Klara Cetkin: Ikona borbe za ženska prava

20.06.2024. 08:30
0
IZVOR: 6yka.com

Njemačka revolucionarka Klara Cetkin, članica međunarodnog radničkog pokreta organizovala je 1907. godine Prvu međunarodnu konferenciju žena. Na njen prijedlog 8. mart je proglašen Međunarodnim danom žena.

Klara Cetkin, djevojačko prezime Ajzner (njem. Clara Zetkin, Eichner; 5. jul 1857 — 20. jun 1933), bila je uticajni njemački socijalistički i komunistički političar i borac za ženska prava. Do 1917. je bila aktivna u Socijaldemokratskoj partiji Njemačke, a zatim je stupila u Nezavisnu socijal-demokratsku partiju Njemačke (USPD) i njegovom ekstremnom ljevičarskom krilu, Spartakističkoj ligi - koja je kasnije postala Komunistička partija Njemačke (KPD), koju je ona predstavljala u Rajhstagu tokom Vajmarske Republike od 1920. do 1933. godine.

Školujući se za nastavnicu, Klara Cetkin se povezala sa ženskim i radničkim pokretom u Njemačkoj od 1874. 1878, postala je član Socijalističke radničke partije (sozialistiche Arbeiterparei, SAP). Ova partija je osnovana 1875. spajanjem dviju prethodnih partija: Opšte njemačke radničke asocijacije (ADAV), koju je osnovao Ferdinand Lasal i Socijaldemokratske radničke partije (SDAP) Augusta Bebela i Vilhelma Libknehta. Godine 1890. njeno ime je promijenjeno u današnje - Socijaldemokratska partija Njemačke (SPD).

Zbog zabrane socijalističkih aktivnosti koju je u Njemačkoj uveo Bizmark, 1878 godine, Klara Cetkin je prešla u Cirih, 1882. a zatim je otišla u izgnanstvo u Pariz. Tokom boravka u Parizu igrala je važnu ulogu u osnivanju Socijalističke internacionale. Takođe je uzela prezime svog ljubavnika, ruskog revolucionara Osipa Cetkina sa kojim je imala dva sina. Kasnije se udala za umjetnika, Georga Fridriha Cundela od 1899. do 1928. godine.

Klara Cetkin je u SPD- u sa Rozom Luksemburg, bliskom prijateljicom i povjerenicom bila jedna od glavnih ličnosti lijevog revolucionarnog krila partije. U debati o revizionizmu na početku dvadesetog vijeka sa Rozom Luksemburg, držeći se ekstremne komunističke dogme, napada reformističke teze Eduarda Bernštajna.

Cetkinovu je veoma interesovala ženska politika, uključujući borbu za ravnopravnost i pravo glasa za žene. Razvila je socijaldemokratski ženski pokret u Njemačkoj; od 1891. do 1917. pisala je za SPĐove ženske novine Die Gleičheit (Jednakost). Godine 1907. postaje vođa novoformirane „Ženske kancelarije“ u SPD- u. Organizovala je proslavu prvog „Međunarodnog dana žena”, 8. marta 1911 godine.

Tokom Prvog svjetskog rata, Klara Cetkin je sa Karlom Libknehtom, Rozom Luksemburg i drugim uticajnim političarima iz SPD- a odbacila partijsku politiku Burgfrieden (primirje sa vladom, obećanje o uzdržavanju od svih štrajkova tokom rata). Uz druge antiratne aktivnosti, Cetkinova je organizovala međunarodnu žensku antiratnu konferenciju u Berlinu 1915. godine. Zbog antiratnih stavova bila je hapšena nekoliko puta tokom rata.

Godine 1916. Klara Cetkin je bila jedan od saosnivača Spartakističke lige i Nezavisne socijaldemokratske partije Njemačke (USPD) koja se 1917. otcijepila od svoje matične partije, SPĐa, zbog neslaganja sa njenim proratnim stavovima. Januara 1919, nakon Njemačke revolucije novembra prethodne godine, osnovana je KPD (Komunistička partija Njemačke) kojoj Klara Cetkin pristupa i predstavlja je od 1920. do 1933. u njemačkom parlamentu. Intervjuisala je Lenjina o „ženskom pitanju”, 1920 godine.

Do 1924. godine, Klara Cetkin je bila član centralne kancelarije KPD-a; od 1927. do 1929. bila je član partijskog centralnog komiteta. Takođe je bila član izvršnog komiteta Komunističke internacionale (Kominterna) od 1921. do 1933. Godine 1925. izabrana je za predsjednika njemačke ljevičarske humanitarne organizacije Rote Hilfe (Crvena pomoć). Avgusta 1932, kao predsjedavajuća Rajhstaga po starješinstvu, pozvala je narod da se bori protiv nacionalsocijalizma.

Komentari 0
Najčitanije
  • Preminula mlada reprezentativka BiH
    22h 4m
    0
  • Pogledajte kako izgleda kuća u kojoj se krio Alija Balijagić
    20h 28m
    2
  • Danas slavimo Svetog Nektarija Eginskog
    6h 26m
    0
  • Meteorolozi upozoravaju: "Slijede burna 24 sata"
    19h 20m
    0
  • Željko Pržulj: Lukavac 25
    17h 52m
    2