Nemaština, bolest te neizvjesna budućnost najčešći su uzroci zbog kojih građani starijeg životnog doba počine samoubistvo, o čemu svjedoči i podatak da su u Srpskoj u prvih osam mjeseci ove godine ruku na sebe najčešće digli oni koji su zagazili sedmu deceniju.
Prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) do septembra u Republici Srpskoj samoubistvo su počinile 143 osobe, što je za dva slučaja manje nego lani u istom periodu.
- U Srpskoj je u prvih osam mjeseci zabilježeno jedno samoubistvo maloljetne osobe koja je bila između 14 i 16 godina, a najviše je onih starijih od 60 godina, čak njih 87- kazali su u MUP-u RS dodajući da je najviše samoubistava izvršeno na području Banjaluke, njih 33, a najmanje u Mrkonjić Gradu, gdje je sebi život oduzelo petoro građana.
Kako su dodali, 88 samoubistava izvršeno je vješanjem, 23 pucanjem iz oružja, 12 utapanjem, sedam skakanjem sa visine, pet aktiviranjem bombe ili drugog eksplozivnog sredstva i osam na ostale načine izvršenja.
Prema evidenciji MUP-a RS, od ukupnog broja zabilježenih samoubistava ove godine na sebe je ruku diglo 105 muškaraca i 38 žena.
U cijelom svijetu danas se obilježava Svjetski dan prevencije samoubistava, a da je edukacija i pravovremena terapija ključna ukazuju i psiholozi.
Komentarišući da je u Srpskoj, među onima koji su sebi oduzeli život, najviše ljudi pred “zlatnim dobom”, psiholog Jadranka Todorović Grulović razloge za takav čin nalazi u nemogućnosti da pronađu zadovoljstva u životnoj prekretnici koju sa sobom nosi penzionisanje.
- Najčešće ti ljudi smatraju da ta promjena narušava dosadašnji kvalitet života i ne vide svjetliju i kvalitetniju budućnost - kazala je za “Glas Srpske” Todorović Grulović.
Prema njenim riječima, na takav korak se najčešće odlučuju oni koji ne vide poboljšanje u socijalno-ekonomskoj sferi života te oni koji imaju zdravstvenih problema, ali praksa je pokazala i da je sve veći broj ljudi odlučio da više pažnje posveti mentalnom zdravlju.
- Sve je više onih koji se obraćaju psihologu za pomoć, naročito mladih ljudi. Takođe, sve je veći broj onih koji priznaju sebi, pa i drugima, da imaju problem, zbog čega otvoreno traže pomoć od najbližih, ali i od stručnjaka - pojasnila je Todorović Grulović.
Istakla je da je pozitivno što se sve više radi na edukaciji u ovoj oblasti, naročito u srednjim školama širom Srpske. Kako je kazala, kroz priču i savjetovanje u školama djeca postaju otvorenija i spremnija da traže pomoć ukoliko im je potrebna.
Psiholog Aleksandar Milić smatra da se na samoubistvo najčešće odlučuju oni koji imaju poremećeno mentalno zdravlje, a nisu se na vrijeme obratili nekome za pomoć.
- Simptomatično je da su ljudi koji imaju tendenciju za suicid oni kojima je, na neki način, poremećeno mentalno zdravlje bez obzira na starosnu dob. Kod starijih osoba mentalno zdravlje postaje još krhkije, manje su otporni i ranjiviji - pojasnio je Milić.
Prema njegovim riječima, starije od 60 godina najčešće obuzima osjećaj samoće, izolovanosti te depresija i osjećaj besmislenosti življenja. Milić ističe da osobe koje osjećaju mentalne poteškoće mogu da prihvate savjet i konsultacije, ali ako to stanje pređe u psihotične poremećaje, rijetki su oni koji prihvataju pomoć.
Milić ističe značaj primarne prevencije, da bi bilo aktivno rađeno na poboljšavanju mentalnog zdravlja ljudi.
“Plavi telefon”
Koordinator rada “Plavog telefona”, savjetodavne linije za djecu i mlade, Maja Kovačević kaže da je u odnosu na prošlu godinu oko četiri odsto više onih koji im se javljaju, a razmišljaju o samoubistvu.
- Pružamo im savjetodavnu psihološku pomoć, saslušamo ih i pomažemo koliko možemo. Sa takvim osobama pravimo “antisuicidalni ugovor” - kazala je Kovačevićeva pojašnjavajući da od tih osoba traže da odrede period u kojem sebi neće nauditi. Kako je kazala, nakon obećanja kreću sa rješavanjem problema ili ih nakon tog perioda upućuju na stručnjake, kao što su psiholozi, psihoterapeuti ili psihijatri.
