Arhiepiskop sarajevski mitropolit dabrobosanski i egzarh sve Dalmacije glasila je titula našeg blaženopočivšeg mitropolita gospodina Nikolaja, koji se upokojio u Gospodu 27. oktobra 2015. godine u svojoj 87. godini života.

Mitropolit Nikolaj Mrđa, rođen je 30. avgusta 1928. godine u selu Krnja Jela kod Bosanskog Petrovca, danas FBiH, od oca Milana i majke Milice (djevojačko Kuburić). Na krštenju je dobio ime Gojko.

Kao pitomac Srpskog privrednog društva „Privrednik“ na preporuku smoljanskog paroha odlazi 19. decembra 1940. godine u Smederevsku Palanku na školovanje.

Poslije niže gimnazije upisuje se na Bogosloviju u Prizrenu 1946. godine. Monaški postrig primio je 1953. godine u manastiru Koporinu, od strane jeromonaha Kirila Vrge. Na monašenju je dobio ime Nikolaj.

Te iste godine, 30. septembra, episkop braničevski Hrizostom rukopoložio ga je u čin jerođakona, a patrijarh srpski German, 10. maja 1961. godine, u čin jeromonaha. Poslije Bogoslovije upisao se na Bogoslovski fakultet u Beogradu 1953, koji je završio u redovnom roku.

Želio je poslije studija da nastavi usavršavanje u Grčkoj, ali mu tadašnje vlasti nisu izdale pasoš. Umjesto odlaska u Grčku, Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve ga 1957. postavlja za suplenta u Bogosloviji Svetog Save u manastiru Rakovici u Beogradu, i na toj dužnosti je ostao do 1964. godine. U međuvremenu je položio profesorski ispit 1963. godine.

Godine 1964. Sveti arhijerejski sinod mu povjerava obnavljanje Bogoslovije u manastiru Krki. Otvaranjem 1966. petorazredne Bogoslovije postavljen je za njenog rektora, gdje je ostao do 1973. godine.

Od 1973. godine vrši dužnost australijsko-novozelandskog episkopa. Došavši u Australiju organizuje eparhijska tijela, dovodi i rukopolaže nove sveštenike, osniva nove parohije, podiže i osvećuje nove crkve, kupuje zemlju na kojoj će osnivati crkvene centre.

Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve ga je 1978. izabrao za episkopa dalmatinskog. Pored svojih eparhijskih dužnosti jedno vrijeme je vršio dužnost rektora Bogoslovije u manastiru Krki. U to vrijeme, najviše njegovim zalaganjem, podignuta je nova zgrada Bogoslovije.

Foto: mitropolijadabrobosanska.org

Dok je upravljao Dalmatinskom eparhijom sagrađeno je sedam novih crkava i šest crkvenih objekata. Pokrenuo je 1988. časopis "Istina". Administrirao je obnovljenom Eparhijom bihaćko-petrovačkom. Za godinu i po dana organizovao je u potpunosti eparhiju i predao je svome nasljedniku episkopu Hrizostomu.

Na tron Mitropolije dabrobosanske došao je 1992. godine, u teškom tad već ratnom vihoru koji je zadesio Sarajevo i čitavu BiH, te s obzirom da je sjedište Mitropolije bilo u Sarajevu, odlučio da se ona privremeno preseli na Sokolac.

U tom teškom vremenu, mitropolit Nikolaj strpljivo je radio na realizaciji odluke Svetog arhijerejskog sabora iz 1967. godine, na otvaranju Duhovne akademije, te za te potrebe od vlasti u Republici Srpskoj dobija zgradu u Foči, gdje sa radom počinje Duhovna akademija „Svetog Vasilija Ostroškog“.

Od samog osnivanja akademije vršio je dužnost prorektora i predavao crkveno pjevanje studentima. U istoj zgradi bila je smještena i izbjegla Bogoslovija „Sveta Tri Jerarha“ iz manastira Krke.

Poslije obnavljanja Bogoslovije u manastiru Krki, Bogoslovija u Foči je posvećena Svetom Petru mitropolitu sarajevskom. Dužnost rektora u Bogosloviji vrši mitropolit Nikolaj. Od 1997. mitropolit Nikolaj predaje Sveto pismo Novog Zavjeta u Muzičkoj akademiji Univerziteta u Istočnom Sarajevu. Njegovim zalaganjem pokrenut je eparhijski list „Dabar”.

Za ovo vrijeme od kada se nalazi na katedri sarajevskih mitropolita obnovljeno je više crkva porušenih u posljednjem ratu. Podignut je i jedan broj novih hramova. Renovirana je zgrada mitropolije u Sarajevu.

Rukopoložio je više sveštenika koje je postavio na parohije u FBiH, sa željom da se zadrži preostali srpski živalj na tim prostorima. Strpljivo radi na zanavljanju monaškog kadra, kao i crkvenih građevina u manastiru Dobrunu. Član je Međureligijskog vijeća Bosne i Hercegovine.

Upokojio se u Gospodu na praznik Prepodobne Paraskeve, u univerzitetskoj bolnici u Foči, 27. oktobra 2015. godine.

Sahranjen je u manastiru Dobrun 30. oktobra 2015.

Snimatelj i montažer: Bojan D. Tošić/ICS production