Komandant 204. lovačkog avijacijskog puka poletio je 4. maja 1999. godine u presretanje aviona NATO-a i poginuo nad Valjevom, rodnim krajem.

Tog 4. maja 1999. godine, u jeku NATO agresije, Valjevo se našlo pod snažnim naletima neprijateljske avijacije. Komandant 204. lovačkog avijacijskog puka potpukovnik-pilot Milenko Pavlović, iako su na dežurstvu bile druge kolege, odlučuje da lično sjedne u kokpit „miga 29” i krene u presretanje agresora, čije su se letjelice našle baš iznad njegovog rodnog kraja.

Sa aerodroma u Batajnici, prema podacima iz knjige „Vazdušni rat nad Srbijom 1999” autora istoričara Bojana Dimitrijevića i generala Jovice Draganića, poletio je u 12.37 časova. Pripadnici PVO Vojske Jugoslavije u sremskoj ravnici bili su iznenađeni kada su vidieli jugoslovenski „mig 29” koji ih prelijeće u niskom letu, grabeći ka oblacima. Ubrzo se, na domaku Valjeva, našao na visni od oko 3.000 metara.

O tome šta se dešavalo u narednim minutima nema preciznih podataka, ali je dobar opis tog kratkog vremenskog perioda dao Živan Grujičić u svojoj knjizi „Život i smrt Milenka Pavlovića, pilota-pukovnika”.

- Najednom je nastao neviđeni kovitlac NATO agresorske eskadrile, svih 16 aviona se dalo u odstupnicu. Šesnaest superletelica ustuknulo je pred jednom našom letelicom, u uzlaznoj vertikali bežalo u visinu pred vitezom u ’migu 29’. Jedan srpski pilot gonio je pred sobom 16 kukavnih pilota NATO alijanse, baš kao kad jedan golub goni 16 jastrebova, što jeste čudo neviđeno i dostojno da postane ep... Kovitlac brojnih aviona u visini potrajao je desetak minuta, reklo bi se malo, a uistinu predugo za jednog borca protiv šesnaest. Potom, jednog trenutka nastupila je mukla tišina, zatim je usledila potmula eksplozija nebu pod oblacima - opisao je Grujičić.

To je vjerovatno bilo oko 12.47 časova, kada je izgubljena radio-veza s potpukovnikom Pavlovićem. Neprijateljski avion ga je pogodio iz daljine, pretpostavlja se da je raketa ispaljena čak iz vazdušnog prostora BiH. Valjevci su sa oduševljenjem gledali avion u plamenu koji pada na zemlju, uvjereni da je u pitanju vazduhoplov alijanse, ali ih je već par sati kasnije obuzela tuga kada su saznali da je poginuo srpski pilot u pokušaju da spase živote građana koji bi stradali pod bombama i raketama NATO-a.

- Hrabro i odvažno, braneći svoje i naše nebo, komandant je dao svoj život i tako ušao u red legendarnih srpskih junaka i komandanata - naveo je u knjizi „Agresija NATO-a – RV i PVO u odbrani otadžbine general Spasoje Smiljnić, ratni komandant pomenutog vida Vojske Jugoslavije.

O angažovanju „migova 29” tokom NATO agresije on je zapisao: „Avioni lovci ’mig 29’ upućeni su u devet letova (sedam pojedinačno i dva u paru) na zadatak presretanja neprijateljskih aviona u vazdušnom prostoru iznad teritorije SRJ. U svih devet letova naši piloti nisu imali mogućnosti i uslove za dejstvo po neprijateljskim avionima.”

Neprijatelj se povlačio, nije ulazio u domet raketa naših aviona. Oboreni avion je svakako najveći uspjeh protivvazduhoplovne odbrane koju čini i lovačka avijacija. Međutim, uspjeh je i odvraćanje agresora od njegovih prvobitnih namera. Taj rezultat je možda apstraktan jer se samo može nagađati šta bi se desilo i ko bi stradao u napadu prekinutom zbog dejstva sredstava PVO i lovačke avijacije.

- Učinak aviona ’mig 29’ angažovanih u borbenim dejstvima, protiv avijacije NATO-a za udare na zemlji, koje su obezbeđivale jake snage (oko 70 aviona) lovačke avijacije, nije ni mogao biti veći. Više od materijalnog učinka – obaranja neprijateljskih aviona – bila je uloga koju su naši lovci imali u ’raspaljivanju’ borbenog morala pripadnika odbrane zemlje i u ’remećenju’ borbenog poretka neprijateljske jurišne avijacije u našem vazdušnom prostoru u početnom periodu rata. Potvrđena je činjenoca da su NATO lovci izbegavali blisku borbu s našim lovcima, a jurišne grupe odustajale od izvršenja zadatka ako su u blizini bili lovci Vojske Jugoslavije - naveo je general Smiljnić.

Milenko Pavlović (1959–1999), inače rodom iz Gornjeg Crniljeva kod Osečine, posthumno je unaprijeđen u čin pukovnika i odlikovan Ordenom za zasluge u oblasti odbrane i bezbjednosti prvog stepena i Ordenom za hrabrost. Vojni aerodrom u Batajnici odnedavno nosi ime „Pukovnik-pilot Milenko Pavlović”.

Stradanje Zorana Radosavljevića i Živote Đurića

Vojska Jugoslavije je tokom NATO agresije izgubila trojicu pilota prilikom izvođenja borbenih zadataka. Prilikom napada na položaje OVK kod sela Likovac na Kosmetu 25. marta 1999. poginuo je pilot „orla” potpukovnik Života Đurić, komandant 241. lovačko-bombarderske eskadrile 98. lovačko-bombarderskog puka. Već sutradan u kokpitu „miga 29”, prilikom presretanja neprijateljske avijacije, nastradao je major Zoran Radosavljević, a njegova letjelica je pala na područje Bijeljine.

Autor: Milan Gagović