Presretači su ove godine na putevima Srpske evidentirali više od 6.000 prekršaja, a stručnjaci upozoravaju da se bez drastičnijeg pooštravanja kazni i jačeg preventivnog rada, uključujući izradu novog zakona i hitno usklađivanje sankcija sa regionom, ne može očekivati poboljšanje bezbjednosti na drumu.

Prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske, 12 mobilnih radara u službenim vozilima od januara do 19. novembra ove godine evidentiralo je 6.182 prekršaja, od kojih je 4.515 završilo izdavanjem prekršajnih naloga. U istom periodu prošle godine ovi uređaji su zabilježili 10.683 prekršaja.

- Na putevima Srpske presretači se koriste od 25. decembra 2020. godine, a od tada do danas evidentirali su ukupno 108.857 prekršaja - istakli su u MUP-u i dodali da trenutno nemaju u planu nabavku novih uređaja.

Milija Radović iz Agencije za bezbjednost saobraćaja RS istakao je za "Glas" da je, prema izvještaju MUP-a, za devet mjeseci ove godine pokrenuto 304.976 prekršajnih postupaka iz oblasti saobraćaja, što je povećanje od oko 20,5 odsto u odnosu na isti period prošle godine.

Prema njegovim riječima, policija u Srpskoj radi po Zakonu o osnovama bezbjednosti saobraćaja BiH i Zakonu o bezbjednosti saobraćaja RS, ali su kazne u najvećem broju slučajeva propisane na nivou BiH.

- Ne možete zakonom RS propisati strože kazne od onih na nivou BiH, jer svaki učesnik u saobraćaju ima pravo da bude kažnjen po zakonu koji je za njega povoljniji - pojasnio je Radović.

On upozorava da je broj nezgoda i poginulih ove godine povećan te da je do kraja oktobra bilo 115 poginulih na putevima Srpske.

Kao najveći problem on je izdvojio alkohol. U BiH vozači mogu imati od 0,3 do 0,8 promila alkohola u krvi, dok je kazna samo 50 KM, odnosno 25 KM ako se plati u roku od sedam dana.

- Stručnjaci kažu da su ti vozači najopasniji, jer im se javlja euforija i lažno samopouzdanje. Sadašnje kazne nikoga neće odvratiti od prekršaja -rekao je Radović, navodeći da u regionu kazne idu do 600 evra.

On poručuje da je potreban novi zakon, usklađen sa najboljim praksama iz regiona.

- Kazne moraju biti mnogo strože, a preventivni rad znatno veći. Ne može se uticati na ponašanje vozača bez jakih kampanja i bez nepromjenjivog sistema finansiranja. Aktuelni zakon je mijenjan 11 puta, sada 12. Potreban nam je potpuno nov zakon - istakao je Radović.

Profesor Saobraćajnog fakulteta u Doboju Bojan Marić naglašava da se bezbjednost saobraćaja može poboljšati samo istovremenim djelovanjem preventivnih i represivnih mjera.

- Prije svega, mora se donijeti novi Zakon o osnovama bezbjednosti saobraćaja. Ovaj je zastario, a kazne minimalne. Kod nas se kazni plaše samo oni koji inače poštuju propise - rekao je Marić.

On ističe da se mora raditi i sa najmlađima i sa rizičnim grupama učesnika u saobraćaju.

- Potrebno je sistemski pristupiti prevenciji, kroz obrazovne institucije, kampanje, redovnu edukaciju. Bez stabilnog finansiranja nema kontinuiteta, a bez kontinuiteta nema rezultata. Jedne godine možda ćemo imati manje pogibija, ali već sljedeće situacija se vrati na staro - kazao je Marić, dodajući da kazne treba da budu proporcionalne primanjima, kao i da se više mora raditi na saobraćajnoj kulturi.

NAPLATA

Milija Radović je istakao da je naplata kazni, takođe, jedan od gorućih problema u BiH.

- Krajem prošle godine bilo je 11 miliona KM neplaćenih kazni, a za devet mjeseci ove godine taj iznos je porastao na 25 miliona. Kazne se izriču, ali se ne naplaćuju. Potrebno je preispitati Zakon o prekršajima i ukinuti mogućnost plaćanja pola iznosa, osim možda za prvi prekršaj u godini - kazao je Radović