Široj javnosti je nepoznata činjenica da je cio jedan fudbalski tim iz Podnovlja kod Doboja, položio život za Republiku Srpsku i srpski narod. Riječ je o Fudbalskom klubu Polet. Poginulo je čak dvanaest igrača tokom rata 1992-1995. Za njihovu žrtvu danas gotovo da niko i ne zna.

Početak rata je bio i neka vrsta mobilizacije za fudbalere. Kada je srpski narod bio ugrožen, oni su loptu zamijenili puškom. Čekao ih je najvažniji meč, u kojem je ulog bio mnogo veći od tri boda. Svi su se uključili u borbu, i veliki broj ih je izginuo braneći vjeru i otadžbinu – kaže, za „Novosti“, Jovo Vukeljić, trener FK Poleta.

Nažalost, s početkom ratnih dejstava došlo je do prvih žrtava, i taj krvavi niz nije stao do kraja rata. Jedan po jedan, dvanaestorica fudbalera položila su život na braniku otadžbine.

Prvi je stradao, 1992. godine, Nebojša Grabovac (28), igrač sredine terena, neoženjen. Iste godine poginuli su i Dragan Bosić (24), igrač odbrane, neoženjen, pa Slavko Vukmirović (25), lijevi bek, otac jednog djeteta, Dragan Radulović (27), igrač odbrane, Miloš Narić (29), igrač odbrane, otac dvoje djece koja danas igraju u istom klubu… Šesti igrač koji je izgubio život 1992. je Dragan Maksimović (23), napadač, otac jednog djeteta, potom Slobodan Narić (23), igrač odbrane, i Đoko Narić (31), takođe odbrambeni igrač, otac dvoje djece – ispričao je Vukeljić.

Fudbaleri Poleta ginuli su u ratu i 1994. godine.

Svoj život za Republiku Srpsku dali su i Slavko Grabovac (22), desni bek, otac jednog djeteta, pa Siniša Šaporac (25), igrač sredine terena, čije dijete se rodilo mjesec dana posle njegove pogibije. Zdravko Narić, u timu odbrambeni igrač, neoženjen, nestao je u bici na Vozući 1994. godine, i njegove kosti još nisu pronađene. Dvanaesti igrač Poleta koji je dao život za rodnu grudu je Zoran Tomušilović (27), otac dvoje djece. Kao komandir interventne jedinice „Vučijački orlovi“, poginuo je od muslimanske ruke – po završetku rata. Ubijen je u Modriči 1996. godine – završava tužni „imenik“ Jovo Vukeljić.

Osim spomen-ploče na prostorijama kluba, nažalost, ništa drugo ne podsjeća na herojstvo ovih mladića, od kojih je najstariji imao 31, a najmlađi samo 22 godine. Ova priča o junaštvu Poletovih fudbalera ostala bi nepoznata široj javnosti da se za nju nije zainteresovalo Udruženje gardista Prve gardijske motorizovane brigade Glavnog štaba Vojske Republike Srpske.

Iz ovog primjera jasno nam se oslikava cjelokupan odnos prema onima koji podniješe najveću žrtvu za narod. Primer FK Polet govori o poziciji i odnosu države prema borcima i njihovoj žrtvi. Mi ćemo uraditi sve što je u našoj moći da se to promijeni – kaže, za „Novosti“, Mijodrag Ivanić, član Predsjedništva Udruženja gardista Prve gardijske motorizovane brigada GŠ VRS.

Prema Ivanićevim rečima, boračka populacija nikada nije dobila status koji zaslužuje u RS, pa je upravo zbog toga prije nešto više od šest mjeseci osnovano Udruženje gardista Prve gardijske motorizovane brigade GŠ VRS. Za to kratko vrijeme njegovi članovi obavili su mnogobrojne aktivnosti u cilju poboljšanja uslova života nekadašnjih članova Garde, ali i održavanja plamena sjećanja na heroje iz drugih jedinica VRS koji su svoje živote ugradili u temelje Republike Srpske.

Formiranjem Udruženja gardista i preuzimanjem aktivnosti na prikupljanju informacija o broju pripadnika brigade, broju poginulih i ranjenih, njihovom poslijeratnom životu, za ovo pola godine postojanja došli smo do šokantnih podataka. Samo u okviru brigade, živote za Republiku Srpsku dalo je više od 250 njenih pripadnika. Posle rata, usled raznih uzroka, a najviše posttraumatskog sindroma, nastradalo je 50 pripadnika Garde. Skoro polovina ranjenih je na ivici egzistencije, a iza dvadesetak poginulih ostalo je pusto ognjište. Njihove kuće danas su zarasle i puste, kao nijemi spomenici naše sramote – kaže Ivanić.

Podsjetimo, Prva gardijska motorizovana brigada Glavnog štaba Vojske Republike Srpske je vojna formacija o kojoj javnost malo zna. Njen osnovni zadatak je bio da štiti Glavni štab i visoke oficire VRS. Po završetku rata ova elitna jedinica polako pada u zaborav.

Posle smjene generala Mladića sa mesta načelnika Glavnog štaba VRS, gardijska brigada je došla u nemilost. Tokom 1997. godine je rasformirana i, svjesno ili nesvjesno, sve njene tekovine, sjećanja na bitke i stradanja su polako padali u zaborav. Niko nije imao snage da se posveti izradi monografije ili adekvatnog dokumenta koji bi svjedočio o ratnom i poratnom putu ove vojne formacije. Ostaje utisak kao da se neko u Republici Srpskoj stidi gardista koji bezrezervno dadoše živote za RS – rekao je Ivanić.

Najdelikatniji zadaci - najmlađima

Jedna od specifičnosti Garde bio je prosjek godina starosti njenih pripadnika. Bez obzira na to što su ovoj jedinici bili povjereni najdelikatniji zadaci, vojnici koji su je činili bili su jedva punoljetni.

Prva gardijska brigada GŠ VRS i 65. zaštitni motorizovani puk bile su jedine vojne formacije VRS čija popuna je vršena pretežno od regruta, odnosno vojnika na redovnom služenju vojne obaveze. Jasno je da možemo samo naslutiti koliko su ove jedinice, kao najmlađe po svom sastavu, zadužile Republiku Srpsku i srpski narod – kaže Ivanić.

General "naredio" izgradnju crkve

Plan Udruženja Prve gardijske motorizovane vrigade GŠ VRS je da ostvari saradnju sa drugim sličnim patriotskim organizacijama, u cilju promovisanja sjećanja na ratnu istoriju srpskog naroda sa obe strane Drine.

General Mladić je „izdao naredbu“ Udruženju gardista, da se na Gvoznom polju, od kamena sa Treskavice, sagradi crkvica sa spomenikom bezimenom gardisti i da se na to mesto postavi česma. Pozivamo sve vojnike i oficire, članove njihovih porodica, da se učlane u Udruženje i tako doprinesu očuvanju sjećanja na ovu vojnu formaciju, ali i cjelokupnu borbu srpskog naroda – kaže Mijodrag Ivanić.