Institucije Srpske preduzimaju sve potrebne pravne radnje na sprovođenju presude Evropskog suda za ljudska prava u Strazburu u predmetu “Fata Orlović i drugi protiv BiH” kojom je naloženo uklanjanje pravoslavne crkve sa zemlje Fate Orlović u Konjević Polju na području opštine Bratunac.

Prema riječima šefa Kancelarije pravnog predstavnika RS Slobodana Radulja, presuda je već sprovedena u dijelu koji se odnosi na plaćanje naknade podnosiocima zahtjeva.

- U presudi je navedeno da je BiH na ime materijalne odštete dužna obavezno platiti 5.000 evra prvom podnosiocu inicijative, tj. Fati Orlović i po 2.000 evra ostalim podnosiocima. Iako smo smatrali da je presuda u tom dijelu nepravedna, jer je naknada trebalo da bude plaćena samo vlasnicima zemlje, a to su Fata Orlović i njeni sinovi, a ne svih 14 podnosilaca inicijative, mi smo isplatili odštetu svim podnosiocima inicijative koji su nam predočili račune i ostalu potrebnu dokumentaciju - kaže Radulj.

Kada je riječ o osnovnom dijelu presude u kojem se navodi da “BiH mora da obezbijedi uklanjanje crkve najkasnije u roku od tri mjeseca”, Radulj kaže da je to u nadležnosti Sekretarijata za raseljena lica i migracije.

V.d. direktora Sekretarijata Marko Aćić kaže da je na njegovu inicijativu formirano jedno neformalno koordinaciono tijelo koje, pored njega, čine direktor Republičke direkcije za obnovu i izgradnju Slavko Vukalović, generalni sekretar Vlade RS Siniša Karan, načelnik Bratunca Nedeljko Mlađenović i mitropolit dabrobosanski Hrizostom.

- Sekretarijatu za raseljena lica i migracije kao pravnom sljedbeniku Ministarstva za izbjeglice i raseljena lica zapalo je u nadležnost da rješava to pitanje. Na moju inicijativu formirano je to neformalno koordinaciono tijelo u koje su uključeni predstavnici institucija kojih se dotiče taj problem i nedavno smo imali i sastanak. Nakon što smo dobili blagoslov njegovog visokopreosveštenstva mitropolita Hrizostoma, postigli smo saglasnost i napravili određen plan mjera koje planiramo preduzeti u pravcu sprovođenja presude. U narednom periodu planiramo taj plan predstaviti nosiocima najviših institucija Srpske i BiH - kaže Aćić.

Prema njegovim riječima, plan je da crkva bude izmještena i s tim je saglasan i mitropolit Hrizostom.

- Ali crkva će praktično nastaviti da živi, jer je planirano da se ikonostas, polijeleji i ostale pokretne stvari, kao i građevinski materijal, odnosno cigla i ostalo iskoristi za izgradnju crkve u Bratuncu koja će biti dio centralnog spomen-obilježja srpskim žrtvama Podrinja - precizira Aćić.

Podsjećamo, crkva u Konjević Polju izgrađena je 1998. godine, a spor u ovom predmetu traje od 1999. godine, kada je Komisija za imovinske zahtjeve raseljenih lica i izbjeglica utvrdila da Fata Orlović i njena porodica imaju pravo na vraćanje imovine. Evropski sud za ljudska prava u Strazburu početkom oktobra prošle godine donio je konačnu presudu u ovom predmetu prema kojoj crkva treba da bude uklonjena do 1. aprila.

Izdvojeno mišljenje

Prema presudi suda iz Strazbura, crkva treba da bude uklonjena sa zemlje u vlasništvu Fate Orlović i njenih sinova najkasnije do 1. aprila. Interesantno je da se s tim dijelom presude nije složio tadašnji predsjednik suda Jon Fridrik Kjelbro.

- Slažem se s presudom, osim u dijelu koji kaže “da tužena država mora obezbijediti uklanjanje crkve sa zemlje podnosioca prijave u roku od tri mjeseca od dana kada presuda postane pravosnažna”. Smatram da je ta mjera problematična - naveo je predsjednik suda u izdvojenom mišljenju. Upravo zbog toga sud u Strazburu neće preduzimati nikakve mjere ukoliko do navedenog roka crkva ne bude izmještena, ukoliko se ustanovi da je taj posao započet.