Mikrokreditne organizacije (MKO) iz Republike Srpske zaradile su lani 41,9 miliona maraka, a da je 2023. bila izuzetno dobra za poslovanje jasno je iz uporednih podatka s obzirom da je neto dobit veća za gotovo 18 miliona KM u odnosu na godinu ranije.

Prema preliminarnim godišnjim rezultatima Agencije za bankarstvo RS, MKO sa sjedištem u Srpskoj imale su na kraju decembra 2023. godine prihode teške 118,6 miliona KM, dok su rashodi iznosili 72,44 miliona maraka.

Za visoke prihode mikrokreditnog sektora najzaslužnije su kamate budući da je 97 odsto ili 115 miliona KM priliva bilo po tom osnovu.    

Pomenuti izvještaj pokazuje da su u navedenom periodu nominalne kamatne stope na ukupne kredite povećane sa 18,62, koliko su iznosile 2022. godine, na 20,18 procenata.

- Prosječne ponderisane nominalne kamatne stope na ukupne kratkoročne kredite iznosile su lani 30,12 odsto, dok su kod dugoročnih kredita iznosile 18,05 procenata - navedeno je u izvještaju Agencije.

Zajmovi građana u MKO na kraju prošle godine bili su “teški” 530,88 miliona KM što predstavlja rast od 90,65 miliona maraka u odnosu na 2022. godinu. Fizička lica najviše su posezala za nenamjenskim kreditima, poljoprivrednim zajmovima i kreditima iz oblasti uslužnih djelatnosti.

Rast zaduženosti vidljiv je i kod privrede. Krediti pravnih lica na kraju decembra 2023. bili su teški 13,67 miliona maraka, što je za 3,3 miliona više u odnosu na godinu ranije. Za zajmovima su najviše posezali privrednici koji se bave ugostiteljstvom te proizvodnjom i trgovinom.

Ekonomista Saša Grabovac za “Glas” kaže da je do pozitivnog poslovanja dovelo više faktora, ponajviše kreditni rast.

- Prirodan kreditni rast obično nije vezan za vanredne okolnosti, već je posljedica rasta plata i standarda kod dijela stanovništva. Što se tiče zajmova u mikrokreditnom sektoru tu struktura i razlozi mogu biti nešto drugačiji. Novac od MKO velikim dijelom pozajmljuju građani koji imaju egzistencijalne probleme pa za takvim kreditima posežu kod nabavke ogreva, udžbenika ili da bi, na primjer, platiti djeci ekskurziju - rekao je Grabovac i dodao da su građani zbog rasta cijena nekretnina i robe prinuđeni da pozajmljuju veće svote novca.

On je dodao da nepovoljnije uslove kreditiranja MKO kompenzuje jednostavnijom i bržom administracijom, u odnosnu na banke, koja prethodi dobijanju novca i da je to mnogim građanima razlog da se odluče na pozajmicu u tom sektoru.

- Na veliku dobit dijelom je uticalo i to što se procenat nenaplativih kredita kod domaćih MKO i banaka sveo ispod standarda. Kada je taj procenat visok on značajno opterećuje poslovanje - pojasnio je Grabovac.

Euribor

Iz Agencije za bankarstvo RS juče su saopštili da je domaći bankarski sektor stabilan, visokokapitalizovan, likvidan i profitabilan što pokazuju preliminarni rezultati poslovanja u 2023. godini prema kojima su sve banke sa sjedištem u Srpskoj iskazale neto dobit u ukupnom iznosu od 189,1 milion KM, koja je za 35,8 odsto veća nego godinu ranije.

Kada je riječ o Euriboru, iz Agencije su naveli da sve banke u RS odobravaju kredite sa nominalnom kamatom koja može biti fiksna ili promjenljiva.

- Povećanje ili smanjenje kamatnih stopa za evrozonu, koje utvrđuje Evropska centralna banka, može imati uticaja na ugovore o kreditima kod banaka u Srpskoj kod kojih je ugovorena promjenljiva nominalna kamatna stopa - naveli su iz Agencije.

Anita Janković Rečević