Trideset radnica fočanskog pogona tekstilnog preduzeća „Mraz“, koje su nedavno ostale bez posla, upoznale su načelnika opštine Milana Vukadinovića sa okolnostima prekida radnog odnosa.

Otpuštene radnice prenijele su načelniku da im firma "Mraz", čije je sjedište na Palama, na kraju februara nije produžila ugovor na određeno, uz obrazloženje poslodavca, kako su navele, da je došlo do smanjenja potražnje na inostranom tržištu. 

Dodaju da je pet radnica opterećeno vraćanjem kredita, te da su među otpuštenim radnicama i dvije samohrane majke, kao i jedna majka sa četvoro djece kojoj suprug nije zaposlen.

Načelnik Vukadinović rekao je da je ovo veliki udar za 30 fočanskih porodica koje su u veoma teškoj situaciji.

- Svi imaju tešku finansijsku situaciju- neko ima studenta, neko ratu kredita ili nekog od članova porodice na liječenju - kaže Vukadinović.

Poručuje da će opština učiniti sve da pomogne otpuštenim radnicama.

- Obratićemo se svim nadležnim institucijama, prije svega Vladi Srpske da vidimo u kom dijelu može pomoći. Takođe, obratićemo se poslodavcu koji je otpustio radnike, da vidimo zašto je to uradio i šta opština  može da uradi da bi na neki način probao da vrati ljude na posao - navodi načelnik.

Vukadinović dodaje da će, u potrazi za rješenjem, razgovarati i sa drugim proizvođačima tekstila, te da će za deset do 15 dana imati novi sastanak sa otpuštenim radnicima.

- Ne želim ništa da obećavam, jer nije sve u rukama opštine, ali ono što je u nadležnosti opštine što se tiče inspekcijskih službi i pravne pomoći ovim ljudima koji su u veoma teškoj situaciji, apsolutno stojimo na raspolaganju i učinićemo sve da zaštitimo njihova prava - rekao je Vukadinović.

Opština je prije tri godine, tačnije u februaru 2021, sklopila ugovor sa organizacijom Karitas i firmom „Mraz“ o stručnom osposobljavanju 30 radnika, kojim se ovo preduzeće obavezalo da će radnike zaposliti na period od najmanje 36 mjeseci.

Firma je do tada u Foči zapošljavala 60 radnika, a tim ugovorom broj zaposlenih povećan je na 90.

Opština je uložila 25.000 KM za plaćanje šest kirija i za sanaciju proizvodne hale, a Karitas 80.000 KM za troškove obuke i nabavke opreme. Preduzeće je tada investiralo 170.000 KM.

- Pravnici opštine će provjeriti ugovor i vidjeti da li postoji bilo kakva šansa da na osnovu ovog ugovora možemo bilo šta da uradimo. Sigurno da ćemo zaštiti prava naših radnika - poručio je Vukadinović. 

Vlasnik preduzeća „Mraz“ Mladen Kovačević rekao je Radio Foči u telefonskom razgovoru da su zbog nepovoljnih kretanja na globalnom tržištu, te usljed posljednje odluke Vlade Srpske da poveća minimalnu platu na 900 KM, bili prinuđeni da povuku radikalne poteze i da znatno smanje proizvodne kapacitete.

- Domaća tekstilna industrija je došla u nezavidnu situaciju jer je izložena nelojalnoj konkurenciji iz Federacije BiH, gdje je za 300 maraka manji minimalac nego u Srpskoj, i istočnih zemalja sa takođe dosta manjom minimalnom platom.Oni su u boljoj prilici da na međunarodno tržište izađu pod znatno povoljnijim uslovima - navodi Kovačević.

Dodaje da su njihovi inostrani partneri, zbog povećanja troškova i nepovoljnih kretanja na evropskom tržištu, smanjili ili u potpunosti otkazali najavljene narudžbe.

- Zbog svih navedenih razloga, u proizvodnom pogonu u Foči došlo je do otpuštanja 30 radnika. Za nas je to bila teška odluka, koju smo donijeli nakon što smo iscrpili sve druge mogućnosti rada u postojećim kapacitetima - ističe Kovačević.

Ovakva odluka jeste radikalna, napominje Kovačević, ali i jedino racionalna da bi se održao optimum u proizvodnji.

On je naveo da su, koliko su mogli, gledali socijalnu kartu, ali da su svjesni da su svi radnici u teškoj situaciji, a da je menadžment nastojao da ostavi što kvalitetnije radnike i optimalno redukuje proizvodnju, da bi mogli nastaviti nesmetano poslovanje u smanjenom obimu.

Odluka o tehnološkom višku ne može se, istakao je Kovačević, ni u kom slučaju povezivati sa ugovorom koji su imali sa opštinom i Karitasom. On je potvrdio da su opština i Karitas sa 105 hiljada maraka, i to kroz ulaganja u adaptaciju prostora i nabavku opreme, pomogli zapošljavanje 30 dodatnih radnika, a da je ovo preduzeće za ugovorni period punilo republički i opštinski budžet kroz direktne i indirektne poreze, lične dohotke, doprinose i ostala davanja.

- Bruto doprinos proizvodnog pogona „Mraza“ u Foči je više od pet miliona maraka. Bitno je istaći da nikada nismo nijedan dan kasnili sa isplatama ličnih dohodaka, poreza i doprinosa za 40 mjeseci poslovanja u Foči“.

Kovačević je izrazio zadovoljstvo što se lokalna uprava interesuje za novonastalu situaciju, te nadu da će uz pomoć republičkih i opštinskih vlasti doći do pomaka.

- Nadamo se da će se nepovoljne prilike kojima je firma sada izložerna popraviti , te da će se radnici koji su proglašeni tehnološkim viškom u najskorije vrijeme vratiti na posao, a preduzeće „Mraz“ ponovo proizvoditi svojim punim kapacitetima - rekao je vlasnik firme.

On je dodao da su iz kreditnih sredstava investirali u povećanje kapaciteta i nabavku opreme, te da im nije cilj da ta oprema sada stoji i ne proizvodi robu za zapadnoevropsko tržište.

 Novinar: Igor Janković