Svjesni smo da živimo u vremenu u kom svjetske i domaće sile, naši neprijatelji, napadaju na temeljne identitete srpskog naroda ma gdje da žive.
Najveći udar je na Srpsku pravoslavnu crkvu (SPC) i njene svetinje - crkve, kapele i groblja, a ona sarajevska, pravoslavna, svjedoče da su Srbi ubijani na početku svakog ratnog sukoba na Balkanu.
Poručio je to za "Glas" predsjednik Centra za društvena istraživanja, tranzicijsku pravdu i demokratiju - istina i pravda Dušan Šehovac.
- Mijenjaju ime svemu što se može preimenovati, svojataju našu kulturno-istorijsku i duhovno-vjersku baštinu, pljačkaju, skrnave i uništavaju sve, posebno na prostorima gdje nemaju Srbi svoju vlast – kategoričan je Šehovac.
Osnovna misija Centra je da sa SPC očuva, zaštiti i javnosti predoči vjersko kulturno-istorijsko blago kao osnovni identitet srpskog naroda.
- Nismo dovoljno podržani od institucija FBiH. Posljednjih godina nismo dobili podršku za ove aktivnosti ni od jedne tamošnje institucije. Imamo određenu moralnu i materijalnu podršku od Srpske i Srbije, ali to je nedovoljno da se kvalifikovano i stručno završi veliki posao na zaštiti i prezentaciji kulturno-istorijskog i duhovno-vjerskog blaga Srba sa područja sarajevsko-romanijske regije. Dobili smo finansijsku pomoć od ministarstva iz Srbije, Srpske, gradonačelnika grada Istočno Sarajevo i načelnika istočnosarajevskih opština, a najviše je pomogao predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik - poručio je Šehovac.
GLAS: Centar se bavio i sakupljanjem podataka o lokacijama gdje se nalaze pravoslavne crkve, kapele, parohijski domovi i drugi vjerski objekti i srpska pravoslavna groblja na teritoriji grada Istočno Sarajevo. Šta su pokazali podaci i da li se i koje aktivnosti sprovode po tom pitanju?
ŠEHOVAC: Udruženje "Istina i pravda" iz Istočnog Novog Sarajeva je, podržano od SPC, došlo do podataka o lokacijama srpskih pravoslavnih svetinja na teritoriji grada Istočno Sarajevo. Preliminarni podaci govore da tu postoji više od 200 pravoslavnih crkvina, crkava, kapela i grobalja sa preko 100.000 grobnih mjesta.
GLAS: Koji su dalji koraci?
ŠEHOVAC: Članovi našeg udruženja dronom, kamerama i fotoaparatima su snimili i fotografisali većinu srpskih pravoslavnih objekata i sada radimo montažu video-priloga i obradu fotografija koje ćemo vremenom unijeti u bazu podataka, koju ćemo kad zakupimo domen, postaviti na internet. Sve aktivnosti traže dosta vremena i sredstava.
GLAS: Na značaj očuvanja nasljeđa ukazano je u Deklaraciji o zaštiti nacionalnih i političkih prava srpskog naroda iza koje je stao Svesrpski sabor. Kolika je uloga udruženja, poput Centra kojim rukovodite i sličnih, u ispunjavanju zaključaka sa Sabora?
ŠEHOVAC: Naše udruženje, a i druga kao što su "Zaboravljeni korijeni" iz Istočnog Novog Sarajeva, "Ljudi govore" sa Pala i SKUD "Vojkovići" iz Istočne Ilidže su i prije donošenja Deklaracije radili i danas rade na kulturi sjećanja, očuvanju i prezentaciji kulturno-istorijskog i vjerskog nasljeđa i sve to predstavljaju kroz dokumentarne filmove, monografije i održavanjem događaja te tako doprinose realizaciji zaključka iz stava 37. Deklaracije. Entitetske naučne institucije i organizacije imaju najznačajniju ulogu u ispunjavanju zaključaka Deklaracije. Oni tu obavezu ne izvršavaju, bave se kosovskim mitom i odnosima sa Rusijom, naravno i to treba, ali njihov težišni rad treba da bude na promociji srpskog identiteta. Vidljivo je da na zaključcima najviše rade srpske nevladine organizacije, sa prostora gdje su živjeli ili i danas žive Srbi, među kojima je i naše udruženje.
Imovina
GLAS: Koji je najstariji vjerski objekat u Sarajevu i vjerujete li da će SPC uspjeti da vrati imovinu na koju čeka godinama?
ŠEHOVAC: Stara pravoslavna crkva na Baščaršiji je najstariji vjerski objekat na teritoriji bivšeg grada Sarajeva. Mnogo značajnih objekata koji su vlasništvo SPC nisu joj vraćeni i nadam se da će aktivnosti crkve, vlasti Srpske i nevladinih organizacija ubrzati vraćanje tih posjeda, nekretnina onima koji su ih gradili i prije koristili.
