Ruski naučnici Nacionalnog istraživačkog Nižegorodskog državnog univerziteta „N.I. Lobačevski“ i univerziteta „Nejmark“ su na osnovu svog otkrića predložili novi pristup liječenju epilepsije, koji potencijalno može pomoći pacijentima koji ne reaguju na tradicionalnu terapiju, saopštili su iz Ruskog naučnog fonda.

Pri epilepsiji u mozgu dolazi do iznenadnih, nekontrolisanih naleta aktivnosti neurona, što dovodi do grčeva. Lijekovi koji se danas koriste za korekciju rada neurona pokazuju se neefikasnim u oko 30 odsto slučajeva, navodi se u saopštenju fonda.

To je povezano sa tim što tokom napada mogu biti uključeni ne samo neuroni, već i astrociti, ćelije koje podržavaju i hrane neurone. Međutim, do sada nije bilo potpuno jasno koju tačnu ulogu one imaju u ovom procesu: da li izazivaju ili, nasuprot tome, suzbijaju hiperaktivnost neurona.

Ruski naučnici su u saradnji sa kolegama Baltičkog državnog univerziteta „Imanuel Kant“ iz Kaliningrada napravili kompjuterski model koji obuhvata mrežu neurona i mrežu astrocita.

Model neurona zasnovan je na matematičkom modelu Ižikeviča, koji precizno reprodukuje različite tipove aktivacije ćelija nervnog tkiva. Model astrocita baziran je na jednačinama koje opisuju promjene koncentracija kalcijumovih jona i molekula inozitoltrifosfata. Ovi unutarćelijski procesi važni su za generisanje signala od strane astrocita.

Rezultati su pokazali da visoka aktivnost neurona tokom napada povećava količinu aminokiseline glutamata, koja aktivira astrocite. Kao odgovor, astrociti oslobađaju molekul koja usporava prenos signala i suzbija prekomjernu neuronsku aktivnost. Na taj način, spontani naleti aktivnosti neurona takođe spontano prestaju pod uticajem astrocita.

- Precizno podešavanje modela koji smo napravili omogućilo je da dobijeni statistički podaci o pojavi napada budu u skladu sa podacima dobijenim kod laboratorijskih životinja sa epilepsijom. To je konačno dokazalo ključnu ulogu astrocita u procesima nastanka i prestanka epileptičnih napada - istakla je ruska naučnica Suzana Gordljejeva.

Naučnici su zaključili da brzina i efikasnost kojom astrociti regulišu preveliku pobuđenost neurona, zavise od njihovog sopstvenog stanja. Zbog toga nove metode liječenja epilepsije mogu biti usmjerene na jačanje zaštitne i protivnapadne funkcije ovih ćelija.

- Ono što je juče delovalo kao naučna fantastika, danas postaje stvarnost zahvaljujući našim naučnicima. Ovo novo istraživanje je živ primjer toga koliko nauka iz Nižnjeg Novgoroda može da utiče na budućnost ljudi. Ponosni smo što upravo u našem regionu, na spoju vrhunskih istraživanja Univerziteta ‘Nejmark’ i fundamentalnih tradicija Univerziteta 'Lobačevski', nastaju projekti ovakvog nivoa - izjavio je gubernator Nižnjenovgorodske oblasti Gleb Nikitin.

U ovoj fazi, pred istraživačima stoji zadatak verifikacije dobijenih rezultata na kliničkim podacima različitih epileptiformnih patologija. Na osnovu toga planiraju da razviju sistem za podršku u donošenju ljekarskih odluka, koji će omogućiti predviđanje pojave patološke neuronske aktivnosti.