Kad ljudi uđu u našu crkvu i vide svetitelja koji je predstavljen na savremen način, u maskirnoj uniformi, to im bude čudno. Nekima u prvi mah i neprihvatljivo, ali samo dok ne saznaju o čemu se radi. Kada čuju priču iz vremena NATO bombarovanja Srbije, malo je reći da promene mišljenje. Celivaju Svetog Jovana Rusa, u srpskoj uniformi.

Ovo za Sputnjik priča otac Aleksandar Popović, sveštenik u hramu Svetih Kozme i Damjana u KBC Dr Dragiša Mišović u Beogradu, dok i mi zagledamo neobičnu ikonu.

Na njoj stoji – „Sveti Jovan Ruski Ispovjednik“, a na drugoj strani, „Pomoćnik srpskom narodu“.

- Pored ove velike, za koju ne znam kako je do nas stigla, imamo i manju, poklon jedne žene rodom sa Kosova, koja sada živi u Beogradu. Htela je bližnjima da donese tu ikonu Svetog Jovana Rusa, odredila kome će sve da je pokloni. Kad je došla kući, videla je da ima jednu ikonu više. Dali su joj jednu više. Odlučila je da je pravo mesto gde treba ta ikona „viška“ da bude, naša bolnička crkva - priča sveštenik.

A priča o Svetom Jovanu Rusu u srpskoj uniformi počela je u vrijeme NATO bombarodvanja SR Jugoslavije 1999. godine u manastiru Svetog Pantelejmona u selu Lepčincu, nadomak Vranja.

Jovan objavio da će pomoći Srbima

Originalnu neobičnu ikonu su naslikale sestre ovog manastira povodom čuda koje se tada dogodilo, za koje su saznale iz dopisa sveštenika crkve gdje se čuvaju mošti Svetog Jovana Ruskog, u selu Prokopion, na dalekom ostrvu Eviji.

U dopisu koji je stigao u Eparhiju vranjsku opisano je kako su u crkvu na Eviji te godine u vrijeme NATO bombardovanja došla dva čovjeka iz različitih krajeva Grčke. Iako se nisu poznavali, oni su sveštenicima ispričali gotovo identičnu priču. Potpuno isti san.

Sanjali su Svetog Jovana kako skida svetu odeždu u koju je bio odjeven i oblači vojničku uniformu. Ispovjedili su i da im se svetitelj obratio riječima:

„Moram u Srbiju, da pomognem našoj braći Srbima, jer se tamo progoni pravoslavlje".

Monahinje su shvatile da je sporazum u Kumanovu, koji je značio i prestanak ubijanja nevinih i rušenje mostova, škola i bolnica, potpisan na dan kada se proslavlja Sveti Jovan Ruski, 9. juna. Poslije toga nastala je ikona, u savremenom izdanju, u srpskoj uniformi sa amblemom grba Srbije, sa dvoglavim bijelim orlom.

Rus koga Grci vole najviše

Iako je crkva na Dedinju mala građevina adaptirana u bogomolju, ima puno ikona. Sveti Jovan Rus je uvijek na vidnom mjestu, prislonjen na centralne ikone na oltaru. 

- Sveti Jovan Rus poznatiji je u Grčkoj, nego u samoj Rusiji, s obzirom da je tamo proveo veći deo svog života. To ne znači da nije jednako poštovan i u Rusiji, iz koje je poreklom. U drugim pravoslavnim zemljama je manje poznat, a kod nas je malo ko čuo za njega do NATO bombardovanja, kada su ga verni ljudi u Grčkoj videli obučenog u uniformu naše vojske - kaže jerej.

Jovanova čuda i selidba na Eviju

Sveti Jovan rođen je oko 1690. godine u Maloj Rusiji u pobožnoj porodici. U ratu sa Osmanlijama kao vojnik je zarobljen i odveden u Prokopion u Kapadokiji, u Turskoj, gdje je, nakon što su ga mučili i ismijavali, kao zarobljenik, služio turskog agu.

Radio je i živio u štali. Čvrstina njegove vjere, trpljenje, hrabrost i blagost duha polako su omekšali srca age i njegove žene, pa su ponudili mladiću da pređe u sobu. Odbio je i nastavio da se podvizava u štali.

Poslije više čuda, kojima su svjedočili i gospodari njegovim životom, razbolio se i ubrzo umro, a aga je zahtijevao da ga sahrane sa opelom. I na njegovom grobu dešavala su se čuda.

Kada su Grci tri vijeka kasnije napuštali Tursku, ponijeli su i mošti svog Svetog Jovana Rusa. Položene su u veličastveni hram njemu posvećen, u selu Novi Prokopion, na Eviji, gdje se danas slivaju rijeke poklonika.

Sveti ratnik našeg doba

Upitan, ima li u crkvenom slikarstvu još ovakvih slučajeva, da je svetitelj prikazan u uniformi, otac Aleksandar kaže:

- Iz istorije crkve znamo za razne Svete ratnike, oni su se prikazivali u uniformama onog doba. Iz naše, današnje perspektive, prihvatljivo je da vidimo Svetog ratnika koji je prikazan na onovremeni način. Sveti Jovan Ruski u našoj uniformi u prvi mah izgleda čudno, modrenistički, neprihvatljivo, ali s obzirom da znamo da je viđenje više ljudi Svetog Jovana Rusa bilo upravo u ovoj savremenoj uniformi naše vojske, onda možemo to da prihvatimo - kaže.

Ovaj sveštenik dodaje da je susret sa ikonom u krajnjem slučaju intimna stvar i da o tome i ne treba polemisati.

Bolnička crkva pri KBC Dr Dragiša Mišović je otvorena od ponedjeljka do petka od 8 do 13 časova. Nedjeljom i na praznike obilježene crvenim slovom Sveta liturgija počinje u 9 časova.