Da su početnici za volanom potencijalna opasnost na drumu i da im po izlasku iz auto-škola manjka prakse, vještina, ali i znanja iz saobraćajnih propisa, dokaz su podaci policije prema kojima je samo ove godine u Republici Srpskoj bez dozvole ostalo više od 200 vozača sa iskustvom do dvije godine.

Prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) RS, za osam mjeseci ove godine na putevima u Srpskoj dogodilo se 907 saobraćajnih nesreća u kojima su učestvovali vozači sa do dvije godine vozačkog iskustva, a u istom periodu 2023. dvije manje.

- Od ukupnog broja navedenih nesreća u toku 2024. godine, 636 nesreća prouzrokovali su vozači sa do dvije godine iskustva. Najčešće greške koje su uticale na nastanak tih saobraćajki, a koje je identifikovala policija prilikom uviđaja, su neprilagođena brzina kretanja uslovima saobraćaja i stanju puta, odstojanje i strana kretanja - naveli su u MUP-u.

Foto: glassrpske.com 

Dodali su da su od 1. januara do 3. oktobra ove godine zbog sakupljena četiri kaznena boda poništene 202 vozačke dozvole koje su pripadale vozačima “B” kategorije  koji su dozvolu za upravljanje automobilom imali manje od dvije godine. U istom periodu prošle godine po istom osnovu bez dozvole je ostalo 259 vozača početnika.

-  Zakonom o osnovama bezbjednosti saobraćaja na putevima u BiH propisano je da nadležni organ licu koje u toku dvije godine od sticanja prava na upravljanje vozilom kategorije “B”, a sakupi četiri kaznena boda, dozvolu oduzme i poništi, čime gubi pravo upravljanja automobilom. Oni kojima se vozačka dozvola oduzme i poništi smatra se da nemaju položen vozački ispit - pojasnili su u MUP-u Srpske.

Saobraćajni stručnjaci kažu da vozači početnici prave propuste zbog niza razloga među kojima su nerijetko strah od vožnje i nedovoljno samopouzdanje, što vodi ka nervozi, stresu, ali i paralisanju tokom opasnih situacija, što ih sprečava da adekvatno reaguju. Tome, kako kažu, doprinosi gust i haotičan saobraćaj, vožnja noću, ali ponajviše nedostatak iskustva.

Zamjenik direktora Agencije za bezbjednost saobraćaja RS Milija Radović rekao je za “Glas Srpske” da statistika već godinama, i to u kontinuitetu, ukazuje da najveći broj saobraćajki prouzrokuju upravo mladi vozači, koji su i najčešće žrtve na drumovima.

-  Razlozi koji dovode do toga su svakako nedovoljna obučenost i nedostatak iskustva u upravljanju vozilom. Činjenica je da se kandidati najčešće obučavaju u gradskim sredinama, gdje se vozi sporo, te da rijetko izlaze na otvorene puteve i tokom obuke dobiju priliku da razviju brzinu i savladaju vještine poput preticanja koje je i najzahtjevnije - rekao je Radović.

On je dodao da je u BiH ukinuto polaganje vozačkog ispita tokom noći, te da je time vjerovatno smanjena i obuka u večernjim satima.

- Vožnja noću je znatno složenija u odnosu na dnevne uslove, a iskustvo se generalno ne može ni steći tokom obuke jer broj časova to ne dozvoljava. Smatra se da je vozač iskusan nakon pređenih od 80.000 do 100.000 kilometara, a budući da mnogi nakon dobijanja dozvole ne voze svakodnevno, do sticanja tog iskustva prođe mnogo vremena - naglasio je Radović i dodao da bi se stanje moglo poboljšati pohađanjem obuke bezbjedne voženje, a koju je uvela Slovenija za vozače početnike i to nakon sticanja dozvole.

Na izostanak ili nedovoljan broj časova praktične nastave pri obuci budućih vozača na otvorenim, magistralnim putevima ukazali su i pojedini instruktori vožnje navodeći da se upravo na tim pravcima najčešće dešavaju nesreće sa najcrnjim scenarijem. 

Obuka

U Zavodu za obrazovanje odraslih RS, koji je zadužen za sprovođenje vozačkih ispita, kažu da je Programom osposobljavanja kandidata definisano minimalno trajanje obuke, ali ne i broj časova za koji će budući vozač biti uspiješno obučen za pojedine radnje vozilom. 

- Pristup obuci kandidata za vozača je individualan i prepušten procjeni samog instruktora koji ima obavezu da ih poduči i radnjama kao što su preticanje i obilaženje, provjera saobraćajnih uslova, upotreba pokazivača pravca, prilagođavanje brzine kolovoznim i saobraćajnim uslovima.  Obavezna je i praktična obuka u gradu i van grada, kao i vožnja u posebnim uslovima kao što su kiša, magla, snijeg ukoliko to vremenski uslovi dozvoljavaju - naveli su iz Zavoda.