Na samom početku rata bolnica na Sokocu, funkcionisala je kao sanitetska jedinica – 37.sanitetski odred. To je prema dotadašnjoj organizaciji bivše JNA bila jedinica koju je kadrovski i opremom obezbjeđivala Vojna bolnica u Sarajevu. Kako je nakon izbijanja ratnih sukoba, najveći broj radnika Vojne bolnice u Sarajevu srpske nacionalnosti napustilo Sarajevo, neki od njih su nastavili rad na Sokocu. Tim činom su se stvarali uslovi da se 37. sanitetski odred preimenuje u Bolnicu Glavnog štaba Vojske Republike Srpske, što je formalno-pravno i učinjeno Naredbom Glavnog štaba Vojske Republike Srpske od 16. juna 1992. godine.

Zadatak bolnice bilo je sanitetsko obezbjeđenje Glavnog štaba i prištapskih jedinica Vojske Republike Srpske, te obezbjeđenje jedinica, ali i stanovništva na širem prostornom obuhvatu Sokoca, Rogatice, Han Pijeska, Olova, Ilijaša, Starog Grada/Sarajevo, dijela opštine Goražde, kao i pacijenata i ranjenika koji su upućivani na Sokolac iz ratnih bolnica „Žica“, „Jagomir“ i „Koran“.

Za prvog upravnika Bolnice GŠ VRS „Sokolac“ imenovan je pukovnik Prim.dr Tomislav Taušan, koji je istu dužnost-upravnika Vojne bolnice obavljao do izbijanja rata i u Vojnoj bolnici u Sarajevu. Koji je izuzetno zaslužan između ostalog i za formiranje ratne bolnice „Koran“ u Palama.

U bolnici su formirana sledeća odjeljenja:

1) Hirurško odjeljenje na čelu sa načelnikom dr Dragoljubom Lazarevićem, koji je tu dužnost obavljao do prestanka službe u Vojsci Republike Srpske , tj. penzionisanja. Nakon toga je dužnost načelnika Odjeljenja za hirurgiju preuzeo i obavljao sve do prestanka njenog rada dr Boriša Stojanović, hirurg.

U okviru hirurškog odjeljenja su funkcionisali odsjeci :

• Odsjek za ortopediju i traumatologiju – rukovodilac dr Simo Bilbija
• Odsjek za urologiju – rukovodilac dr Simo Čampara, urolog
• Odsjek za ORL – rukovodilac dr Sladomir Turuntaš
• Odsjek za oftamologiju – rukovodilac dr Tomislav Davidović
• Odsjek za maksilofacijalnu hirurgiju – rukovodilac dr Ratko Radović
• Odsjek za neuropsihijatriju – rukovodilac dr Milomir Đerić

Shodno potrebama za normalno i uspješno funkcionisanje jedne takve bolnice oformljene su i sledeća odjeljenja i službe:

• Internističko odjeljenje – rukovodilac dr Svetozar Jovanović
• Odjeljenje za sanitetsko snadbjevanje – rukovodilac dr Dragan Ćućilo
• Ginekološko-akušerska služba – rukovodilac prof.dr Borko Mimić
• Služba za transfuziju – rukovodilac Radivoje Grubačić
• Služba za RTG – rukovodioci Žarko Dejanović i Gojko Knežević
• Služba za stomatologiju – rukovodilac dr Mišo Vuković
• Služba laboratorije – rukovodioci mr Nikola Lujić i Miloš Todorović
• Pozadinska služba – rukovodilac Boško Krajišnik
• Služba teh.održavanja – rukovodioci Dragan Mirosavljević i Darko Lubura

U bolnici Glavnog štaba Vojske Republike Srpske na Sokocu, tokom cijelog Odbrambeno-otadžbinskog rata 1992-1995. god. za potrebe teških i urgentnih stanja, a takvih je usljed ratnih dejstava bilo zaista mnogo, organizovana je i Služba za transport sa helikopterima na pravcu Bolnica GŠVRS „Sokolac“ – VMA Beograd.

Foto: opstinasokolac.net

Kapacitet bolnice je bio 207 kreveta, a za potrebe Odjeljenja hirurgije su adaptirani i opremljeni prostori kao funkcionalne operacione sale.

Od početka rata pa sve do decembra 1995.god. u bolnici na Sokocu je obavljeno 17.620 operativnih zahvata i veliki broj drugih intervencija, liječenja, specijalističkih pregleda i sl.. Posebno treba istaći značaj bolnice za civilno stanovnoištvo, jer je od aprila 1992. godine pa do decembra 1995.god. u bolnici stacionarno liječeno na desetine hiljada civila/stanovnika šire regije, različitih uzrasta – od najmlađih do najstarijih.

Foto: opstinasokolac.net

U toku 1992. godine u Vlasenici je formirano posebnio odjeljenje bolnice u kome se obavljala rehabilitacija ranjenika sa lakšim povredama, a njim je uspješno rukovodio dr Miro Babović.

Bolnica je i u ratnim uslovima vodila računa o usavršavanju mlađih kadrova i medicinskog osiblja. Tako je još dok je rat uveliko trajao na specijalizaciju upućeno troje mladih ljekara, dr Goran Šinik, dr Snežana Marić i dr Milorad Šupić, a koji su uspješno obavili specijalizaciju zahvaljujući pomoći Ministarstva zdravlja Srbije i Vojno medicinske akademije – VMA u Beogradu.

Posebno treba istaći da je opština Sokolac i cjelokupna privreda ove opštine dala izuzetan doprinos radu bolnice GŠVRS, jer je između ostalog jedan broj ljekara koji je izbjegao iz Sarajeva bio smješten u hotelu „Romanija“ na Sokocu.

Foto: opstinasokolac.net

Na inicijativu rukovodstva bolnice, a uz svesrdnu podršku opštine Sokolac, u toku rata je uspješno privedena izgradnja stambene zgrade za smještaj ljekara i drugog stručnog medicinskog osoblja kao i članova njihovih porodica,čime su se stvarale pretpostavke za njihov uspješan rad, ali i ostanak neophodnog medicinskog kadra na ovom području.

Ovo predstavlja jedinstven primjer prakse i osjećaja istorijske odgovornosti, kada je medicinska oblast u pitanju u cijeloj Republici Srpskoj u to doba, a nije poznato da se čak i danas, izuzetni medicinski kadrovi stimulišu za ostanak u Republici Srpskoj na ovaj način.

Zbog velikog interesa, ali i evidentnih potreba stanovništva za jednom ovakvom medicinskom ustanovom, Bolnica GŠVRS na Sokocu, funkcionisala je sve do 2001. godine.

Sasvim je jasno iz prethodno navedenog da su svi uposlenici bolnice na Sokocu u opresudnom periodu za opstanak Srba na ovim prostorima pružili svoj izuzetan doprinos i odužili se našem narodu, ali i Republici Srpskoj.

Takođe je očigledno, da se država nije odužila i zašto ne reći, veliki je grijeh, ali i znak istorijske neodgovornosti, zanemarivanje i ignorisanje značaja bolnice GŠVRS na Sokocu. Trenutno ne postoji nikakav konkretan simbol, spomen ploča ili nešto slično, a što bi govorilo o značaju ove jedinstvene medicinske ustanove u najtežem periodu stvaranja Republike Srpske.

U prilog tome govori i činjenica da je tek nedavno, prije svega zahvaljujući načelniku opštine Sokolac Milovanu Bjelici i nekolicini ratnih ljekara, na čelu sa hirurgom dr Borišom Stojanovićem, pokrenuta inicijativa i donesena odluka za izgradnju dostojanstvenog spomen obilježja, kako bi se ova evidentna istorijska nepravda ispravila.

Foto: opstinasokolac.net

A da je to minimum koji se mora učiniti, kada je oblast memorijalnog i njegovanje kulture sjećanja, svjedoče svakodnevno stanovnici ne samo Sokoca već i šire regije, koji kažu da su u to ratno doba imali najbolju zdravstvenu zaštitu u svojoj istoriji i pamćenju.

To samo dodatno potvrđuje da je bolnica GŠ VRS na Sokocu bila medicinska institucija od izuzetnog značaja kako za Vojsku Republike Srpske, ali i za cjelokupno stanovništvo ovih prostora.