Transparency International (TI) u BiH objavio je istraživanje o 1.700 javnih ustanova u BiH koji, pored ostalog, sadrže i informacije o tome ko čini upravljačka tijela, plate direktora i članova uprave, i nadzornog odbora.
Između ostalog, zanimljivo je vidjeti kako u pojedinim ustanovama širom Srpske i FBiH članove upravnih ili nadzornih odbora čine osobe koje su najčešće zastupljene u lokalnim parlamentima kao odbornici, direktori javnih preduzeća su i članovi nadzornih ili upravnih odbora u nekim drugim ustanovama i slično.
Doduše, članovi pojednih odbora te funkcije obavljaju volonterski, odnosno ne primaju nikakvu naknadu za to, dok u pojedinim odborima primaju prilično visoke cifre za to.
Interesantno je vidjeti da recimo direktori opštinskih ustanova imaju veće plate od direktora gradskih ustanova, kao što je slučaj u dvije ustanove na teritoriji grada Istočno Sarajevo.
Istraživanje, koje se odnosi na prošlu, 2021. godinu, pokazalo je da je više od polovine direktora javnih ustanova, uprkos pandemiji i ekonomskoj krizi, povećalo sebi plate u odnosu na godinu ranije.
Ta povećanja prisutna su i na teritoriji grada Istočno Sarajevo, a utvrđeno je da je više od 50 odsto javnih ustanova povećalo broj zaposlenih u odnosu na godinu ranije.
Recimo, Zavod za zapošljavanje Republike Srpske čije sjedište je na Palama, odnosno na teritoriji grada Istočno Sarajevo, u 2021. godini imalo je 329 zaposlenih radnika, a njihov budžet iznosio je 41.500.000,00 KM.
Zdravstvo u vrhu
Najveće plate imaju direktori zdravstvenih ustanova, a nakon njih među najplaćenijima su rukovodioci visokoškolskih ustanova i fondova socijalne bezbjednosti.
Primjera radi, direktor UKC RS, Vlado Đajić, mjesečno prima 3.152 KM, a direktor Bolnice "Srbija" Nebojša Šešlija ima platu od 2.965 KM.
Sukob interesa
Iako u BiH ne postoji registar javnih ustanova, objavljivanjem podataka o njihovom poslovanju i sastavu članova uprave TI BiH je identifikovao brojne rukovodioce na dvostrukim funkcijama, od kojih su neki po važećim propisima u direktnom sukobu interesa.
– Rukovodioci javnih ustanova često obnašaju javne funkcije u parlamentima, imaju pozicije u javnim preduzećima ili udruženjima koje se finansiraju iz budžeta. TI BiH je na osnovu ovih podataka i nedavno objavljenog registra dodijeljenih grantova udruženjima i fondacijama identifikovao 74 lica koja se istovremeno nalaze u rukovodstvu javnih ustanova i udruženja koja su primala budžetska sredstva – navodi se u istraživanju TI BiH.
Pored toga što rukovodioci javnih ustanova obavljaju dodatne funkcije u javnim preduzećima i udruženjima koja se finansiraju iz budžeta, identifikovano je još 247 izabranih ili imenovanih funkcionera koji su istovremeno direktori, članovi upravnog ili nadzornog odbora u ovim javnim ustanovama.
Više o izvještajima javnih ustanova u Republici Srpskoj, ali i na području grada Istočno Sarajevo pogledajte na linku ovdje.