Sveti Nikola rođen je oko 270. godine u Patari, Likiji, u Rimskom carstvu, a upokojio se oko 345. godine u Miri, Likija, u Vizantijskom carstvu. U hrišćanstvu bio je poznat i kao Nikola Miriklijski, Nikola Čudotvorac, svetac je u tradicionalnim crkvama, arhiepiskop Mire Likijske.

U hrišćanstvu se poštuje kao čudotvorac, u istočnom hrišćanstvu još i kao zaštitnik putnika, zatvorenika i siromašnih, a u zapadnom hrišćanstvu još i kao zaštitnik gotovo svih slojeva društva, ali naročito djece.

Sveti Nikola se praznuje u cijelom hrišćanskom svijetu i najčešća je slava kod Srba, gdje polovina slavi, a druga polovina ide na slavu Sveti Nikola ili Nikoljdan, koji se praznuje danas, jedna je od najčešćih srpskih slava.

Iako ne postoji statistika o tome koliko ljudi zaista slavi Svetog Nikolu, u narodu je uobičajeno da se kaže da polovina slavi, a druga polovina ide na slavu. Za razliku od ostalih svetaca, Svetog Nikolu slave svi hrišćani.

Nikola je bio sin jedinac znamenitih i bogatih roditelja, Teofana i None, žitelja primorskog grada Patare u Maloazijskoj oblasti Likiji. Odmah po rođenju u Nikoli je, kako svjedoči predanje, mogao da se prepozna budući čudotvorac jer je prilikom krštenja mogao da stoji sam na svojim nogama bez ičije pomoći.

Pri krštenju je dobio ime Nikolaj, što u prevodu znači pobjeditelj naroda. Pod uticajem svoga strica, koji je bio episkop grada Patare, Nikola se posvetio svešteničkom životu i ubrzo pročuo po svom neumornom radu, milosrđu i nepokolebljivom vjerom u Isusa Hrista. Poslije smrti roditelja, razdjelio je svu imovinu siromasima i ništa nije ostavio za sebe.

Sveti Nikola se smatra zaštitnikom djece, učenih ljudi, trgovaca, mornara, putnika uopšte. Nekada se na svim hrišćanskim brodovima nalazila ikona Svetog Nikole, a on se posebno praznovao duž Jadranskog i Sredozemnog mora, gdje je bio običaj da se na taj dan ne isplovljava, a brodovi na pučini usidre i plovidbu nastave sutradan.

Takođe, on je zaštitnik mnogih gradova i luka (posebno u Grčkoj i Italiji). U grčkom folkloru Sveti Nikola se opisuje kao „gospodar mora”. U modernoj Grčkoj i Srbiji on je jedan od najpoštovanijih svetitelja.

Zaštitnik je cijele države Grčke. Komercijalni praznik Praznik Svetog Nikole ima danas veliki komercijalni značaj, naročito u zemljama zapadne Evrope. Pošto je taj praznik vezan za darivanje, došlo je do njegove velike popularizacije, pa se pred taj dan masovno kupuju pokloni.

Veruje se da je takav komercijalni uticaj posljedica ultrapotrošačke kulture, koja je stigla iz Amerike. Sveti Nikola se praznuje kao dječji praznik u Njemačkoj, Holandiji i Belgiji, tada djeca dobijaju poklone ukoliko su bila poslušna.

Smatra se da je običaj po kome se djeci uoči Svetog Nikole u cipelice potajno stavljaju pokloni potekao otuda što Sveti Nikola svoja dobročinstva nikada nije činio javno. Bio je poznat je po tome što je tajno davao ljudima novac, a sada se na Zapadu često poredi sa Deda Mrazom, koji se na engleskom zove Santa Kloz, što je skraćeno od Santa Nikolaus (Sveti Nikola).

Sveti Nikola je umro u petak, 6. decembra (odnosno 19. decembra po novom ili Grigorijanskom kalendaru) 343. godine i sahranjen je u Sabornoj crkvi u Miri.

Tu je njegovo telo počivalo više od šest vijekova, a hrišćani su dolazili na njegov grob i dovodili svoje bolesnike.

Među njima su bili i Stari Sloveni sa rijeke Don, čime se objašnjava zašto je Sveti Nikola toliko poštovan kod Srba.

Kada su Turci u jedanaestom vijeku osvojili Likiju, mošti Svetog Nikole su prenijete u Bari u Italiju.

Vjernici sutra proslavljaju i Djetinjce:

Srpska pravoslavna crkva (SPC) sutra praznuje Djetinjce kada odrasli simbolično vežu djecu, koja se driješe, odnosno oslobađaju pripremljenim darovima.

Djetinjci se slave treću nedjelju pred Božić. Odrasli rano ujutru ili po dolasku iz crkve sa bogosluženja vežu djecu, a za vezivanje obično koriste kaiš, kanap ili tanje uže.

Obično se zavežu noge ili ruke, pa se jednim dijelom kanap zaveže za sto ili stolicu.

Vezivanje za Djetinjce, Materice i Oce ima višestruku simboliku. Simbolizuje čvrste porodične veze, slogu, mir, poštovanje i međusobno pomaganje u svim prilikama, zatim upućuje ukućane na štedljivost i istrajnost u vrlinama.

Dobra i štedljiva djeca prikupe nešto sredstava štednjom, pa za taj dan nabave neku čast i driješe se onima koji ih vežu.