Ispred Muzeja Stare Hercegovine u Foči danas je svečano otkrivena bista prvog hirurga u BiH i jednog od prvih akademika sa ovih prostora Rista Jeremića.

Bista u kamenu, rad vajara Velimira Karavelića iz Srbije, podignuta je u godini kada Foča obilježava važan jubilej - 130 godina od osnivanja prvog Sokolskog društva u BiH, koje je u ovom gradu 1893. godine utemeljio upravo Risto Jeremić.

Na današnjoj svečanosti, bistu su otkrili autor Karavelić i načelnik opštine Milan Vukadinović.

Karavelić je rekao da su biste u kamenu rijetkost na ovim prostorima.

- Imao sam veliku čast da radim ovu bistu. Čitavo detinjstvo sam proveo gledajući Prokletije, koje su večito bele, a kada sam video Dečane odlučio sam da se bavim kamenom, tim pre što takvih majstora nema mnogo - naveo je Karavelić.

On je istakao da je Foča za njega velika inspiracija i da je doživljava kao kompromis mediteranske otmenosti i crnogorske čestitosti.

Načelnik Vukadinović rekao je da je ovim ispravljena velika istorijska nepravda prema Ristu Jeremiću - velikanu ne samo Foče, već čitavog srpskog roda.

- Ovo je samo mali znak pažnje da se odužimo tom velikanu, da se prisjetimo koliki je njegov doprinos srpskoj ideji rodoljublja u tadašnje vrijeme, na kraju krajeva i u oblasti medicine, kulture i prosvjete. Moram da istaknem veliko zadovoljstvo što smo podržali ideju Muzeja Stare Hercegovine i kustosa Danka Mihajlovića i pretočili je u djelo - rekao je Vukadinović.

On je dodao da je plato ispred Muzeja uređen, čime je centar grada, uz rekonstrukciju Gradskog trga, koji je takođe rekonstruisan, dobio ljepši izgled.

Vukadinović je najavio da će u narednom periodu biti izgrađena bista i akademika Boriše Starovića, prvog dekana Medicinskog fakulteta u Foči i rektora Univerziteta u Istočnom Sarajevu, koja će najvjerovatnije biti postavljena uz bistu Rista Jeremića.

Direktor Muzeja Stare Hercegovine Dušanka Stanković navela je da im je velika čast što su u godini velikog jubileja uspjeli da uz pomoć opštine urade bistu.

- Namjerevamo i da proširimo već postojeću izložbu o Ristu Jeremiću, koja je u stalnoj postavci u našem muzeju - rekla je Stankovićeva.

Risto Jeremić rođen je 18. maja 1869. godine u Srpskoj varoši u Foči, a preminuo je 16. septembra 1952. godine u Mostaru, gdje je i sahranjen.

Nakon završene srpske škole u Foči i gimnazije u Sarajevu i Dubrovniku, studije medicine počeo je u Beču i završio u Gracu 1897. godine.

Gdje god je radio, ostao je upamćen kao jedan od najboljih hirurga i svuda se pričalo o lakoći njegove ruke i spretnosti njegovog hirurškog noža.

Radio je u Tuzli, Sarajevu i Subotici, gdje je i predavao kao profesor sudske medicine na Pravnom fakultetu, te u Mostaru. U Tuzli je imao i svoj sanatorijum, gdje su mogli da se liječe svi bez obzira na imovno stanje.

Bio je počasni doktor Univerziteta u Beogradu, počasni član Srpskog lekarskog društva i član Naučnog društva BiH, preteče Akademije nauka i umjetnosti.

Osim Sokola, akademik Risto Jeremić bio je pokretač i osnivač niza nacionalnih, kulturnih i prosvjetiteljskih društava s kraja 19. i početkom 20. vijeka.

U Foči je osnovao i prvo Trezvenjačko društvo "Pobratimstvo", koje će kasnije premrežiti sve južnoslovenske prostore, a u cilju širenja nacionalnog duha i zdravstvene kulture.

Pokrenuo je i Skautsko društvo, a bio je i jedan od prvih predsjednika Srpskog prosvjetnog i kulturnog društva "Prosvjeta" u BiH.

Smatra se i začetnikom istoriografije zdravstva na južnoslovenskim prostorima.

Iza sebe je ostavio veliki broj naučnih radova ne samo iz medicine, već i antropologije, etnologije, porijekla stanovništva, istorije zdravstva.

Bio je veliki srpski rodoljub i istinski borac za ujedinjenje Južnih Slovena, smatrajući i naučno dokazujući da su Srbi i Hrvati jedan, kako je govorio, dvoimeni i dvoazbučni narod.

Kao ljekar, bio je dobrovoljac u srpskoj vojci u balkanskim ratovima, a nakon "Sarajevskog atentata", 1915. osuđen je u "Veleizdajničkom procesu" u Banjaluci i tamnovao je u austrijskim kazamatima u Sarajevu, Banjaluci i Zenici tri godine.