Priliv novca u budžet Srpske, a samim tim i u kase lokalnih zajednica od ubranih prihoda od indirektnih poreza nastavlja da pada, a zbog nepreuzimanja nikakvih koraka kada je riječ o tom pitanju od strane republičkih zvaničnika načelnici najveće opozicione stranke u Srpskoj - SDS na korak su da zamrznu status u daljem radu Saveza opština i gradova Republike Srpske.

Iz Uprave za indirektno oporezivanje juče je saopšteno da je u prvoj polovini ove godine ubrano 5,279 miliona maraka prihoda od indirektnih poreza, što je povećanje za 6,33 odsto u odnosu na isti period lani, ali je ka Republici Srpskoj i FBiH otišlo znatno manje novca zbog obaveza po osnovu spoljnog duga koje su stigle na naplatu.

Naime, UIO koji kod sebe ima plan otplate spoljnog duga, prvo rezerviše novac za obaveze ka spoljnim kreditorima koji stižu na naplatu, a ostatak novca raspoređuje se ka entitetima i Brčko distriktu.

Tako je na račun budžeta Srpske u prvoj polovini ove godine uplaćeno 866 miliona maraka, što je za 51 milion maraka manje nego u istom periodu prošle godine. Na servisiranje obaveza ka spoljnim kreditorima Srpske u prvom polugodištu otišla su 184 miliona, dok je u istom periodu lani za te namjene izdvojeno 109 miliona maraka.

Načelnik Teslića Milan Milićević rekao je da su iz Saveza opština i gradova RS do sada u više navrata upozoravali republičke zvaničnike da prihod od PDV-a pada te tražili sastanak sa premijerom RS Radovanom Viškovićem kada je riječ o toj temi.

- Ne žele da čuju apele iz lokalnih zajednica. Premijer se ponaša kao da su lokalne zajednice na nekoj drugoj planeti, a ne u Srpskoj. Entiteti i država se zadužuju preko mjere i bez konsultacije sa lokalnim zajednicama, a teret vraćanja duga pada na leđa opština i gradova pa samim tim trpi stanovništvo koje vapi za infrastrukturom i rješavanjem niza drugih problema - rekao je “Glasu Srpske” Miličević i dodao da je prva polovina godine bila burna kada je riječ o servisiranju spoljnih obaveza, a drugo polugodište će, prema njegovim prognozama, biti isto.

Zbog problema koji su nastali zbog toga, ali i nereagovanja nadležnih, načelnici SDS-a će, navodi Miličević, napraviti značajne poteze već na prvoj sjednici Konferencije lokalne samouprave te stranke (KOLOS).

- Vjerovatno ćemo donijeti odluku o zamrzavanju statusa opština na čijem čelu su načelnici SDS-a u Savezu opština i gradova, jer su se oni pokazali potpuno neefikasani u rješavanju svih ovih problema - naglasio je Miličević i dodao da sve lokalne zajednice u Srpskoj imaju problem te da će morati da idu u krojenje rebalansa budžeta naniže.

Prema njegovim riječima problem je i što opštine i gradovi u Srpskoj na čijem su čelu načelnici iz vladajuće koalicije na nivou Republike namire nedostatak smanjenih prihoda od PDV-a na račun javnih investicija, koje se, kako navodi, šakom i kapom njima dijele, a na uštrb onih kojima rukovode ljudi iz opozicije.

- I tu smo potpuno neravnopravni. To je nasilje nad lokalnim zajednicama na čijem čelu nisu ljudi iz vladajuće koalicije. Ništa nam drugo ne preostaje nego da zamrznemo status u Savezu opština i gradova - poručio je Miličević.

Naglasio je da vjerovatno taj potez neće ništa pomoći, ali će iskazati protest prema trenutnom načinu raspodjele javnih sredstava.

- Mi nećemo nikoga da molimo za ono što nam pripada. Konferenciju KOLOS-a imaćemo u idućih sedam do deset dana pa ćemo sve ovo zvanično iznijeti u javnost - rekao Miličević.

Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske iz 2005. godine, koji je stupio na snagu od početka 2006. godine, budžetu Republike Srpske, nakon što legne novac od strane UIO, pripada 72 odsto sredstava koja budu prikupljena od indirektnih poreza, jedinicama lokalne samouprave 24 odsto, a preostali iznos od četiri odsto ide za javno preduzeće “Putevi Republike Srpske”.

Za otplatu spoljnog duga Republike Srpske ove godine planirano je skoro 150 miliona maraka više nego lani, kada je za te namjene potrošeno 266,5 miliona KM.

Brčko najbolje stoji

Prema podacima UIO slična situacija je i u FBiH. Na njihov račun su u prvoj polovini godine od indirektnih poreza uplaćene 1,632 milijarde, a u istom periodu lani prihod ka tom entitetu iznosio je 1,713 milijardi maraka. Za servisiranje spoljnog duga tog entiteta u prvoj polovini ove godine otišla su 382 miliona maraka ubranog poreza, što je za 152 miliona više nego u istom periodu 2022. godine.

Najpovoljnija je situacija u Brčkom, jer je na njihov račun u prvom polugodištu ove godine od PDV-a leglo 110 miliona maraka, što je za tri miliona više nego u istom periodu lani. Obaveze po osnovu spoljnog duga Brčkog ove, ali i prošle godine, iznosile su po četiri miliona maraka.

Piše: Marijana Miljić Bjelovuk