Ime Dušana Purića najvećem broju današnjih Srba ne znači ništa. On nema svoje ulice, po njemu se ne zovu trgovi ni škole… Spomen-ploču na Voždovcu je dobio tek 2003. godine. Da dobije bistu morao je da sačeka do 2010. kada je jedna posvećena njemu postavljena na glavnom trgu u Užicu.

A šteta je… jer, njegovo herojstvo moglo bi biti opjevano u pjesmama!

Junak “po profesiji”

Dušan Purić rođen je 1873. godine u Ivanjici u trgovačkoj porodici. Nakon završenog šestog razreda Gimnazije, upisao je Vojnu akademiju, koju je u 24. klasi završio 1894. godine sa vrlo dobrim uspjehom. Tada je proizveden u čin artiljerijskog potporučnika.

Završio je Višu vojnu akademiju, a usavršavao se i u Francuskoj. Po povratku iz inostranstva postavljen je za pomoćnika načelnika štaba Drinske divizije u Valjevu. Bio je komandant 17. kombinovanog i 6. pješadijskog puka.

Prvi svjetski rat 1914. godine zatekao je Dušana Purića na šarganskim položajima gdje je komandovao Četvrtim pukom “Stevan Nemanja“ u sastavu Užičke vojske i sprečavao nadiranje neprijatelja od Višegrada prema Mokroj gori i Kremni.

A onda je, 19. septembra 1914. godine, počela bitka na Mačkovom kamenu. Komandant Purić dobio je naređenje Vrhovne komande da stigne do Mačkovog kamena, napadne neprijatelja i spriječi njegovo prodiranje u dubinu Srbije.

Četvrti puk Drinske divizije koji je tada ušao u sastav Dunavske divizije, naređenje je “besprijekorno izvršio“ zapisano je u srpskoj istoriografiji.

Poslije napornog marša i popune puka u Valjevu, Dušan Purić stigao je na Mačkov kamen u najtežim trenucima. Vidjevši žestinu kojom se bitka vodila i nepovoljan položaj u kojem se našla srpska vojska, nije oklijevao.

Heroj sa Mačkovog kamena

Tog 22. septembra 1914. godine Dušan Purić izdao je oficirima 4. puka istorijsku zapovijest.

“Vojnici, mi smo ovde došli da ginemo za otadžbinu. Komandiri ispred svojih vodova i četa, komandanti ispred svojih bataljona, a ja ću ispred svih. Za mnom! U juriš! Za slobodu i otadžbinu! ”

Vojnike je poveo ne u pobjedu, ali u istoriju! Hrabri komandant poginuo je tog dana među prvima na Mačkovom kamenu u najžešćem sudaru prsa u prsa, rame uz rame sa svojim sadruzima.

Bitku je preživjelo samo 1.000 vojnika i oficira puka “Stevan Nemanja”, a Austrougarska je na kraju ipak dobila svoju “Pirovu pobjedu”.

Komandant i poslije smrti

Pogibija hrabrog Dušana Purića teško je pogodila srpske borce. Zabilježeno je da vojnici nisu htjeli da ostave svog komandanta u bespućima Mačkovog kamena. Umjesto toga, četiri dana i četiri noći, nosili su ga u sanduku, iz borbe u borbu, odbijajući da ga ostave.

Tek četvrtog dana stigla je naredba komandanta Prve armije, generala Petra Bojovića, da se tijelo ne nosi po bojištima i Dušan Purić je sahranjen u porti valjevske crkve.

Posthumno je unaprijeđen u čin pukovnika zbog “uspješnog komandovanja i pokazane hrabrosti u odbrani otadžbine”.