicama, što je vidljivo i kroz dijalog u Međureligijskom vijeću BiH.

On je naveo da je u toku velika druga obnova Saborne crkve u Sarajevu, i podsjetio da je prva velika obnova bila po završetku Prvog svjetskog rata 1920. godine.

- U toku je druga velika obnova koja je počela 2008. godine, a koju privodimo kraju. Prošle godine je završena restauracija ikonostasa, episkopskog trona i propovjedaonice. Ostalo je još da se završi restauracija Hristovog groba, koja treba da bude završena u narednim danima i još nekoliko sitnica da bismo mogli da kažemo da smo završili kompletnu restauraciju - rekao je otac Đureinović.

On je pozvao sve vjernike da dođu u Sabornu crkvu da se svi zajedno u ljubavi i sabornosti pomole Bogu i proslave Malu Gospojinu.

- Kod nas Srba pravoslavaca običaj je da se kaže `slava sama zove`, tako da se nadamo da će, kao što je to bilo i do sada, vjernici doći da zajedno proslavimo slavu sabornog hrama u Sarajevu. Podsjetiću na riječi upokojenog patrijarha srpskog Pavla da treba da budemo i ostanemo ljudi - rekao je otac Nemanja.

Saborna crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Sarajevu jedan je od najvećih srpskih pravoslavnih hramova na Balkanskom poluostrvu i nalazi se u centru Sarajeva.

Odluka o gradnji Saborne crkve u Sarajevu donesena je početkom 1859. godine, u periodu kada su evropske velike sile - Ujedinjeno Kraljevstvo, Francuska i Rusija, vršile pritisak na Osmansko carstvo da dozvoli vjerske slobode svojim građanima, odnosno da dozvoli izgradnju crkava.

Prema istorijskim izvorima, izgradnji hrama prethodio je Pariski mir 1856. godine kojim je Turska, na insistiranje drugih zemalja, priznala ravnopravnost muslimana i hrišćana.

Ovo je značilo da se dozvoljava zidanje novih i obnova starih crkava, kao i otvaranje škola.

Od 1859. do 1862. godine kupljeno je zemljište i materijal za gradnju crkve.

Zemljište je kupljeno u ravnici, s desne strane rijeke Miljacke. Radovi na izgradnji katedre mitropolita dabrobosanskih započeli su 1863. godine po odobrenju sultana Abdula Aziza.

Temelj je osveštan 11. juna te godine. Radovi na crkvi su trajali 11 godina, a potpuno je završena 1. maja 1874. godine.

Saborna crkva je građena od dobrovoljnih priloga koji su sakupljani od 1863. godine pa do završetka gradnje.

Priloge su davali pravoslavni Srbi iz Sarajeva, okolnih sela, trgovci iz Beograda, Dubrovnika, Beča i Trsta.

Prema jednom podatku, prilog od 556 dukata dao je sultan Abdul Aziz, koji je ujedno i izdao dozvolu za izgradnju hrama.

Praviteljstvo Srpsko iz Beograda dalo je 500 dukata /30.500 groša/, a knez Mihailo Obrenović 150 dukata /9.150 groša/.

Mitropolit Sava Kosanović je za vrijeme svog boravka u Rusiji prikupio 1.870 dukata /114.111 groša/.

Gradnja crkve povjerena je Andreji Damjanovu, čuvenom neimaru iz Velesa, koji je takođe zidao Sabornu crkvu Svete Trojice u Mostaru, svojevremeno najveću crkvu na prostoru Balkana, koja je u potpunosti srušena u toku rata 1992. godine, ali je zahvaljujući institucijama Republike Srpske i vjerujućem srpskom narodu nedavno obnovljena.

Crkva u Sarajevu je u osnovi trobrodna bazilika sa upisanim krstom i ima pet kupola, sagrađena je od kamena, prvobitno je pokrivena olovom i ima šestoro vrata.

Saborna crkva je u toku rata dosta oštećena i bogosluženje se u njoj nije vršilo u periodu 1992–1996. godine. Palata Mitropolije, koja se nalazi u sastavu Saborne crkve, opljačkana je i granatirana 1992. godine. Iste godine je dio palate izgorio sa bibliotekom i arhivom.

Sa područja Mitropolije iselilo se oko 200.000 pravoslavnih Srba.

U godinama poslije rata, Srpska pravoslavna crkva pokušava da vrati u posjed zgradu Sarajevske bogoslovije, odnosno zgradu Ekonomskog fakulteta u Sarajevu, prostor koji joj je pripadao. Spor je još u toku.

U Sabornoj crkvi u Sarajevu od 1888. godine pa do danas pjeva Srpsko pravoslavno pjevačko društvo "Sloga".