- Bila bi nam izuzetna čast da se posmrtni ostaci našeg oca prebace u Srbiju i sahrane u Aleji zaslužnih građana. Ali definitivni odgovor na to pitanje možemo dati tek nakon konsultacije sa užom i širom porodicom. Uz to, postavlja se pitanje i posmrtnih ostataka naše majke - oni su zajedno sahranjeni, mnogo su se voljeli, željeli su da zajedno počivaju, te bi takav aranžman morao potencijalno da uključi i našu majku - poručile su Jovovićeve kćeri Marija, Adriana Andrea, Gabriela Karina i sin Gabrijel.

Ministar Starović je potvrdio da državne institucije čine sve što je potrebno da bi srpski heroj počivao u Srbiji.

- Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja je spremno da pruži svu neophodnu podršku prenosu posmrtnih ostataka srpskog heroja Blagoja Jovovića u otadžbinu. Na predlog Ministarstva, potomcima Blagoja Jovovića koji žive u Argentini Vlada Srbije dodelila je srpsko državljanstvo. U saradnji sa članovima porodice, sprovešćemo sve neophodne radnje, kako u Argentini, tako i u Srbiji, kako bi Jovović svoje večno konačište našao u Aleji zaslužnih građana, u prestonici Srbije - rekao je za "Novosti" Starović.

Nepoznanica ostaje moguća opstrukcija preseljenja Jovovićevih ostataka od strane ustaške emigracije koja je dobro organizovana u Argentini još od vremena diktatora Huana Perona. On je poslije Drugog svjetskog rata od velike latinoameričke dražave napravio sigurnu kuću za njemačke naciste i njihove najokrutnije sljedbenike iz Hrvatske i Ukrajine. Treba očekivati da se sahranjivanju Blagoja Jovovića u Aleji velikana usprotive i ovdašnji titoisti, "drugosrbijanci" i slični aktivisti iz Crne Gore, koji su se ostrašćeno razgalamili kada je "četnik Jovović" dobio ulicu u Beogradu? Neki su pokušali da ospore da je on izveo atentat na Pavelića nazivajući to "četničkom bajkom", a drugi su visokoparno osudili veličanje "uzimanja pravde u svoje ruke", ali nisu smjeli da prigovore otmici njemačkog zločinca Ajhmana iz Argentine koju su 1960. izveli Izraelci.

Prvo zvanično priznanje Jovoviću dala je Komisija za spomenike i nazive ulica i trgova Skupštine grada Beograda koja je na sjednici 24. decembra 2019. usvojila inicijativu da se po atentatoru na Pavelića nazove jedna beogradska ulica. Skupština grada je 30. jula 2020. usvojila odluku da se Zagorska ulica u Zemunu preimenuje u Ulicu Blagoja Jovovića. Na svečanom primenovanju i otkrivanju table s imenom ulice 5. avgusta 2020. u prisustvu tadašnjeg zamjenika gradonačelnika Beograda Gorana Vesića, govorio je istoričar prof. dr Veljko Đurić Mišina, tadašnji direktor Muzeja žrtava genocida.

- Najglasniji u osporavanju podviga Blagoja Jovovića su ljudi koji ili uopšte nisu istoričari, ili su iz struke, ali se uopšte nisu bavili ovim periodom prošlosti. Uputio bi i jedne i druge na deklasifikovane arhive CIA i arhive Službe državne sigurnosti u Zagrebu, gde postoje dokumenti koji potvrđuju da je Jovović izveo atentat na poglavnika NDH i da je to učinio sam. Smatram da je to razlog što je uspeo u poduhvatu s kojim Brozove vlasti nisu imale nikakve veze. Brozova Jugoslavija nikada nije zvanično proglasila Pavelića za zločinca. Atentat je izveo Jovović sa minimalnim brojem saradnika i jedinim oružjem do koga je uspeo da dođe, malokalibarskim pištoljem čija su zrna imala malu probojnost pa Pavelić nije odmah smrtno stradao, već od posledica ranjavanja sa dva metka - kaže Đurić.

On naglašava da je veoma važno razmišljati o Jovovićevom motivu da počini atentat.

- To nije bio čin lične osvete jer niko od njegovih bližnjih nije stradao u logorima i jamama NDH. On je neposredno upoznao ustaše tek u Argentini gde je mogao da ih slušao kako se hvale zločinima nad Srbima. Jovović je pucao na Pavelića kao vojnik Jugoslovenske vojske u otadžbini, kao osvetnik Srba - kaže Đurić.

Argentiski diktator Peron je angažovao ustaše u svojim eskadronima smrti pomoću kojih se obračunavao s političkim protivnicima, a njihovog vođu Pavelića, za kojim su tragali mnogi lovci na naciste, zaštitio je lažnim identitetom. Poslije Jovovićevog atentata sve se promijenilo: pravo ime, izgled i argentinsko predgrađe gdje se krio naredbodavac genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH su objelodanjeni. U strahu od lovaca na naciste i kompromitacije Argentine kao sigurne kuće za zločince, Pavelića su saradnici preko Čilea avionom prebacili u Španiju kojom je vladao fašistički dikator Franko. Tu je bio bezbjedan kao i mnogi drugi zločinci, jer su u doba Hladnog rata nekadašnji naprijatelji zapadnih saveznika postali saveznici u borbi protiv Sovjetskog Saveza.

Jovović je neko vrijeme poslije atentata radio kao pomorac, a zatim se vratio u Argentinu i oženio. Zbog bezbjednosti porodice u sredini u kojoj je ustaška emigracija bila veoma jaka o atentatu je ćutao decenijama. Tek je u decembru 1998. došao iz Argentine u otadžbinu i u manastiru Ostrog, gdje je bio štab njegovog komandanta pukovnika Baja Stanišića ispovijedio se, sluteći kraj života, mitropolitu Amfilohiju Radoviću. Starac je zaprepašćenom arhijereju otkrio da je on atentator koji je 1957. ispalio hice na Pavelića koji je od rana preminuo dvije godine kasnije.

Mitropolit Amfilohije ga je oslobodio čuvanja ispovjedne tajne i Jovović je iste večeri pred zapanjenom ćerkom Marijom i nekolicinom domaćina ponovo ispovijedio svoju životnu priču koju je zabilježio novinar Tihomir Burzanović.

Blagojeva kći Marija postala je vodeći istraživač nepoznatog djela života svoga oca, usamljenog osvetnika Srba. U svoje dvije knjige je paralelno otkrivala i nepoznatu mračnu hladnoratovsku istoriju skrivanja zločinaca iz Drugog svjetskog rata, čije su se ideje povampirile u našem vremenu, što je razlog više da se ostaci srpskog heroja Blagoja Jovovića vrate u otadžbinu.

DOKUMENTI I SVJEDOCI

Blagoje Jovović je umro 1999. tokom agresije NATO na SR Jugoslaviju, koje ga je po riječima bližnjih duboko potreslo i ubrzalo njegovu smrt, ali klupko je polako počelo da se raspliće i otkriveni su diplomatski dokumenti i svjedoci koji su potvrdili priču Blagoja Jovovića.

Piše: Boris Subašić