Skupština opštine Istočna Ilidža je na sedmoj redovnoj sjednici, održanoj 27.9.2017. godine, prilikom razmatranja tačke o informaciji o poslovanju privrede po završenom računu za 2016. godinu, donijela nekoliko zaključaka, koji se tiču raspodjele sredstava od poreza na lična primanja, poreza na dobit, poreza na dodatnu vrijednost. Na tu temu smo razgovarali sa načelnikom opštine Istočna Ilidža, Marinkom Božovićem, koji nam je detaljnije obrazložio njihove zahtjeve i šta bi za ovu, ali i ostale opštine u RS, značilo ukoliko bi ova zakonska rješenja bila prihvaćena.

Skupština opštine Istočna Ilidža je, na prethodnom skupštinskom zasjedanju, predložila da se prihodi od poreza na lična primanja koja se dijele između budžeta RS i budžeta lokalnih zajednica u omjeru 75%:25% kroz izmjenu zakona o budžetskom sistemu RS izmjeni tako da raspodjela bude u omjeru 50%:50%. Na osnovu čega je donijeta odluka o prijedlogu izmjene zakona o budžetskom sistemu RS kada je u pitanju raspodjela poreza na lični dohodak?

Kada je u pitanju zaključak koji je na posljednjoj sjednici Skupštine opštine Istočna Ilidža u okviru informacije o razmatranju rezultata privrede na području opštine Istočna Ilidža usvojen, odbornici su išli ka tome da se na jedan logičan način, na osnovu toga što se na području opštine Istočna Ilidža prikupi 3 miliona i 200 hiljada maraka kada je u pitanju ovaj porez, a prema trenutnim zakonskim rješenjima samo 25% od poreza na lična primanja se vraća lokalnoj zajednici, prema mjestu boravka radnika koji dolazi sa teritorije Istočna Ilidža. Cijenimo da je u ovom slučaju i u cijeloj RS nepravedan način raspodjele ovih prihoda, uzimajući u obzir da u Republici Srbiji kada je u pitanju porez na lična primanja imamo obrnutu situaciju, gdje se 75% ovog prihoda vraća lokalnoj zajednici, a 25% ostaje u budžetu Republike. Na taj način lokalne zajednice su zainteresovanije za zapošljavanje svojih stanovnika i ovaj novac koriste isključivo za razvoj novih poslovnih i industrijskih zona i sve ono što doprinosi zapošljavanju što većeg broja ljudi.

Na šta bi bila utrošena sredstva koja bi, prilikom ove preraspodjele, dobila opština Istočna Ilidža?

Mi ne bježimo od toga da se definiše namjena ovih sredstava i ona sigurno treba da budu utrošena u razvoj infrastrukture u poslovnim zonama, u različite i osmišljene programe novog zapošljavanja kroz subvencioniranje novog zapošljavanja i sigurno da bi bilo u interesu RS da se više subvencioniraju ona radna mjesta koja su u proizvodnji, jer je to jedan od načina kako bi RS i sve njene opštine krenule naprijed.

Da li je realno očekivati da se izmijeni Zakon o budžetskom sistemu na osnovu kojeg bi 10% od ukupnog poreza na dobit pripadalo budžetu lokalne zajednice?

Ono što je naše obrazloženje, kada je u pitanju ovaj zaključak, i što je upućeno ka Savezu opština i gradova, ka svim klubovima u Narodnoj Skupštini RS i Vladi RS, ima jasna i precizna objašnjenja zašto je to tako. U ovom momentu, kada je u pitanju porez na dobit, on se u potpunosti vraća Republici i lokalne zajednice na kojima je napravljen dobit nemaju ni jedan procenat u budžetu bilo koje lokalne zajednice. Uzimajući u obzir budžet opštine Istočna Ilidža i izvještaj koji nam je dostavljen od APIF-a, vidjeli smo da je na području Istočne Ilidže u 2016. godini ostvareno 3.7 miliona dobiti. Kada bi se samo 10% ovog prihoda vratilo lokalnoj zajednici, to bi bio značajan prihod za našu opštinu, kao i za sve lokalne zajednice koje na svojoj teritoriji imaju privredne subjekte, koje bilježe dobitak i na osnovu toga dio sredstava vraćaju toj lokalnoj zajednici, koja bi opet ta sredstva uložila u razvoj.

U jednom od zaključaka se navodi prijedlog da se prilikom određivanja koeficijenta raspodjele PDV-a iz obračuna izuzme zemljište koje je pod nekom vrstom koncesije i šta bi to značilo za opštinu Istočna Ilidža? Možete li nam navesti konkretan primjer?

U strukturi budžeta opštine Istočna Ilidža prihodi od indirektnih poreza participiraju sa nekih 2 miliona konvertibilnih maraka, uzimajući u obzir činjenicu da se na Istočnoj Ilidži prikupi oko 70 miliona KM PDV-a i da je promet koji ostvari privreda Istočne Ilidže malo manji od 500 miliona KM, logično je da je ovaj prihod u budžetu lokalne zajednice prilično mizeran. Mi smo jedna od lokalnih zajednica koja nema neku vrstu koncesije, bilo da se radi o potopljenom zemljištu, rudnicima, poljoprivrednom zemljištu ili šumama i zbog toga ostajemo oštećeni kada je u pitanju koeficijent raspodjele PDV-a, a koji se odnosi na površinu neke lokalne zajednice. Ukoliko bi se usvojilo ovakvo zakonsko rješenje, onda bi se iz ukupne teritorije svih lokalnih zajednica izuzelo zemljište, koje po osnovu tih koncesija u budžete lokalnih zajednica unosi određenu vrstu prihoda, tako da bi se za one lokalne zajednice, koje nemaju ni jednu vrstu koncesije našlo više novca.

Koliko bi, po Vašoj procjeni, novca stizalo opštini Istočna Ilidža kada bi se opštinama prihodi uplaćivali prije uplaćivanja spoljnog duga?

Činjenica je da ni jedna od lokalnih zajednica u RS ne učestvuje prilikom donošenja odluka da se RS zadužuje, a iz sredstava javnog informisanja i izvještaja koje podnosu uprava za indirektno oporezivanje, možemo da vidimo da se svake godine u čitavoj BiH/RS prikulja sve više i više PDV-a. To znači da bi bilo logično da se i u budžetima lokalnih zajednica nađe više prihoda kada je u pitanju ovaj porez. Međutim, ovaj porez u svim lokalnim zajednicama u RS se postepeno smanjuje, odnosno razlog za njegovo smanjivanje je otplata spoljnog duga. Ukoliko bi se spoljni dug plaćao nakon raspodjele po koeficijentima, koliko to pripada lokalnim zajednicama, a to je 24% ukupnih ovih prihoda, onda bi se sigurno nekoliko desetina miliona našlo za raspodjelu prema lokalnim zajednicama.

Kako komentarišete odluku o raspodjeli novca u iznosu od 5.5 miliona maraka, koju je Republici Srpskoj donirala Srbija?

Kada je u pitanju bilo koja pomoć, a pogotovo pomoć naše bratske zemlje, ona je uvijek korisna i sigurno je da će sve one lokalne zajednice koje su dobile ovaj novac imati koristi za realizaciju projekata, kako su ih naveli i koji su izabrani od strane donatora. Međutim, moram da kažem da se radi o projektima koji neće doprinijeti novoj vrijednosti i mislim da je donator prilikom odabira projekata trebao da vodi računa i o tome da li će ti projekti da utiču na nova zapošljavanja, da li će pomoći privrednim subjektima za ostvarivanje dodatne proizvodnje. Možda je trebalo uzeti i neke druge kriterijume, a prije svega da se pomogne privrednim subjektima koji u budžet lokalnih zajednica i RS uplaćuju dodatne prihode, tako da ovaj novac ne bude jednokratno potrošen, već da on sutra bude multiplikovan kroz različite načine njegovog obrta u budućnosti.

Da li su ovi zaključci na Skupštini opštine Istočna Ilidža prošli jednoglasno?

Kada je u pitanju glasanje za zaključke koje smo predložili, nismo uspjeli obezbijediti jedinstvo svih političkih partija, zbog toga što pojedine političke partije, nažalost, ne vide suštinu onoga što bi ovi zaključci proizveli, a oni ne bu donijeli korist samo za opštinu Istočna Ilidža, već bi na pravedniji način uticali na zakonska rješenja koja su trenutno na snazi u RS. Moram da kažem da se radi o odbornicima iz kluba SNSD-a.

Šta bi za budžet opštine Istočna Ilidža značilo ukoliko bi ova zakonska rješenja bila prihvaćena?

Ukoliko bi došlo do izmjene zakonskih rješenja koja su predložena ovim zaključcima, u budžetu opštine Istočna Ilidža bi se u svim narednim godinama našlo najmanje 2 miliona KM, ali ne samo u budžetu opštine Istočna Ilidža, nego i u budžetima svih lokalnih zajednica koje su tretirane ovim vrstama zaključaka i koje bi na osnovu izmjene zakona, kada je u pitanju porez na lična primanja, porez na dobit i određivanje koeficijenta PDV-a, imali u budžetu više sredstava zato što ostvaruju prava koja su ovim zakonima  zagarantovana, odnosno ovim zaključcima predstavljena kao nešto što pomaže da RS bude bolja i pravednija prilikom raspodjele svih vrsta poreza koji se ubiraju u Republici Srpskoj.