Istraživački rad stručnjaka iz Srpske i Srbije o kontaminaciji zemljišta i zdravstvenim posljedicama NATO bombardovanja osiromašenim uranijumom, objavljen u naučnoj publikaciji prestižne izdavačke kuće “Tejlor i Frensis grup” iz Engleske, izazvao je veliku pažnju domaćih i stranih naučnih krugova.

- Poglavlje koje se odnosi na NATO bombardovanje postavili smo na jednu od internet platformi. I ono što me posebno raduje jeste da ima veliki broj pregleda. Ljudi traže da im dostavimo ovo naše istraživanje. Mislim da je ovo vrlo važan iskorak da se konačno sazna prava istina - istakla je za “Glas Srpske” jedan od autora ovog dokumenta, dekan Šumarskog fakulteta iz Banjaluke Marijana Kapović Solomun. 

Kako je rekla, ono što je posebno značajno jeste to što je ovaj rad, a koji se načelno bavi fenomenom degradacije zemljišta u Srbiji i Srpskoj, objavljen u publikaciji čiji je glavni urednik Ratan Lal, jedan od vodećih naučnika u svijetu kada je riječ o degradaciji zemljišta, ali i redovni profesor sa Ohajo državnog univerziteta u SAD.

- Ljudi u svijetu će sada imati priliku da pročitaju nešto više o svemu ovome, pa i o tome kako je stanovništvo koje se odselilo iz Hadžića u Bratunac nakon ovog bombardovanja 1995. godine, imalo 10 puta veću stopu smrtnosti od domicilnih stanovnika Bratunca. Ali, šta je bilo i na Kosovu tokom 1999. i kasnije. Dakle, cilj je bio da u toj prestižnoj publikaciji prikažemo da se to zaista desilo, iako je stvar politički osjetljiva i osporavana od određenih naučnika - rekla je Kapović Solomun.

Kako je pojasnila, ovom prilikom korišćeni su podaci sa okruglog stola Srpskog intelektualnog foruma, ali i istraživanja penzionisanog univerzitetskog profesora Slavka Ždrale, koji je bio ratni hirurg i direktor bolnice “Kasindo” u nekadašnjem Srpskom Sarajevu.

Prema njegovim saznanjima, broj ljudi oboljelih od karcinoma u bombardovanoj regiji povećao se za četiri puta u periodu od 1996. do 2002. godine, a smrtnost 2,2 puta u odnosu na period prije bombardovanja.

- Nažalost, ovo bombardovanje i danas utiče na zdravlje ljudi. Vjerujem da će vlasti u Srpskoj i Srbiji naći načina i novčanih sredstava da pomognu ovaj naš rad kako bismo nastavili sa ovim istraživanjima - dodala je Kapović Solomun.

U izradi ovog dokumenta učestvovao je i dekan Šumarskog fakulteta iz Beograda Ranko Ristić sa saradnicima, a koji je  zajedno sa Kapović Solomun član naučnog tijela Ujedinjenih nacija koje se bavi borbom protiv degradacije zemljišta.

Prema njegovim riječima, tokom NATO bombardovanja Srpske 1995. godine, a potom i Srbije 1999. oslobođen je veliki broj ekstremno toksičnih i kancerogenih materija, što je dovelo i do ugrožavanja svih prirodnih resursa, posebno zemljišta, šumskih sistema i vodnog potencijala, ali i ljudi.

- Srbija i Srpska treba da pruže podršku institucijama da se ova istina konačno saopšti svijetu - poručio je Ristić.

Tužbe

Prema riječima profesora Ristića, dobro je što se pokreću tužbe protiv NATO-a pred srpskim zakonodavstvom, gdje žrtve bombardovanja ulaze u proces traženja nadoknade od onih koji su izvršili to bombardovanje, a kao pozitivan primjer naveo je presude pred italijanskim pravosuđem, gdje je više desetina italijanskih vojnika iz KFOR-a, koji su službovali na KiM, dobilo sporove protiv države Italije i naplatilo štetu.