Jedan od najljepših zavjetnih hramova pravoslavne Dalmacije je Dalmatinska Lazarica iz 1874. godine posvećen Svetom knezu Lazaru, koja se nalazi u selu Zvjerinac desetak kilo­metara južno od Knina, na Dalmatin­skom Kosovu, rekao je Srni jeromonah Simon koji od 2008. godine živi u ovom manastiru.

Manastir Lazarica nalazi se u srcu Dalmacije, na obroncima Dinare, Kozijaka i Promine.

Otac Simon podsjeća da je gradnja ove svetinje, uz blagoslov blaženopočivšeg episkopa dalmatinskog Stefana Kneževi­ća, počela 1874. godine i da je prvobitno bila posvećena Svetim pravednim Joakimu i Ani.

- Njena gradnja odvi­jala se veoma sporo, punih 15 godina. Razlog odugovlačenja izgradnje bio je u želji episkopa Stefana da hram posveti Svetom velikomučeniku knezu Lazaru, jer se 1889. godine obilježavao jubilej - 500 godina od Kosovskog boja - priča otac Simon.

Austrougarske vlasti strogo su zabranjivale podizanje hramova Srbi­ma svetiteljima, kao i nacionalno buđenje srpskog identiteta, tako da je prilikom osveštanja hrama episkop Stefan hram posvetio Svetom velikomučeniku knezu Lazaru 28. juna 1889. godine, a osveštanju je prisustvovalo 7.000 vjernika.

Ljepo­ta Dalmatinske Lazarice ogleda se u gradnji tesanim kamenom i dragocjenim ukrašenim ikonostasom, koji je u ono vrijeme koštao 2.400 kruna.

- Ova svetinja darivana je od mnogih dobronamjernih ljudi. Nikodim Milaš je darivao hram velikom ikonom Sve­toga kneza Lazara, dok su bogati trgov­ci Srbi i Hrvati darivali hram polijelejima, ikonama i krstovima - rekao je jeromonah Simon.

Crkva Lazarica je 1940. godine proglašena manastirom i metohom manastira Krke, zavjetnim hramom i nazvana je Sveta Lazarica.

- U Drugom svjetskom ratu manastir je bio oštećen i izložen propadanju, a obnovljen je tek 1964­-1965. godine. Obnovljeni manastir ponovo je stradao u zemljotresu 1970. godine. Uslijedila je ponovna obnova, tako da je na Vidovdan 1973. godine sve­čano osveštan. U vrijeme blaženopočivšeg episkopa Stefana /Boce/ ostaće upamćeno po obnavljanju proslave Vidovdana na Dalmatinskom Kosovu. Ovu tradiciju okupljanja kod manastira Lazarice nastavio je tadašnji episkop dalmatinski Nikolaj Mrđa - podsjetio je monah Simon.

On je dodao da je unutrašnjost manastir pretrpjela manja oštećenja tokom posljednjeg rata.

U porti manastira postavljen je spomen-krst za sve postradale srpske žrtve tokom i nakon hrvatske vojne i policijske akcije "Oluja" sa područja opštine Biskupija, u kojoj se nalazi ova svetinja.

- Više puta počinjala je obnova. Radilo se na uređenju konaka, porte, spoljnih dijelo­va konaka. Dograđeno je i pet kelija za život monaha. Potrebno je da uradimo vrata na manastiru ali i sagradimo suvenirnicu. Svaka pomoć nam je dobrodošla - rekao je otac Simon i dodao da, osim njega, u manastiru živi iskušenik Nemanja.

Prema njegovim riječima, ko god da dođe uvijek se vraća u Lazaricu, danas u Lazaricu dolazi velik broj pravoslavnih vjernika, ali i katolika.

- Važno je da se trudiš, moliš i živiš kako bi bio dobar čovjek. Dalmacija je neponovljiva ljepota. Ovdje žive i Srbi i Hrvati. Život normalno teče, svi su se pozabavili svojim životom. Ove godine imali smo četiri vjenčanja i osam krštenja u Lazarici, dok unazad dvije godine nije bilo nijedno - rekao je otac Simon.

Otac Simon je poručio da je pravoslavna vjera ono što je sačuvalo srpski živalj u ovom dijelu Dalmacije.

- Sa blagoslovom i vjerom da se svi vraćamo u Lazaricu - istakao je otac Simon.

Piše: Jelena Dešić