Elektroprivreda Republike Srpske raspisala je 15. maja 2024. godine tender za nabavku namještaja i uređenje enterijera vrijedan 950.000 KM bez PDV-a. U ovu cijenu uključeno je opremanje arhiva, kuhinje, trpezarije za 56 ljudi, multifunkcionalne sale za 160 ljudi, konferencijske sale za sastanke 20 ljudi, te nekoliko kancelarija.
U tenderskoj dokumentaciji je opisan namještaj, a dostavljeni su i crteži namještaja. Pojedine stolice moraju biti u serijskoj proizvodnji, a taj uslov postavljen je za one stolice čiji je dizajn kopija rada poznatih svjetskih dizajnera, ili precrtan namještaj.
ERS nabavlja 6 stolica čiji je dizajn identičan modelu „Downtown President“ dizajnera Žan Mari Masauda (Jean Marie Massauda( ustupljenog firmi “Poltrona Frau” iz Južnoafričke Republike.
Cijena ovog modela dostupna na veb.sajtu proizvođača koji ima serijsku proizvodnju je 6.330,90 evra ili 12,387.21 KM.
U opisu radne fotelje visokog naslona stoji da baza treba biti u formi metalne zvijezde od poliranog aluminijuma. Sjedište i naslon treba da budu u formi školjke, punjeni hladno livenom pjenom, tapacirani visokokvalitetnom prirodnom kožom, sirovom kožom evropskog porijekla sa hrom štavljenjem, bojenje anilinom, sa završnom obradom u vodenim pigmentima.
ERS nabavlja i 12 stolica čiji je dizajn identičan modelu „Little Giraffe“ dizajnera Frica Hansena (Fritza Hansena) čija je cijena 3.684 evra ili 7.204 KM.
U opisu radne fotelje srednjeg naslona piše da mora biti tapacirana visokolokvalitetnim štofom osnovne kategorije, 100% poliester.
Pored toga, ERS nabavlja još 6 radnih stolica s visokim naslonom i 3 radne stolice sa niskim naslonom, isto tapacirane visokokvalitetnim štofom (100% poliester), s integrisanim naslonom za glavu i fiksnim rukonaslonima od poliranog aluminijuma bez jastučića. Nabavlja i 160 stolica za konferencijsku salu, 27 radnih stolica modela „mesh“, 2 radne stolice, 56 stolica za trpezariju.
Osim opremanja arhiva od 33 metra kvadratna arhiva i kuhinje od 25 metara kvadratnih, te pomenutih stolica, u planu je kupovina još kupovina 14 punih zidnih obloga, 250 tepiha, osam stolova za sastanke, 48 dvokrilnih punih zatvorenih elemenata, 18 dvokrilnih staklenih elemenata, 24 otvorene police, 43 radna stola, 40 ladičara, 32 saksije, jednog konferencijskog stola, jednog lučnog stola, jedne duple otvorene police, dva jednokrilna staklena elementa, dva jednokrilna puna zatvorena elementa.
Rok za dostavljanje ponuda za opremanje arhiva, konferencijske sale, kuhinje i nekoliko kancelarija je 1. jul. Poseban uslov jest da je kompanija imala ugovor vrijedan 750.000 KM bez PDV-a tokom svog poslovanja.
Dino Cviko, novinar „Žurnala“ koji je izvještavao o tenderu za nabavku namještaja Agencija za bankarstvo FBiH kaže za „InfoRadar“ da javne nabavke u Bosni i Hercegovini ponekad služe i za ispunjavanje želja i ličnih potreba pojedinaca, najčešće odgovornih lica ugovornih organa.
- To se najbolje vidi kroz nabavke automobila, namještaja, mobitela, računara… gdje se u tenderskoj dokumentaciji riječima nacrtaju željeni modeli. Svakako da je riječ o nezakonitoj praksi koju bi trebale sankcionisati nadležne institucije, što, i pored brojnih medijskih izvještaja, skoro nikada ne rade. Ono što treba naglasiti jeste da se u ovim slučajevima troši javni novac, novac svih građana ove države, pa je od apsolutnog javnog interesa ukazivati na ovakve primjere, kojih je nažalost i previše, i javnosti prezentirati na šta se, te na koji način se troši njihov novac - upozorava Cviko.
Slobodan Golubović, urednik portala „Pratimo Tendere“ podsjeća da Zakon o javnim nabavkama eksplicitno zabranjuje ovu pojavu.
- Odredbe Zakona o javnim nabavka eksplicitno zabranjuju ovu pojavu jer se u tehničkoj specifikaciji ne smije uputiti na određenog proizvođača, na porijeklo ili na poseban postupak, na marke, patente, tipove ili određeno porijeklo, ako bi se time pogodovalo ili bi se isključili određeni privredni subjekti ili određeni proizvodi. Stoga je očigledno da se dovoljno ne radi na njihovoj primjeni, odnosno da nema sankcija za ovakve zloupotrebe. Osim sankcija, trebalo bi razmisliti da se u nekim budućim unapređenjima sistema javnih nabavki uvedu određeni preventivni mehanizami koji bi ovu pojavu onemogućili - upozorava Golubović.
Iako je ove dizajnerske stolice moguće nabaviti u preprodaji, po nešto nižim cijenama, ostaje otvoreno pitanje kako formirati ponudu od 950 000 KM a da ne bude neprirodno niska, što je takođe jedan od uslova.
Autor: Ljupko Mišeljić