U Istočnom Sarajevu večeras je otvorena izložba posvećena istorijskom i duhovnom značaju srpskih svetinja na Kosovu i Metohiji, u okviru manifestacije "Dani Srbije u Republici Srpskoj", a kojoj je prisusutvovao i državni sekretar u Ministarstvu kulture Srbije Dejan Antić.

Antić je rekao novinarima da je riječ o srpskoj kulturnoj baštini koja se nalazi na Kosovu i Metohiji - prostoru koji predstavlja kolijevku srpske državnosti.

"Izložba `Srpski srednjovekovni spomenici u opasnosti` govori o srpskoj kulturnoj baštini koja je bila ugrožena i u 19. i 20. vijeku, ali i danas", naveo je Antić.

On je istakao da je ideja bila da se ovakvom izložbom, a povodom obilježavanja 20 godina od upisa manastira Visoki Dečani na Listu svjetske baštine Uneska, evropskoj i svjetskoj javnosti prikaže u kakvom su stanju i u kakvoj su opasnosti srpski manastiri na Kosovu i Metohiji.

Antić je dodao da je izložba premijerno otvorena u Parizu 2024. godine.

- Ovde nismo sa zadatkom da pokazujemo, nego da se sabiramo oko srpskih manastira i svetinja, oko kolevke srpske državnosti, a u okviru programa `Dani Srbije u Srpskoj`, čiji je pokrovitelj Vlada Srbije i Ministartvo kulture - rekao je Antić.

On je dodao da je izložba predstavljena i u Banjaluci, a večeras u Istočnom Sarajevu, kolijevci Republike Srpske.

Antić je naveo da je ideja da se ukaže na konstantnu ugoženost i stradanje srpskog naroda na Kosovu i Metohiji koje traje vijekovima.

- Nad srpskim svetinjama na Kosovu i Metohiji vrši se kulturocid. Nad srpskim narodom vrši se kontinuirani genocid i zločinačka politika koju sprovode različiti albanski faktori koji su podržani od spoljnih faktora. To se radi sve s ciljem da se eliminiše srpska kulturna baština, a sledeći korak je eliminacija prisustva Srba na Kosovu i Metohiji - istakao je Antić.

On je naveo da se u prvoj fazi fizički uništavaju manastiri, crkve, groblja - ono što predstavlja osnovni element srpske kulturne baštine, a u drugoj fazi falsifikuje istorije.

- U trećoj fazi, oni koji su sve to uništili i proterali srpski narod i falsifikovali istoriju, kažu da su starosedeoci i da su to njihovi manastiri i crkve. Zato smo večeras ovde da podsetimo srpski narod Sarajevsko-romanijske regije i istočnog dela Republike Srpske na stradanje srpskog naroda na Kosovu i Metohiji i srpske kulturne baštine - rekao je Antić.

On je dodao da je manifestacija "Dani Srbije u Republici Srpskoj" dobila na značaju, da je ove godine imala više od 70 programskih aktivnosti u 17 gradova i opština u Srpskoj.

- Verujem da će sledeće godine to biti još obimniji i ozbiljniji projekat s ciljem nacionalnog, kulturnog i duhovnog povezivanja srpskog naroda. Srpski duhovni i kulturni prostor je jedan, jedinstven i nedeljiv. Nema tih administrativnih linija, političkih granica koje mogu da podele srpski kulturni i duhovni prostor - poručio je Antić.

Načelnik Odjeljenja za zaštitu kulturnog nasljeđa Ministarstva prosvjete i kulture Republike Srpske Milica Kotur izjavila je da bi kulturno nasljeđe trebalo da se njeguje i da se radi na njegovoj zaštiti, ali i na promociji.

Ona je dodala da manifestacije "Dani Republike Srpske u Srbiji" i "Dani Srbije u Republici Srpskoj" govore o zajedničkom kulturnom prostoru koji bi trebalo da se njuguje i povezuje, jer kultura ne poznaje državne granice.

- Kultura je zajednička i pitanje je identiteta. Upravo na ovim našim zajedničkim prostorima kultura je vijekovima nastajala i u sebi je sve sažela – od vjerovanja, istorije, običaja. Kultura nam pokazuje ono što jeste identitet. Nasljeđe često govori o nama. Upravo ta naša prošlost mnogo govori o našoj sadašnjosti, ko smo, ali isto tako predodređuje i našu budućnost - navela je Koturova.

Ona je rekla da je kulturno nasljeđe svima najdragocjenije.

- Ako je ono ugroženo, ugroženo smo i mi. Imamo čime da se ponosimo, to kulturno nasljeđe su nama naši preci ostavili, a naša je dužnost da ga sačuvamo za buduće generacije. Nije velika, ali ni mala dužnost - smatra Koturova.

Savjetnik gradonačelnika Istočnog Sarajeva Dragomir Gagović istakao je da svaki Srbin prati šta se dešava na Kosovu i Metohiji sa srpskim narodom, o njegovom stradanju, progonu i uništavanju vijekovnih bogomolja.

- I Srbi sa ovog područja su nešto slično doživjeli u proteklom ratu. Izašli smo iz Sarajeva, grada, koji smo gradili stotinama godina - naveo je Gagović.

Izložba je večeras predstavljena i u digitalnom formatu. Predstavljena su najznačajnija djela srednjovjekovnog stvaralaštva – manastiri Visoki Dečani, Gračanica, Pećka patrijaršija i Crkva Bogorodice Ljeviške u Prizrenu.

Iako su pod zaštitom Uneska, kao kulturna dobra od izuzetnog značaja za čovječanstvo, ovi spomenici i dalje su izloženi brojnim fizičkim, kulturnim i duhovnim izazovima, zbog čega izložba predstavlja i poziv za očuvanje zajedničkog nasljeđa.

Izložba "Srpski srednjovekovni spomenici u opasnosti" otvorena je u Administrativnom centru Vlade Republike Srpske u Istočnom Sarajevu narednih 10 dana.