U ratnim okolnostima na području današnjeg Istočnog Sarajeva osnovan je Univerzitet, sa sjedištem na Kalovitim brdima. Objekat, mnogima poznat studentski dom u ovom dijelu Pala, korišten je kao Dekanat i administrativne prostorije Ekonomskog fakulteta, ali i, još bitnije, tu je osnovan Univerzitet u Istočnom Sarajevu.

Paljani, starosjedioci, vrlo dobro znaju istoriju Dječijeg doma na Kalovitim brdima u Palama, a knjige kažu da datira još od prije Prvog svjetskog rata. U ovom objektu osnovan je i Crveni krst, a mlađe generacije znaju noviji dio istorije, od trenutka kada je postao studentski dom.

Studentski dom, ili ono što je posljednjih godina od ovog objekta ostalo.

Kroz noviju, poslijeratnu istoriju ovog objekta proveo nas je Marko Đogo, dekan Ekonomskog fakulteta Pale, objasnivši da je riječ o objektu koji je tadašnja Elektroprivreda BiH, danas Elektroprivreda Republike Srpske, dala Ekonomskom fakultetu na trajno korištenje.

- Prvo sjedište Univerziteta u Istočnom Sarajevu nalazilo se u tom objektu. Vjerovatno iz razloga što je ovaj prostor, u odnosu na Ilidžu i sadašnju Lukavicu, bio udaljeniji od ratnih dešavanja i nije bio u neposrednoj opasnosti od ratnih dejstava – objasnio je Đogo za portal Katera.

Studenti su boravili na Kalovitim brdima do 2006. godine, kada su preseljeni prvo u prostorije Pravnog fakulteta na Palama, a zatim, 2012. godine, u novoizgrađeni Ekonomski fakultet.

- Ekonomski fakultet je vlastitu zgradu dobio 2013. godine, ali su prostorije na prvobitnom fakultetu služile za smiještaj gostujućim profesorima, te organizovanje skupova do unazad sedam-osam godina. Tada su prostorije prestale da se koriste i prosto su uprave fakulteta počele da zaboravljaju na taj prostor – naveo je on.

I zaista se čini tako. Na taj prostor kao da su svi počeli zaboravljati. Ustvari, ne svi.. Objekat iz kojeg su izašle prve generacije studenata Ekonomskog fakulteta, godinama služi kao mjesto okupljanja sumnjivih grupa koje se okupljaju u večernjim satima.

Nekada mjesto za učenje i sklapanje prijateljstava, dosanjavanja snova, posljednjih godina izgleda kao prizor iz horor filmova. Uništen objekat sa polupanim prozorima, komadima stakla po podu, razvaljenim vratima. Šarenilo ovom sivilu „unosi“ nagomilano smeće, čiji miris odavno tjera svakog prolaznika ili mještanina koji pamti drugačiju sliku. 

Foto:Screenshot

Osim toga, mještani su u nekoliko navrata upozoravali na veliki broj lisica koje su u ovom domu, smještajnog kapaciteta za 150 studenata, zamijenile studente.

Studentski dom je, u međuvremenu, pretrpio i požar, čime se propadanje i urušavanja nastavilo.

Foto: Vatrogasna jedinica Istočno Sarajevo

Najnovija informacija o sudbini ovog objekta, pojavila se prije nekoliko dana. Kako Đogo navodi, slijedi modernizacija sada tužnog objekta – postaje reprezentativni objekat Elektroprivrede Republike Srpske.

Iako ustupljen na korištenje Ekonomskom fakultetu, objašnjava Đogo, prostor je sve vrijeme bio u vlasništvu Elektroprivrede.

Đogo dodaje da je stupanjem na mjesto dekana Ekonomskog fakulteta u septembru prošle godine, saznao da je tadašnji dekan Božić uputio pismo Elektroprivredi Republike Srpske da preuzmu nazad ovaj objekat.

- Smatrao sam da je moja briga šta sa tim prostorijama. Obišao sam ih i vidio da su u jako lošem stanju, a kada sam tražio da vidim status saznao sam da su vraćene Elektroprivredi Republike Srpske – navodi on.

Foto: Ustupljena fotografija

Smatrajući da je to ipak istorijski objekat, nastavlja Đogo, napisao je pismo Elektroprivredi Republike Srpske, navodeći da je odgovor dobio nakon desetak dana.

- Informisali su me da godinama koriste prostorije Elektrodistribucije Pale koje iznajmljuju. Svjesni da imaju ovaj objekat, odlučili su da ove godine krenu u raspisivanje tendera za adaptaciju tog prostora. Njihov plan je da tu smjeste svoju administraciju – rekao je on.

A što se tiče prvog objekta Univerziteta, u novim prostorijama Elektrodistribucije, naći će se, kako su Đogu obećali, adekvatno mjesto da se postavi tabla kojom će se obilježiti mjesto osnivanja Ekonomskog fakulteta i Univerziteta u Istočnom Novom Sarajevu.

- Istorija je istorija, ne treba je zanemarivati, nego adekvatno čuvati. To je prostor, koji je u jednom periodu, uz druge, podnio velike žrtve i treba ga, ako imamo dostojanstva, bar obilježiti – zaključio je Đogo priču o domu na Kalovitim brdima.