Da im nije rođaka iz inostranstva i njihove nesebične pomoći, mnogi građani BiH jedva da bi mogli da prežive, a da ne zaglibe u kredite, koje bogzna kada i kako bi mogli da vrate.
Finansijska podrška dijaspore posebno nam je dragocjena u posljednjih par godina, odnosno periodu u kojem se na epidemiju korona virusa naslonila velika ekonomska kriza, čije se posljedice lome i preko naših leđa.
Popravljanje standarda
Samo u prvom tromjesečju ove godine, kako pokazuju podaci Centralne banke, naši ljudi, koji žive i rade širom bijela svijeta, svojima u BiH poslali su oko 742 miliona KM, što je prilično više nego u istom periodu ranijih godina.
– Ukupni tekući transferi u prvom kvartalu 2022. godine iznose oko 1,04 milijardi KM. Od ovog iznosa, na personalne transfere, odnosno novčane doznake iz inostranstva, odnosi se oko 742 miliona KM, a na ostale tekuće transfere oko 302 miliona KM, od čega se na penzije iz inostranstva odnosi oko 273 miliona KM – kažu za Srpskainfo u ovoj banci.
Kad se u obzir uzme novac koji im šalju nekim drugim kanalima ili lično daju kad dođu ovamo, jasno je da je riječ o daleko većoj svoti kojom dijaspora popravlja standard rođaka u domovini.
Zvanična statistika pokazuje da su doznake u konstantnom porastu, te da su podbacile samo u 2020, kada je u cijelom svijetu bjesnila pomenuta epidemija. Te godine, iz dijaspore nam je stiglo oko 2,52 milijarde KM. Međutim, lični transferi su već sljedeće godine, sa 3,04 milijarde KM, oborili rekord. U posljednjih 10 godina doznake su iznosile 25,45 milijardi KM.
Deseti dio BDP
Ekonomisti naglašavaju da su novčane doznake iz inostranstva značajan izvor sredstava za BiH, te da pokrivaju njene platnobilansne potrebe.
– Ako poredimo iznos ukupnih doznaka sa BDP, vidjećemo da se on kreće oko 10-11 odsto, što je vrlo značajno. Takođe, deceniju unazad, zaduženje države je manje od pristiglih doznaka, a inostrani transferi omogućavaju privilegiju ovdašnjoj vlasti da komotnije može da se ponaša. To su prihodi koji materijalno utiču na to da je makroekonomska situacija u BiH stabilna – objašnjava za Srpskainfo ekonomista Slaviša Raković.
Dodaje da je rast doznaka konstantan i da se, prije svega, odnosi na povećanu emigraciju našeg stanovništva prema zapadnim zemljama.
– Baratamo brojkom od nekoliko stotina hiljada ljudi koji su otišli, a koji ovde imaju rodbinu. Slanjem novca popunjavaju njihove kućne budžete i čine da njihovi rođaci nešto bolje žive – naglašava Raković.
Iz agencija koje vode naši ljudi, a koje posluju u inostranstvu, poručuju da porast doznaka ne ukazuje samo na kontinuirani odlazak ljudi iz BiH u inostranstvo, već i porast tog broja iz godine u godinu.