Srpsko istorijsko predanje govori da je samo jedan grad imao „onoliko crkava koliko je dana u godini“. Iako je taj epitet preuveličan, on ipak prenosi suštinu da se jedan grad po broju crkava i manastira daleko izdvajao od ostalih gradova.

Slavna prestonica, Carski grad, Carigrad srpskih careva, sinonimi su za jedan od najstarijih gradova na Balkanu i srednjovjekovni srpski grad Prizren.

Ovaj grad, koji najranije tragove vodi još iz rimskog perioda, u srednjem vijeku, pa i pod osmanskom vlašću, bio je poznat po nesrazmjerno velikom broju pravoslavnih bogomolja.

Srpske pravoslavne svetinje i spomenici u Prizrenu sačinjavaju sistematizovan skup vjerskih, kulturnih i istorijskih objekta koji su u različitim istorijskim periodima, stvarani, devastirani i ponovo obnavljani. Bez obzira na njihove naknadne obnove i rekonstrukcije, sve one svjedoče bitnu činjenicu – neosporiv i dug vremenski kontinuitet srpskog prisustva i istorijskog nasljeđa na tom prostoru.

Prema trenutnom stanju kulturno-istorijskog nasljeđa u tom kraju, srpske svetinje mogu se podijeliti u tri kategorije: 1. uništene pravoslavne svetinje; 2. demolirane, opljačkane i spaljene pravoslavne svetinje i 3. devastirani spomenici. Prema podacima Srpske pravoslavne crkve, od osnivanja Prizrenske mitropolije 1019. godine do danas, u ovom gradu postoji ili su postojale 33 srpske pravoslavne svetinje i spomenici.

Prizrenska episkopija jedna od najstarijih: Prizrenska eparhija, koja se pominje još 1019. godine u povelji vizantijskog cara Vasilija Drugog (976–1025), obuhvatala je krajeve oko grada Prizrena, zatim Hvosno (prostor oko Peći i Dečana) i predijele u slivu Bijelog i Crnog Drima. Ulaskom ove eparhije 1219. u sastav samostalne Srpske pravoslavne crkve (do tog vremena ovo područje bilo je pod jurisdikcijom Ohridske arhiepiskopije), područje Hvosna izdvojeno je u posebnu eparhiju sa sjedištem u manastiru Maloj Studenici, sjeveroistočno od Peći. Sjedište prizrenskih episkopa bilo je u Prizrenu pri crkvi Svete Bogorodice Ljeviške (tada manastir). Kada je 1346. Srpska crkva uzdignuta na stepen patrijaršije, Prizrenska episkopija je postala mitropolija.

Poslije ukidanja Pećke patrijaršije (1766), ovoj eparhiji pripojene su stare Hvostanska i Lipljanska, odnosno Gračanička (Novobrdska) episkopija.

Juna 1999. godine Prizren je pod pritiskom terorista tzv. „OVK“ i ratnih strahota izazvanih NATO agresijom na SRJ 1999. godine, napustilo preko 12.000 stanovnika, mahom Srba.

Oni koji su tada povjerovali riječima međunarodnih snaga da će ih zaštititi — ubijeni su na kućnom pragu, ili im se gubi svaki trag. Tada su opljačkane ili spaljene skoro sve srpske kuće u Prizrenu. Ono što je preostalo uništeno je u sedamnaestomartovskom pogromu 2004. godine, kada su protjerani i malobrojni preostali Srbi.

Tada su spaljene ili ruinirane skoro sve značajnije pravoslavne svetinje, srpski srednjovjekovni spomenici kulture u Prizrenu i okolini.

Srpske pravoslavne svetinje i spomenici u Prizrenu:

1. Saborni hram Bogorodice Ljeviške, (osnova hrama je iz 12. vijeka, a obnovio ga je kralj Milutin 1306—1307. godine za episkopovanja prizrenskih episkopa Damjana i Save čija su imena uklesana u fasadi hrama)

2. Manastir Svetih Arhangela kod Prizrena, sagradio ga car Dušan 1343-1352

3. Crkva Sv. Spasa podignuta i freskopisana u 3. i 4. deceniji 14. vijeka

4. Crkva Sv. Dimitrija (podignuta u 13-14. vijeku, porušena u 19. vijeku i na njenom mjestu se danas nalazi rimokatolička crkva Djevice Marije

5. Crkva Sv. Nikole, tzv. Koraćeva crkva iz 14. vijeka, pretvorena kasnije u džamiju

6. Saborni hram Sv. velikomučenika Đorđa iz 1887. godine sa ikonom Bogorodice iz 14. vijeka i ikonostasom iz 18. vijeka.

7. Crkva Sv. Besrebrenika iz 19. vijeka, podignuta na temeljima starije crkve sa nekoliko vrednih ikona iz 18-19. vijeka.

8. Crkva Sv. Pantelejmona u mahali zvanoj Pantelija, rekonstruisana 1937. na mjestu stare crkve iz srednjeg vijeka.

9. Temelji Crkve Sv. apostola Tome pod Prizrenskom tvrđavom “Kaljajom”

10. Ostaci Crkve Sv. Prokopija u mahali Pantelija

11. Crkva Sv. Ane na čijem je mjestu podignuta džamija Mustafe Paše

12. Crkva Sv. Atanasija u prizrenskoj tvrđavi “Kaljaja”. Na njenom mjestu je Emin paša Rotuli (Albanac) podigao džamiju i sahat-kulu 1805. godine. Ovu džamiju su kasnije porušili Bugari u Prvom svjetskom ratu

13. Ostaci Crkve Sv. apostola Petra i Pavla na lijevoj strani rijeke Bistrice.

14. Crkva Sv. proroka Ilije koja je sa starim srpskim grobljem postojala sve do 1915. godine.

15. Bogojavljenska crkva, na čijim je ruševinama podignuta džamija u Maraš-mahali

16. Preobraženjska crkva, po predanju kapela dvora cara Dušana, koja se nalazila na mjestu današnje džamije Mehmed Paše

17. Crkva Sv. Nikole, tzv. “Gradska crkva” (pominje se još u 14. vijeku) u drevnoj Višegradskoj tvrđavi, iznad manastira Sv. Arhangela.

18. Gospojinska Crkva koja se pominje u hrisovulji cara Dušana iz 1348. godine

19. Manastir Sv. Varvare u Prizrenu, koji se pominje sa svojim imanjima u turskom tefteru iz 1526-1559. godine

20. Ostaci pećinske crkve i manstira u blizini mjesta zvanog “Golem kamen” kod Prizrena

21. Crkva Sv. Nikole, ili “Rajkova crkva” iz 14. vijeka, obnovljena 1857. godine sa vrijednom ikonom iz 16. vijeka

22. Crkva Sv. Georgija Runovića iz 15 vijeka, sa carskim dverima iz 16. vijeka. Nalazi se u porti Hrama Sv. Đorđa pred zgradom Episkopije

23. Isposnica Sv. Nikole, na putu između Prizrena i manastira Sv. Arhangela, sa ostacima fresaka iz 14. vijeka. Ovo je jedna od brojnih isposnica koje su postojale u dolini Prizrenske Bistrice.

24. Crkva Sv. Jelene koja je stajala na mjestu džamije koju je podigao Mustafa Paša Prizrenski

25. Ostaci zgrade starog mitropolitskog dvora sa vladičanskom kapelom, jugoistočno od Hrama Bogorodice Ljeviške

26. Crkva Sv. Vlasija (koja se pominje u hrisovulji cara Dušana iz 1348. god.)

27. Crkva Sv. Nikole, “Tutićeva crkva”, podignuta 1331/32. godine i kasnije freskopisana

28. Crkva Sv. Nedelje sa sačuvanim temeljima crkve Vavedenja presvete Bogorodice, zadužbine Kraljevića Marka iz 1371. godine. U crkvi su preostali dijelovi freskopisa iz 14. vijeka.

29. Crkva Sv. Stefana, zadužbina kralja Milutina s početka 14. vijeka. Sada prekrivena albanskim kućama.

30. Spomenik srpskim borcima iz balkanskih ratova i Prvog svjetskog rata

31. Spomen-kapela srpskim ratnicima palim u oslobođenju Prizrena 1912. godine i u Prvom svjetskom ratu.

32. Studenac “Kosovo”, spomen-česma oficirima i vojnicima Treće srpske armije koja je oslobodila Prizren 1912. godine.

33. Spomenik caru Dušanu, pred Hramom Sv. Đorđa. Miniran u junu 1999. godine.