U posljednjih 10 godina u BiH se naglo povećao broj žena koje boluju od raka grlića materice, a, prema podacima Zavoda za javno zdravstvo Federacije BiH, prosječno 215 žena u dobi od 45 do 49 godina oboli. U prevenciji su najvažniji redovni ginekološki pregledi i citološke analize

Rak grlića materice u potpunosti je izlječiv ako se na vrijeme otkrije, a preduslov tome su redovni ginekološki pregledi, izjavila je ginekolog-akušer u Bolnici "Srbija" u Istočnom Sarajevu Danijela Petrović Popadić.

Popadićeva je, povodom mjeseca borbe protiv karcinoma grlića materice, Srni rekla da je, prema posljednjim podacima, najveća učestalost ovog karcinoma u Brazilu, gdje se godišnje otkrije 60 novih slučajeva na 100.000 žena, dok je najmanja u Izraelu, sa tri nova otkrivena slučaja.

- U Evropi svake godine oko 60.000 žena oboli od raka grlića materice, a 30.000 ih umre. U nekim zemljama Istočne Evrope stopa pojavljivanja ove vrste karcinoma je dva do pet puta veća nego u zapadnoevropskim zemljama. U Srbiji od raka grlića materice umre dnevno jedna žena, a dijagnostifikuju se četiri nova slučaja - navodi Popadićeva.

Popadićeva upozorava da se u posljednjih 10 godina u BiH naglo povećao broj žena koje boluju od raka grlića materice, a, prema podacima Zavoda za javno zdravstvo Federacije BiH, prosječno 215 žena u dobi od 45 do 49 godina oboli od raka grlića materice.

Prema njenim riječima, kada se invazivnom karcinomu grlića materice dodaju neinvazivni i mikroinvazivni stadijumi, onda je on, nakon karcinoma dojke, drugi po učestalosti karcinom kod žena u svijetu.

Popadićeva ukazuje i na podatak da sve više mladih žena obolijeva od ove opake bolesti.

Najčešći uzrok nastanka karcinoma grlića materice HPV virus

Prema posljednjim saznanjima, Popadićeva navodi da je maligna bolest grlića materice i cijelog donjeg genitalnog trakta žene, infektivne prirode, te da je najčešći uročnik HPV /humani papiloma virus/, dok se u literaturi kao mogući dodatni faktori navode česta oštećenja i infekcije cervikalnog epitela.

- Danas je poznato više od 100 HPV tipova, dok se na muškim i ženskim genitalijama može detektovati oko 22 HPV tipa različitog onkološkog potencijala. Dijele se u tri grupe, od kojih je prva niskog onkogenog potencijala - 6 i 11, zatim 30, 34, 41, 42, 43, 44. Druga je umjerenog onkogenog potencijala - 31, 33, 35, 39, 51, 52, 58, 61, dok je treća grupa visokog onkogenog potencijala - 16 i 18, zatim 45 i 56 - pojašnjava Popadićeva.

Ona dodaje da se karcinomom grlića materice povezuje i HSV /virus herpes simpleks tip dva/, kao i displazijom grlića materice /CIN jedan, dva i tri/ i karcinom u nastanku, koje mogu prethoditi invazivnom raku grlića materice.

- Sva ova stanja su izlječiva i zato opet ukazujem na potrebu redovnih ginekoloških pregleda - naglašava Popadićeva, koja je i supspecijalista fertiliteta i steriliteta.

Popadićeva naglašava da je u posljednjih 40 godina učestalost karcinoma grlića materice manja za 50 odsto, što je rezultat ranog otkrivanja /Papa bris/ i prevencije /liječenje preinvazivnih promjena/.

Ona dodaje da će se, uprkos smanjenju učestalosti, kod jednog do dva procenta žena starijih od 40 godina razviti karcinom grlića materice.

Kada je riječ o metodama prevencije ove bolesti, Popadićeva kao najvažnije navodi redovne ginekološke preglede i citološke analize /Papa test/, prevencija i liječenje vaginalnog iscjetka, energično liječenje svih lezija uočenih kolposkopskim pregledom, poboljšanje lične higijene, izbjegavanje čestog mijenjanja partnera i upotreba kondoma.

Procenat izlječenja zavisi od stadijuma u kojem je karcinom otkriven

Popadićeva ističe da procenat izlječivosti raka grlića materice zavisi od stadijuma u kojem je tumor otkriven, kao i od efikasnosti tretmana, ali i opšteg zdravstvenog stanja pacijentkinje.

- Ako se adekvatno i pravovremeno liječi, petogodišnje preživljavanje je u najranijem stadijumu čak 92 odsto, dok je ukupno petogodišnje preživljavanje, kada se kombinuju podaci za sve stadijume raka grlića materice 72 odsto. Napominjem da je rak grlića materice u potpunosti izlječiv ako se otkrije na vrijeme - ukazala je ona.

Prema njenim riječima, sa kontrolnim pregledima potrebno je početi već od 18 godine, odnosno od momenta stupanja u seksualne odnose jer se dobna granica pojave ovog oboljenja pomjera prema mlađim generacijama.

- Kontrolu Papa testa treba raditi jednom godišnje i ukoliko su dva uzastopna nalaza uredna onda se preporučuje kontrola na dvije godine. Svaka pacijentkinja sa perzistentnim ili progredirajućim CIN-om bez obzira na dob, a po novim studijama i svaka pacijentkinja starija od 30 godina trebala bi uraditi HPV DNA skrining test", navela je Popadićeva.

Kao faktore rizika, ona navodi pušenje, alkohol, rano stupanje u seksualne odnose i rizično polno ponašanje, promiskuitet.

Kada je riječ o najčešćim tipovima karcinoma grlića materice, Popadićeva pojašnjava da se oko 80 odsto malignih tumora razvija iz sluznice egzocerviksa i klasifikuje se kao karcinom pločastih ćelija /Ca planocellulare ili squamocellulare/.

- Oko 18 odsto malignih tumora grlića materice nastaje iz sluznice cervikalnog kanala i klasifikuje se kao karcinom cilindričnih ćelija /adeno carcinoma/. Ostatak od dva odsto čine drugi histološki tipovi - mikrocelularni karcinomi, adeno-skvamozni i sarkomi - zaključila je doktor Popadić.