U petak, 15. novembra, navršava se 15 godina od upokojenja patrijarha srpskog Pavla koji je još za života smatran svetim i koji je Srbima ostavio zavjet da čuvaju sveto Kosovo i Metohiju i da uvijek budu ljudi.

Patrijarh Pavle ostao je upamćen kao čovjek mira i poštovanja među ljudima ma koje vjere bili, a njegovi najbliži saradnici svjedoče da se neprestano molio i nikada ništa nije zatražio za sebe.

Patrijarh Pavle je od 1990. do 2009. godine bio vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve, 44. po redu.

Njegova titula glasila je Njegova svetost arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski gospodin Pavle.

Neke od njegovih misli su: "Čovek ne može birati vreme u kojem će se roditi i živeti, niti od kojih roditelja, ali od njega zavisi kako će on postupati u datom vremenu, kao čovek ili kao nečovek".

Patrijarh Pavle, čije je svjetovno ime bilo Gojko Stojčević, rođen je na veliki pravoslavni praznik Usjekovanje glave Svetog Jovana Krstitelja - 11. septembra 1914. godine u Kućancima kod Donjeg Miholjca u Slavoniji.

On i brat Dušan rano su ostali bez oba roditelja, pa je brigu o njima preuzela očeva sestra Senka koju je patrijarh nazivao drugom majkom. Osnovnu školu završio je u Kućancima, nižu gimnaziju u Tuzli, a višu gimnaziju i šestorazrednu Bogosloviju u Sarajevu.

U Beogradu je 1936. godine upisao Bogoslovski fakultet, a vanredno je završio i više razrede Šeste beogradske gimnazije da bi uporedo upisao i Medicinski fakultet na kojem je stigao do druge godine studija. Završio je Bogoslovski fakultet u Beogradu, gdje ga je zatekao Drugi svjetski rat.

U proljeće 1942. godine njegov školski drug jeromonah Jelisej odveo ga je u Manastir Svete Trojice u ataru sela Dučalovići kod Lučana, odakle se 1944. godine zaputio u Banju Koviljaču gdje je radio kao vjeroučitelj i vaspitač u domu za djecu izbjeglu iz BiH.

Te godine je obolio od tuberkuloze, pa je, iz zdravstvenih razloga otišao u manastir Vujan u selu Prislonica između Čačka i Gornjeg Milanovca, gdje je bio do 1946. godine i izliječio se od teške bolesti.

Zamonašio se 1948. godine u manastiru Blagovještenje u Ovčarsko-kablarskoj klisuri i dobio ime Pavle koje mu je dao iguman Julijan Knežević. Bio je sabrat manastira Rača u Podrinju, a radio je i kao pomoćni nastavnik Bogoslovije "Svetog Kirila i Metodija" u Prizrenu. Od 1955. godine dvije godine je bio na postdiplomskim studijama u Atini.

Za episkopa raško-prizrenskog izabran je 29. maja 1957. godine i na Kosovu i Metohiji je proveo 33 godine.

Izabran je 1. decembra 1990. godine za 44. patrijarha Srpske pravoslavne crkve, zamijenivši bolesnog patrijarha Germana, a ustoličen 2. decembra 1990. godine u Sabornoj crkvi Svetog arhangela Mihaila u Beogradu i tada je poručio da mu je jedini program rada - jevanđelje.

Na tronu Svetog Save kao patrijarh srpski bio je 19 godina, a u njegovo vrijeme osnovana je Akademija Srpske pravoslavne crkve za umetnost i konzervaciju, u škole je vraćena vjeronauka, a Bogoslovski fakultet ponovo je postao sastavni dio Univerziteta.

Patrijarh Pavle nosilac je najviših crkvenih i državnih odlikovanja, bio je počasni doktor Bogoslovskog fakulteta i Akademije Svetog Vladimira u Njujorku. Govorio je grčki, ruski i njemački jezik.

Blaženopočivši patrijarh srpski za života je odlikovan državnim Ordenom Nemanje prvog stepena, Ordenom Karađorđeve zvezde prvog stepena i ruskim ordenom "Dostojanstvo" za značaja koji je imao u danima iskušenja kroz koje su srpski narod i Crkva prošli, bio je počasni predsjednik Fonda za Kosovo i Metohiju, a dobio je i nagrade - Međunarodnog fonda za unapređenje jedinstva pravoslavnog naroda i Fonda Svetog apostola Andreja Prvozvanog.

Patrijarh Pavle objavio je dvije knjige - "Pitanja i odgovori čtecu pred proizvodstvo" i "Devič, Manastir Svetog Joanikija Devičkog".

Lična biblioteka patrijarha Pavla pripala je fondu Biblioteke Patrijaršije Srpske pravoslavne crkve i ima status kulturnog dobra, a čuva se u prostorijama konaka Manastira Svetog arhangela Mihaila u Rakovici.

Patrijarh Pavle preminuo je 15. novembra 2009. u 10.45 časova na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu.

Prema sopstvenoj želji, patrijarh Pavle sahranjen je u manastiru Rakovica, gdje ga je na posljednji počinak ispratilo više od pola miliona ljudi, a njegov grob svakodnevno posjećuju brojni vjernici.