Svi ti radnici imaju svoj privatni život. Kada odem u neku prodavnicu, uvijek su me pitali kada će se donijeti odluka o zabrani rada nedjeljom, a neki od njih su to tražili i pismeno.

Ovako, između ostalog, Mladen Đurević, načelnik opštine Višegrad, obrazlaže odluku o zabrani rada nedjeljom u trgovinama na području ove opštine. Odluka je stupila na snagu 1. decembra prošle godine. Vlasnici prodavnica su se protivili, tvrdeći da će morati otpuštati radnike. Međutim, rukovodstvo opštine im nije vjerovalo. Dozvoljeno je da nedjeljom rade dragstori, pod određenim uslovima.

Sindikat trgovine Republike Srpske je pokrenuo kampanju zabrane rada nedjeljom, a prije više od mjesec dana su tu inicijativu uputili Savezu opština i gradova Republike Srpske i – dobili su podršku.

Zapravo, predsjedništvo Saveza opština i gradova, u čijem sastavu se nalazi ukupno 19 načelnika i gradonačelnika iz Srpske, preporučili su svim lokalnim zajednicama da se rad nedjeljom i u dane državnih praznika zabrani ili u prvom periodu ograniči samo na prvu smjenu.

– Zaključci su usvojeni jednoglasno i svi predstavnici lokalnih zajednica su svjesni da se moraju zaštiti prava radnika. Dakle, nijedan načelnik i gradonačelnik nije imao oprečne stavove i smatraju da treba rad nedeljom skratiti – kaže za Srpskainfo Ljubiša Ćosić, predsjednik Predsjedništva Saveza opština i gradova, inače načelnik Istočnog Novog Sarajeva.

On zato vjeruje da će sve lokalne zajednice ići u pravcu barem skraćenja radnog vremena, a neke i sa zabranom.

– Moja lokalna zajednica će skratiti radno vrijeme trgovina nedjeljom i biće od 8 od 14, a sada je do 16 sati – ističe Ćosić.

Navodi da je za očekivati da u gradovima, za razliku od manjih sredina, uglavnom bude dozvoljen rad u jednoj smjeni, a smatra da je za Banjaluku, kao najveći grad Srpske, realno da bude dozvoljeno do 18 sati. U Banjaluci je, dodajmo, nedjeljom dozvoljen rad trgovinama do 22 sata.

– Na našem posljednjem sastanku nije bio gradonačelnik Banjaluke, ali jeste njegov predstavnik, koji je dao punu podrušku skraćivanju radnog vremena neđeljom i praznicima – objašnjava Ćosić.

Goran Savanović, predsjednik Sindikata trgovine RS, zadovoljan je prvom reakcijom Saveza opština i gradova. Ima informaciju da su zaključci Predsjedništva Saveza opština i gradova proslijeđeni svim lokalnim zajednicama u Srpskoj na razmatranje.

– Već su neke opštine preporuku o ograničavanju i zabrani rada nedjeljom uvrstili u svoje prve sjednice skupština opština poslije praznika, u januaru i februaru. Vjerujem da će svi prihvatiti naš zahtjev – kaže Savanović.

Sektor trgovine u Republici Srpskoj zapošljava najviše radnika poslije prerađivačke industrije. U trgovinama, po posljednjim podacima Zavoda za statistiku RS, radi gotovo 50.000 radnika, što je oko 18 odsto od ukupne radne snage. Prosječna plata trgovaca u novembru je bila 711 maraka, što je za 200 KM manje od republičkog prosjeka.

Takođe po posljednjim podacima Zavoda za statistiku, u 2018. godini u RS je bilo registrovano 8.000 preduzeća i 17.815 preduzetnika, od čega je 33,8 odsto iz oblasti trgovine.

Podrška građana

Sindikat trgovine i turizma Republike Srpske dobio je i podršku građana za zabranu rada neđeljom u trgovinama. U anketi na sajtu i Fejsbuk stranici Saveza sindikata za potpunu zabranu rada nedjeljom glasalo je ukupno 94,31 odsto od ukupnog broja glasova. Za ograničenje rada nedjeljom na prvu smjenu glas je dalo 3,58 odsto učesnika ankete, dok je za rad nedjeljom bez ikakvih ograničenja tek 2,11 odsto.