Više od 70 odsto Srba smatra da se EU i SAD pružanjem pomoći za razvoj Srbije nisu iskupile za bombardovanje 1999. godine, pokazalo je sociološko istraživanje o dugoročnim posljedicama NATO bombardovanja SR Jugoslavije, koje je predstavljeno na tribini "Odjek sirene" u Ruskom domu u Beogradu.

Istraživanje grupe ruskih i srpskih stručnjaka - istoričara, sociologa i kulturologa o stavu srpskog naroda prema dešavanjima u SR Jugoslaviji devedesetih godina prošlog vijeka, povodom 25 godina od NATO agresije na SRJ, sprovedeno je na referentnom uzorku od 1.200 ispitanika svih uzrasta, u obliku onlajn ankete, kao i 30 intervjua sa svjedocima događaja iz 1999. godine.

Ogromna većina ispitanika, njih oko 70 odsto, krivi za bombardovanje Evropu i SAD, i smatra da je bombardovanje bila neopravdana agresija i rana koja krvari i danas.

Podaci pokazuju i da postoji konsenzus i o motivaciji zapadnih zemalja, pa većina ispitanika smatra da je NATO agresija bila alat političkog i ekonomskog učvršćivanja SAD na Balkanu, sa glavnim ciljem da se Kosovo i Metohija zauzme kao kolonija, ali da se ne zove kolonijom.

Istraživanje je pokazalo da bez obzira na to što srpsko društvo priznaje da su bombardovanje i kosovski sukob u cjelini negativno uticali na razvoj Srbije, kako smatra 78 odsto ispitanika, većina srpskog društva ne želi da zaboravi ovo iskustvo - njih 52 odsto.

Veliki dio srpskog društva, više od 60 odsto, želi da se često i otvoreno razgovara o posljedicama bombardovanja.

Da očuvanje istorijskog pamćenja ne šteti Srbiji misli 66 odsto ispitanika, a više od 62 odsto da događaji iz 1999. godine nisu dovoljno zastupljeni u književnosti, kao i u školskim programima iz istorije u Srbiji.

Rukovodilac projekta za istraživanje dugoročnih posledica bombardovanja Jugoslavije Jekaterina Entina, koja je i direktor Centra za Mediteranska istraživanja Visoke škole za ekonomiju, istakla je da je istraživanje pokazalo da srpsko društvo postepeno ozdravljuje.

- Najveći rezultat jeste to što smo videli da bez obzira na svu propagandu i pritisak da se Srbima nametne kolektivna krivica, Srbi su sačuvali svoje jezgro i ono se sve više ispoljava u javnosti, pre svega, kroz filmove sa herojskom tematikom, ali i u muzici i književnosti. Srpsko društvo sačuvalo je svoje jezgro, u nacionalnom planu se oporavlja bez obzira na to što u to ne veruje, a isto možemo da kažemo i za privredu - rekla je Entina.

Ona je navela da se istraživanje sastoji iz tri dijela, od kojih je jedan posvećen kulturi i u kojem je analizirana kinematografija na srpskom jeziku, knjige o temi bombardovanja i muzika, dok je treći dio posvećen posljedicama bombardovanja SRJ.

Entina je napomenula da se nisu bavili veoma složenim medicinskim posljedicama NATO bombardovanja i primjetila da je očigledno da je 1999. godina bila preokret za svjetsku istoriju, poput 1914. godine.

Na tribini su govorili i izvršni direktor Centra za spoljnopolitičku saradnju koji nosi ime diplomate Jevgenija Primakova Viktorija Karslijeva, analitičar Centra za mediteranska istraživanja Visoke škole za ekonomiju Aleksandar Nadžarov, viši naučni saradnik Instituta za slovenske studije Ruske akademije nauka Nikita Bondarev, koji je analizirao kako je evoluirala obrada tematike NATO bombardovanja u srpskom filmu.

Student na Nacionalnom istraživačkom univerzitetu "„Visoka škola za ekonomiju" Stefanija Ivetić govorila je o rezultatima sociološkog istraživanja i istakla da je ono pokazalo da srpski narod apsolutno ne osjeća kolektivnu odgovornost za bombardovanje, koju pokušavaju da mu nametnu.

- Kao da je neko celu naciju želeo da uveri da je to tabu tema i da kaže vi ste krivi zato što smo vas bombardovali. To se protivi zdravom razumu i savremene generacije su svesne da je to bila velika nepravda. Želeli smo da ljudima različitih generacija pružimo mogućnost da govore o svojim traumama - rekla je Ivetićeva.

Na osnovu istraživanja je nastala kolektivna monografija "Dug odjek 1999", na ruskom, srpskom i engleskom jeziku, koja je nedavno predstavljena u Moskvi.