Učešće u proslavi tri veka Trojickosavska je naš dug pred Bogom i Svetim Savom, ali i pred građanima Kjahte koji nas vole, jer znaju ko je osnovao njihov grad. Ovo je i naša narodna Učešće u proslavi tri veka Trojickosavska je naš dug pred Bogom i Svetim Savom, ali i pred građanima Kjahte koji nas vole, jer znaju ko je osnovao njihov grad. Ovo je i naša narodna, nacionalna stvar. Stvara se novi svet, kroz saradnju čija je osnova najveći diplomatski uspeh u istoriji čovečanstva, uspeh jednog Srbina, Save Vladislavića Raguzinskog.

Ovo za Sputnjik kaže potomak Save Vladislavića, Branko Vukomanović, koji je na čelu upravo osnovanog Međunarodnog komiteta za obilježavanje 300 godina Kjahte:

Ugovor večnog mira koji je tada uspostavljen između Rusije i Kine je način kako treba razvijati međunarodne odnose. Na toj proslavi očekuju predsednike Rusije, Kine i Mognolije, a mi se nadamo i predsedniku Srbije. Zaslužujemo svoje mesto tamo. I danas koristimo rezultate Savine misije, imamo odlične odnose sa Kinom.

Sagovornik Sputnjika se upravo vratio iz grada koji je danas na granici Ruske Federacije i Mongolije, jedinog grada u svijetu koji je posvećen Svetom Savi. U jeku su pripreme za proslavu tri vijeka postojanja u junu 2027, po ukazu predsjednika Putina.

Vukomanović godinama istražuje životni put svog pretka, otkrio je i manje poznate detalje života čoveka koji je ostvario njaveći uspeh u istoriji svetske diplomatije. Povodom jubileja osnovao je Međunarodni komitet u kome su stručnjaci koji su na istom putu.

Sabiranje gradova Save Vladislavića

Povodom velikog jubileja u toku je i formiranje Konferencije gradova kojom će predsjedavati Sremski Karlovci, grad koji je Vladislavić podržavao kao centar obrazovanja u politički nezavidnom trenutku za Srbiju.

Konferenciju gradova čine mjesta u kojima je Vladislavić odradio važan dio svoje diplomatske misije. Tu je Gacko u čijoj okolini je rođen, Herceg Novi, Venecija u kojoj se oženio, gdje mu je Vivaldi posvetio operu, Rim gdje je vodio pregovore sa papom, Sankt Peterburg, Moskva, Peking, Ulan Bator, grad Klinci, ali i danas milionski Omsk, koji je takođe osnovan ukazom Save Vladislavića.

- On je bio na jako visokom položaju u ruskoj imperiji, pre nego što je proglašena. Bio je desna ruka Petra Velikog. O tome govori činjenica da mu je prilikom krunisanja carice Katarine I, na čiju je glavu položena prva kurna ruske imperije, to je učinio lično car u prisustvu patrijarha i savetnika na dvoru, krunu mu doneo upravo grof Sava Vladislavić, zato što je on grof ilirski. Car Petar, poznavajuči našu realnu istoriju, želeo je da to antičko plemstvo integriše kroz taj simboličan čin, u krunu ruske imperije - objašnjava Vukomanović.

Grad sa blagoslovom dva svetitelja

On dodaje da je dvije i po godine trajala Vladislavićeva misija pregovora sa Kinom, čiji su detalji, kako kaže, veličanstveni. Nije želio da uđe u Peking sa pratnjom, dok mu ne obezbijede svečani doček. I tako je štitio čast i interese ruske imperije. Kada je svečano ušao u grad, na večeri ga je služio lično kineski car, što je presjedan u istoriji te civilizacije.

- Da bi osnovao grad na granici sa tadašnjom Kinom i da bi tamo podigao crkvu posvećenu Svetom Savi, on odlazi kod nadležnog episkopa Ruske pravoslavne crkve Inokentija Irkutskog. I dobija blagoslov. Episkop je s vremenom postao veliki ruski svetitelj, tako da taj grad, pored toga što na jedinstven način spaja ruski i srpski narod kroz dvojicu srpskih Sava, Svetog i Savu Vladislavića, ima ne samo direktni nebeski blagoslov Svete Trojice, već i pokroviteljstvo dva svetitelja, srpskog Svetog Save i ruskog Inokentija Irkutskog.

I Srbi da pomognu obnovu hrama

Vukomanović dodaje da je grad zahvaljujući svom strateškom, trgovinskom značaju na Putu čaja, a trgovalo se hiljadama roba, postao grad milionera. Bogati trgovci su svoju djecu školovali i u tome podržavali ostale građane. Teojickosavsk je imao 20 milionera koji su i podizali velelepne hramove, bilo ih je šest, a Hram Hristovog Vaskrsenja imao je jedinstven oltar sačinjen od kristala.

- Građani sakupljaju sredstva i obnovili su dva hrama, vratili su i ovaj oltar uništen u bezumlju komunizma sa svime ostalim. Jedan od tih hramova, Saborni, posvećen Svetoj Trojici bio je napravljen nedaleko od prve drvene crkve koja je postojala, koju je sagradio lično Sava Vladislavić. Oni su početkom 19. veka napravili novu koja je dobila dodatni sprat. To je jedan veličanstven hram, nažalost, potpuno je u ruševinama.

Sagovornik Sputnjika dodaje da građani sada imaju i podršku samog vrha ruske države, direktno iz Kremlja, povodom 300 godina tog unikatnog istorijskog grada.

- Bilo bi sramota i pred Bogom i pred Svetim Savom, i pred tim divnim ljudima, da se mi ne uključimo u ovu proslavu u punom kapacitetu, da se kao narod, država, pa i naša crkva, ne uključimo u obnovu tog hrama koji je i njemu posvećen. Dug nam je i da se pridružimo lokalnoj inicijativi koju je poveo sveštenik Oleg Matvejev koji kaže, bilo bi grešno ne vratiti gradu njegovo bogom dano ime.

Živo sjećanje na Savu Raguzinskog

Vukomanović dodaje da grad koji je osnovao njegov predak, iako u njemu sada ne žive milioneri, odiše večnim mirom za koji se zalagao Sava Raguzinski. To je danas relativno mali pogranični grad sa ljudima čija toplina duše očara na prvi pogled, na prvi stisak ruke, osmijeh. Oni se živo sjećaju svog osnivača. U gimnaziji imaju i Diplomatski klub Save Vladislavića, čiji je Vukomanović počasni predsjednik.

- I zbog surove klime Sibira, tamo se čovek zaista oslanja na čoveka, tamo je prisutna kultura časti, dostojnosti, kultura ljudi kakvi treba da budu. To je grad koji se iz svog veličanstvenog istorijskog nasleđa vraća se sebi. Obnovili su tek dva hrama, potebni su veliki resusrsi da bi se vratili na, kako kažu „bilo veličje.

Mir kome ni sankcije ne mogu ništa

Na kraju razgovora za Sputnjik Vukomanović kaže da je u ovom dijelu Ruske Federacije najljepše posmatrati benefite mudrosti Save Vladislavića, njegove preporuke da se sa Kinom ne ratuje, već da se uspostavi vječni mir, u kome djelimično i mi uživamo.

- Zato bih voleo da u Komitetu vidim i predsednika SANU, da vidim našeg patrijarha, njegovu svetost, da vidim sve ministre naše vlade, gradonačelnike. Mi danas koristimo te rezultate. Oni tamo imaju 300 godina mira i razvijanja dobrih odnosa. A sad sam na licu mesta mogao da se uverim kako zapadne sankcije ne funkcionušu, upravo zahvaljujući tome. U odličnu saradnju između Mongolije i Rusije. Mongoli, inače, pišu ćirilicom, verujem da to mnogi ne znaju - zaključuje potomak Raguzinskog.