Pijanistkinja i profesor klavira na Muzičkoj akademiji u Istočnom Sarajevu Nevena Ćeklić sa sigurnošću spada u red najistaknutijih građana opštine Pale i grada Istočnog Sarajeva, s obzirom da dugi niz godina sa velikim uspjehom gradi svoju muzičku i pijanističku karijeru, kako u zemlji, tako i van nje.

Autor je više istraživačkih radova iz uže naučne oblasti Muzičke pedagogije i Muzikologije. U analitičkom istraživanju autorka traga za aktuelnom i savremenom tematikom u domenu muzičke pedagogije i muzičkih tokova sa raznih aspekata.

Ćeklićeva je Muzičku akademiju završila u Sarajevu, na odsjeku vokalno-instrumentalni: klavir i OMP, a postdiplomske studije je pohađala i uspješno završila na Konzervatorijumu „Musorgski“ u Ekaterinburgu, u Rusiji, u klasi profesora Natalije Pankove, 1991. godine.

Od 1999. godine radi na Muzičkoj akademiji u Istočnom Sarajevu na klavirskoj katedri. Od 2014. godine stiče zvanje vanrednog profesora. Živi u Palama.

Kako Vas je privukla muzika i zbog čega ste se opredijelili za klavir?

Nevena Ćeklić: Sa umjetničkom muzikom Baha, Mocarta ili Šopena srela sam se u muzičkoj školi koju sam pohađala u ranom školskom uzrastu. Prijeratno Sarajevo pružalo je povoljne uslove za sistematično školovanje. Uz srednju muzičku školu završila sam i Drugu gimnaziju. Svim mojim profesorima neizmjerno sam zahvalna na pružanju stručnog i opšteg obrazovanja.

Prvi nastupi na sceni, kao i na muzičkim takmičenjima formirali su mi spoznaju o vrlo odgovornom zadatku u kom sam ja posrednik u interakciji zamisli kompozitora i publike. Čar reproduktivne umjetnosti  zanijela me od samog početka i odredila moje profesionalno opredjeljenje.

Foto: privatna arhiva

Šta je za Vas tada predstavljao odlazak na postdiplomske studije u Moskvu i koliko ste bili srećni nakon uspješno završenih studija?

Nevena Ćeklić: Odlazak na školovanje u tadašnjem Sovjetskom Savezu za mene je predstavljalo krunu cjelokupnog školovanja. Magistarski studij sam završila u klasi eminentne pijanistkinje i profesora Natalije Pankove na Konzervatoriju „Musorgski“ u Ekaterinburgu (Rusija) 1991. godine.

Vještina sviranja klavira traži mnoštvo predispozicija i dispozicija. Potrebno je posjedovati talent, inteligenciju, upornost, ambiciju. Pored toga, neophodno je imati stručne uslove da se sve te predispozicije praktično realizuju. Preferiram rusku školu i muzičku tradiciju, a posebno atmosferu i radnu  disciplinu koja je svojstvena ruskom umjetničkom svijetu. Studiranje umjetničke muzike traži potpunu posvećenost sličnu religiji.

Kako je izgledala Vaša karijera tokom rata i zbog čega ste promijenili toliko adresa?

Nevena Ćeklić: Povratakom sa postdiplomskog studija zatičem rat u Sarajevu. Doživljavam ličnu tragediju pogibijom moje  sestre Gordane na ulici rodnog grada, koja mi je bila uzor u životu.

Prvo utočište našla sam u muzičkoj školi u Herceg Novom, gdje sam godinu dana predavala klavir. Od 1993. do 1999. godine radila sam u Novom Sadu u baletskoj i muzičkoj školi, gdje sam stekla dragocjeno pedagoško iskustvo i mnoštvo prijatelja i kolega.

Od 1999. godine radim na Muzičkoj akademiji u Istočnom Sarajevu. Jedan sam od osnivača klavirske katedre sa najdužim stažom na istoj.

Foto: privatna arhiva

Kako je izgledao Vaš prvi solistički koncert i da li ipak možete da izdvojite neke nagrade koje su posebne i značajne za Vas?

Nevena Ćeklić: Permanentni solistički nastupi i koncerti su bili sastavni dio mog umjetničkog školovanja na instrumentalnom odsjeku. Sati vježbanja klavira i proba koji anticipiraju izlazak na scenu, kontakt sa koncertnim klavirom i susret sa čarima akustike za mene su oduvijek bili poseban doživljaj. Kao student  druge i treće godine Muzičke akademije imala sam priliku da nastupam kao solista sa sarajevskom filharmonijom, kao i umjetničku saradnju sa uvaženim dirigentom i profesorom Julijom Marićem.

Kao polaznik na pripremi za postdiplomski studij na Konzervatoriju „Musorgski“, nastupila sam na pijanističkom takmičenju posvećenom Šopenovim etidama. Učešće na tom takmičenju, omogućilo mi je da se produciram, što je za mene bila odlučujuća prolaznica za pristup postdiplomskom studiju.

Koliko ste zadovoljni radom i zalaganjem studenata na Akademiji kojima predajete, i koje nagrade i takmičenja posebno ističete kroz taj dio posla?

Nevena Ćeklić: U našem podneblju ima talentovanih učenika. Studiranje klavira zahtijeva beskrajan uzajamni rad sa profesorom, isključivo individualnim oblikom nastave.  Instrumentalna vještina  zahtijeva mnogo sati vježbanja, a prezentiranje rezultata je eksplicitno.

Pored toga postoji mnogo otežavajućih faktora. Učešće na nekom od međunarodnih takmičenja pretpostavlja finansijska sredstva. Zatim, enormna ekspanzija istočnih naroda u svijet pijanizma, koji istupaju sa fanatičnom preciznošću, što se na takmičenjima visoko vrednuje, čini da je put do nagrade vrlo trnovit. Varljivo i diskutabilno ocjenjivanje na takmičenjima proističe iz različitih stavova i interesa.

Osim toga, status i perspektiva tzv. ozbiljne muzike u regionu je potpuno marginalizovano od agresivne prisutnosti i potražnje muzičkih žanrova koji stvaraju novac. Najveći problem imam u psihološkom održavanju kontinuiteta u radu i motivaciji mladih, talentovanih i inteligentnih ljudi, koji sve navedeno sagledavaju.

Prva studentkinja iz moje klase, Katarina Stojićević, nakon uspješno završenih osnovnih i magistarskih studija, stečenih nagrada i iskustva, odlazi u Sjedinjene države, gdje uspješno reprezentuje stečeno znanje. Prema evidentnim pedagoškim rezultatima, smatram da su muzičke ustanove u Sarajevu, Banjaluci, Novom Travniku, Doboju, Zvorniku, Brčkom, Kotoru, Smederevu, Novom Sadu kadrovski profitirale sa studentima koji su diplomirali u mojoj klasi: Tajra Delić, Danijela Keržić, Andrijana Lončarević, Vesna Jeremić, Lidija Medić, Lena Radović, Anja Petković, Amila Fuško, Nikola Radić.

Moj izuzetno nadaren student Nikola Simović,  nakon temeljnog studiranja  i više nagrada na takmičenjima postaje profesor klavira u Trebinju, što je veliki uspjeh u kadrovskom smislu za grad iz kog potiče, i u kom je prethodno završio osnovnu i srednju muzičku školu.

Rad sa početnicima nikad nisam zanemarila. Objavila sam tri knjige posvećene učenicima predškolskog uzrasta, sa željom da im djetinjstvo bude ispunjeno radošću i zvucima muzike. Moja dva izuzetno perspektivna trinaestogodišnjaka Andrej i Nikola Blagovčanin postigli su zavidan pijanistički nivo. Pored niza zapaženih nastupa i osvojenih nagrada na pijanističkim takmičenjima, za vrijeme korona krize nasupili su na „onlajn“ takmičenjima u Italiji i Engleskoj. Ovu dvojicu virtuoznih pijanista pripremam za nastavak školovanja u renomiranim ustanovama.

Knjiga "Hoću da koncertiram"/foto: privatna arhiva

S obzirom da se bavite pedagoškim radom, na koji način gradite pristup mladima ka svijetu muzike i muzičkog opismenjavanja?

Nevena Ćeklić: Prije svega veoma volim svoj posao, a umjetničko-pedagoški  rad u svojstvu redovnog profesora kojim se bavim ima razne aspekte. Pored izvođačke djelatnosti koju sam mnogo puta uspjela da prezentujem u odgovarajućim koncertnim dvoranama i u okviru raznih manifestacija zahvaljujući podršci, drage mi profesorice Milice Kajević i sarajevske „Prosvjete“, uvijek mi je bilo posebno zadovoljstvo sviranje u ansamblu sa uvaženom koleginicom, profesorom harmonike  Danijelom Gazdić.

Takođe, preferiram istraživački rad u domenu muzičke pedagogije. Objavila sam niz publikacija u kojim sam pokušala definisati problematiku iz uže naučno-umjetničke oblasti kao i  traganje za rješenjem.

Pedagoški rad u isključivo individualnoj nastavi ima niz specifičnosti. Svaki talenat predstavlja svijet za sebe i traži poseban pristup. Moj zadatak je da naučim talentovanog učenika kako da se koristi svojim talentom. Za mene je veliko zadovoljstvo što studenti koji su diplomirali u mojoj klasi rade i ističu se svojim radom u gradovima širom regiona i dalje.

Koliko ste zadovoljni stanjem u oblasti muzike kojom se bavite trenutno u BiH?

Nevena Ćeklić: S obzirom da sam redovni profesor na Muzičkoj akademiji, trudim se da studentima iz moje klase obezbjedim prostor za plasiranje rezultata našeg uzajamnog rada. To podrazumijeva javne nastupe širom regiona i učešća na muzičkim takmičenjima u zemlji i inostranstvu. Spadamo u siromašne države, pa finansijska sredstva i podršku nije nimalo jednostavno stvoriti. Pedagoški profil u savremenoj konstelaciji zahtijeva i menadžerske poslove.

U svakom slučaju dajem maksimum od sebe da opravdam i praktično primjenim svoje stručno znanje koje sam stekla zahvaljujući školskom sistemu kroz koji sam prošla.

Ratna turbulencija je napravila veliki odliv kadrova, uključujući i većinu moje rodbine. Ja nikad nisam imala dilemu između odlaska i ostanka u ovoj zemlji. Smatrala sam da neko mora i da ostane u ovim krajevima i da svoj doprinos u okviru svoje profesije za opšti prosperitet.

Biografija:

Nevena Ćeklić je rođena u Sarajevu, gdje je završila osnovnu školu i gimnaziju, kao i osnovno i srednje muzičko obrazovanje. U rodnom gradu diplomirala je na Muzičkoj akademiji Univerziteta u Sarajevu, nakon čega odlazi na postdiplomske studije u Moskvu. Period od 1993. do 1999. godine provela je radeći u muzičkim školama i muzičkoj i baletskoj školi u Herceg Novom, odnosno Novom Sadu.

Objavila je četiri knjige namijenjene početnoj nastavi klavira predškolskog i ranog školskog uzrasta: Muzički bukvar, Svirajmo zajedno, Hoću da koncertiram i Uvod u muzičku kulturu.  Autor  više istraživačkih radova iz uže naučne oblasti Muzičke pedagogije i Muzikologije. U analitičkom istraživanju autorka traga za aktuelnom i savremenom tematikom u domenu muzičke pedagogije i muzičkih tokova sa raznih aspekata.

Dugogodišnji je član i umjetnički saradnik SPKD „Prosvjeta“ u Sarajevu. Širok spektar interesovanja ove umjetnice obuhvata uspješnu pedagošku saradnju sa učenicima od predškolskog uzrasta do magistarskog i master akademskog studija.

Razgovarao: Miljan Rašević