Gradske ulice zatrpane smećem, a u okolnim selima i šumama divlje deponije, kojih ima i usred vodozaštitne zone. Tako danas izgleda Sokolac, opština na Romaniji, čuvena po lijepoj prirodi i bistroj vodi.

Sokolac je, dakle, snašla sudbina s kojom već godinama kuburi, na primjer, mala i idilična Bileća, a to je propast lokalnog komunalnog preduzeća.

– Na Sokocu dvije nedjelje niko ne odvozi smeće, podavićemo se od smrada, krenuće zaraza. Komunalno preduzeće je u minusu, nemaju ni gorivo da uspu u kamione, ali bitno je da su dobili još jednog direktora – poručuje jedan čitalac Srpskainfo sa Romanije.

Prema pisanju lokalnih medija, Javno komunalno preduzeće “Sokolac” je prekinulo ili drastično smanjilo usluge, zbog finansijskih problema.

Računi ovog preduzeća su već drugi mjesec u blokadi, pa kasne i plate. Kada je radnicima obećana isplata, oni su u počeli odvoziti smeće, ali usporenim tempom, a otpad se u međuvremenu nagomilao.

Foto: Sokolac srce Romanije

Rezultat: Prepuni kontejneri i brojne divlje deponije od centra grada do šume nadomak Bioštice, izvorišta sa kojeg se skoro cijela Romanija snabdijeva pitkom vodom.

Deponije niču i nadomak Knežine.

Ljiljana Hadžistević živi u Srbiji, ali često posjećuje Sokolac i voli Romaniju. Kada je za Vaskrs posjetila ovu lokalnu zajednicu, toliko se šokirala prizorima koje ja zatekla, da je najavila da će, ako opština ne odreaguje “slučaj prijaviti predsjedniku Republike” i o svemu obavijestiti medije.

– Sokolac je lijep gradić, nisam bila od prošlog ljeta, danas kad dođoh, pa ostadoh u šoku, od količine đubreta. Kolera vam kuca na vrata. Zar Vaskrs tako dočekujete? Bruka i sramota, bruka je i što ne odvozite đubre iz okolnih sela, u Bijeljini kamion dolazi nedeljno u selo udaljeno 16 kilometara. Zar niste u stanju odvesti đubre – napisala je Ljiljana u otvorenom pismu Opštini Sokolac.

Foto: Sokolac srce Romanije

Problemi u komunalnom preduzeću u Sokocu nisu od juče. Brojne afere i političke spletke vodile su komunalce u propast, a SDS i SNSD su se međusobno optuživali za to.

Kriza je kulminirala nakon smjene na vlasti, u oktobru prošle godine, kada je dugogodišnji načelnik opštine MIlovan Bjelica (SDS) izgubio od direktora lokalnog Šumskog gazdinstva Strahinje Baševića (SNSD).

Nova vlast, kako tvrde SDS-ovci, ne plaća račune, kako bi mogla “bivše optuživati za loše poslovanje”. Stara vlast je, kako tvrde SNSD-ovci, još prije njihovog dolaska uništila je komunalno preduzeće.

A smeće se u međuvremenu gomilalo.

Pitanje je, međutim, da li je ovaj primjer sa Romanije samo posljedica političkog prepucavanja stranaka, i lokalnih korupcijskih afera, ili je dio jedne šire slike katastrofalnog upravljanja otpadom u Republici Srpskoj.

Foto: Sokolac srce Romanije

Stručnjaci već odavno upozoravaju da se ova problem, koji je iz godine u godinu sve izraženiji, gura pod tepih, te da se u Republici Srpskoj otpadom, u stvari, ne upravlja, nego se on, u najboljem slučaju, samo odvozi iz naseljenih mjesta i gomila na deponijama, bez reciklaže ili drugog načina zbrinjavanja.

Dušica Pešević, profesorica Prirodno matematičkog fakulteta u Banjaluci, koja se godinama bavi deponovanjem otpada u Republici Srpskoj, kaže da su i malobrojne regionalne deponije suočene sa problemima.

– Regionalna deponija u Bijeljini se nalazi blizu grada i ubrzano se širi, što izaziva probleme. Regionalna deponija u Zvorniku ima problem što je daleko od opština koje bi tu trebale da odlažu otpad. Prevoz  je za manje opštine često preskup. Tako i Kneževo ima problem sa troškovima odlaganja otpada na deponiji u Ramićima kod Banjaluke – kaže Dušica Pešević.

Sokolac nema tih problema, deponija Rudine kod Rogatice je relativno blizu, a odlaganje otpada se plaća simboličnih 9.000 KM godišnje.

Ipak, i uz takve uslove, uspjeli su da nakarikaju 100.000 KM duga, samo po ovom osnovu.

Piše: Milkica Milojević