Najviši lednik na najvišoj planini na svijetu je u proteklih 25 godina svake godine izgubio količine leda za čije su stvaranje bile potrebne decenije, zbog klimatskih promjena uzrokovanih ljudskim djelovanjem, pokazuje nova studija koju prenosi CNN.

Ovo istraživanje je jedno od onih koji služe kao upozorenje da bi ubrzano otapanje lednika na nekim od najviših tačaka na Zemlji moglo doprinijeti čestim posljedicama, uključujući češće lavine i isušivanje izvora vode od kojih zavisi oko 1.6 milijardi ljudi u planinama koji iz tih izvora dobijaju vodu za piće, navodnjavanje i rad hidroelektrana.

Led kojem je trebalo oko 2000 godina da se formira na ledniku South Col otopio se za oko 25 godina, što znači da se stanjio oko 80 puta brže nego što mu je trebalo da nastane.

Dok se otapanje ledika dosta proučava, ipak je malo naučne pažnje posvećeno lednicima na najvišim tačkama planete, tvrde naučnici u studiji objavljenoj u časopisu Nature Portfolio Journal Climate and Atmospheric Science.

Jesu li najnedostupniji ledenjaci na Zemlji pod uticajem klimatskih promjena?

Tim naučnika i penjača, uključujući šestoricu sa Univerziteta Mejn, posjetio je lednik 2019. i prikupio uzorke iz ledenog jezgra dugog 10 metara. Takođe su instalirali dvije najveće automatske meteorološke stanice na svijetu kako bi prikupile podatke i odgovorile na pitanje: Jesu li najnedostupniji ledenjaci na Zemlji pod uticajem klimatskih promjena koje izazivaju ljudi svojim djelovanjem?

 - Odgovor je glasno da, i to u velikoj mjeri od kasnih 1990-ih - rekao je Paul Majevski, vođa ekspedicije i direktor Instituta za klimatske promjene na Univerzitetu Mejn. 

Naučnici su rekli da njihovi nalazi ne samo da su potvrdili da su klimatske promjene došle i do najviših tačaka na Zemlji, već su takođe narušile ključnu ravnotežu koju pružaju snijegom prekrivene površine.

- To je potpuni zaokret u odnosu na ono što se ranije događalo na tom području, tokom vjerovatno čitavog razdoblja ljudske okupacije planina - rekao je Majevski za CNN.

Istraživanje je pokazalo da se led na ledniku smanjio za oko 55 metara za četvrtinu vijeka.

Naučnici su uočili i da se na ledniku snježni pokrivač povukao ustupajući prostor ledu, a ta je promjena mogla da počne već 1950-ih.

Gubitak leda bio je najintenzivniji od kasnih 1990-ih.

Ta transformacija snijega u led znači da lednik više ne može da odbija sunčevo zračenje, zbog čega se ubrzava njegovo otapanje.

Simulacije pokazuju da se zbog ekstremne izloženosti sunčevom zračenju otapanje ili isparavanje u ovoj regiji može ubrzati za faktor veći od 20, nakon što se snježni pokrivač pretvori u led.

Pad nivoa relativne vlage i jači vjetrovi takođe su važni činioci.

Uz sve uticaje na one koji zavise od vode iz lednika, trenutna stopa otapanja takođe bi mogla da oteža ekspedicije na Mont Everest, jer će se snijeg i ledeni pokrivač sve više stanjivati tokom narednih decenija.