Hram posvećen Svetom Varnavi Ispovjedniku Hvostanskom i Sarajevskom nalazi se u naselju Vranješ u opštini Istočno Novo Sarajevo i dio je jedinstvene cjeline sa gradskim i vojnim grobljem na Vranješu. Izgradnja ovog hrama počela je 2011. godine, dok su radovi na iskopavanju temelja za novu crkvu počeli u julu 2010. godine. Osvećenje temelja izvršio je blaženopočivši mitropolit dabrobosanski Nikolaj.
Blagoslovom ovog mitropolita na Vranješu je sagrađena montažna kapela, u kojoj su vršena bogosluženja, a paralelno je počela izgradnja novog hrama. Prva služba služena u montažnoj kapeli bila je na Miholjdan 2008. godine. U montažnom objektu službe su vršene do početka 2018. godine, kada su stečeni uslovi da se služi u novom hramu.
Izgradnja velikog hrama od 2013. godine intenzivno je napredovala zahvaljujući podršci i pomoći tadašnjeg načelnika opštine Istočno Novo Sarajevo, a aktuelnog gradonačelnika Istočnog Sarajeva Ljubiše Ćosića, te su radovi 2017. godine došli u završnu fazu unutrašnjeg malterisanja i postavljanja stolarije.
Foto: gradistocnosarajevo.net
Prvu službu u Hramu Svetog Varnave, na hramovnu slavu u novembru 2017. godine održao je mitropolit dabrobosanski Hrizostom uz sasluženje sveštenstva i u prisustvu velikog broja vjernika. Do Vaskrsa 2018. godine u crkvi je urađeno podno grijanje i mermerni pod, čime su se stekli uslovi za održavanje redovnog bogosluženja.
Ovaj hram krasi i bogat freskopis, koji su nekoliko godina predano radili slikari iz Srbije.
Sveti Varnava, veliki svetitelj, kom je ovaj hram i posvećen, rođen je 1914. godine u Indijani u SAD-u od pobožnih roditelja Atanasija i Zorke. U osmoj godini života došao je u Sarajevo gdje je završio školu. Želja mu je bila da svoje školovanje nastavi i zajedno sa svojim ocem odlazi u Ohrid kod vladike Nikolaja Velimirovića od koga je dobio blagoslov za upis na Bogoslovski fakultet Srpske pravoslavne crkve u Beogradu. U Sabornom hramu u Beogradu, episkop Varnava primio je žezal, te nakon toga održao besjedu koja je najbolje svjedočila o njemu kao dobrom i vjernom pastiru, te hrabrom istinoljupcu i Hristonoscu.
Monašenje, kao i rukopoloženje u čin jerođakona, obavio je Sveti mitropolit dabrobosanski Petar 3imonjić, koji je mučenički postradao od ustaša. Sve vrijeme Drugog svjetskog rata Sveti Varnava ostao je u Sarajevu, pod vlašću takozvane Nezavisne države Hrvatske gde je tešku ratnu sudbinu i iskušenja dijelio zajedno ca svojim narodom.
Foto: gradistocnosarajevo.net
Poslije Drugog svetskog rata, jerođakona Varnavu je blaženopočivši episkop zvorničko-tuzlanski Nektarije, rukopoložio u čin jeromonaha, i proizveo u čin protosinđela.
Mitropolit Nektarije ga nakon toga postavlja na dvije parohije u Sarajevu, kako bi zadovoljio duhovne potrebe pravoslavnog naroda u ovom gradu.
Nakon primanja arhijerejske gramate i nakon odluke Svetog arhijerejskog sabora Varnava s puno ljubavi dolazi u Sarajevo. Međutim tu ga dočekuje budna Služba državne bezbjednosti koja ga je neprestano pratila i prisluškivala. On smjerno odolijevajući svim pritiscima tadašnje komunističke vlasti, nastavlja da besjedi u sarajevskoj Sabornoj crkvi, te ga 25. decembra 1947. godine lišavaju slobode. Komunisti ga tada optužuju da je „počinio zločin izdaje, kao i slabljenja vojne i ekonomske moći države, te širenja nacionalne i vjerske mržnje“.
Foto: gradistocnosarajevo.net
Poslije izricanja presude od 11 godina strogog zatvora Varnava je, sa riječima Psalmopojca Davida „Gaze narod tvoj, Gospode, i dostojanje tvoje muče“, bez straha i otpora, otišao u zatvor.
Sveti ispovjednik Varnava Hvostanski jedan je od mnogih kanonizovanih u Srpskoj pravoslavnoj crkvi koji su svojim djelom i životom vezani za Sarajevo. Sarajevski Srbi podižu velelepni hram na brdu Vranješ, u čast Svetom Varnavi, svakodnevno se prisjećajući njegove žrtve za pravoslavni narod u ovim krajevima.
Sveti Varnava upokojio se 1964. godine u manastiru Beočin gdje je i sahranjen. Odlukom Svetog arhijerejskog sabora SPC, od 18. maja 2004. godine, ime episkopa Varnave uneseno je u diptih svetih.
Spomen na ovog svetitelja obilježava se 12. novembra.
Foto: gradistocnosarajevo.net
Ove godine 30. juna planirano je veliko osvećenje ovoga hrama, kada će i djelić moštiju Svetog Varnave, koji je prije nekoliko mjeseci donesen iz Beočina u Saborni hram u Sarajevu, uz blagovlov Njegovog visokopreosveštenstva mitropolita dabrobosanskog Hrizostoma, biti prenesen u Hram Svetog Varnave, na radost i spasenje vjernog naroda Istočnog Sarajeva i Sarajevsko-romanijske regije.