Po izlasku iz Prizrenske bogoslovije uhapšeno je 12 Srba hodočasnika, a prištinske vlasti navele su da je ova obrazovna ustanova korišćena za ,,kamuflažu ili izazivanje međuetničkih i verskih tenzija". Nakon što nisu uspjeli da popale ili prisvoje svetinje Srpske pravoslavne crkve na Kosovu i Metohiji, Albanci su odlučili da ih oskrnave lažima.

Prvo su četvoricu Srba priveli u Đakovici, a ubrzo nakon toga i dvanaestoro njih u Prizrenu. Takozvani ministar unutrašnjih poslova u Prištini Đeljalj Svećlja izjavio da su privedeni ljudi boravili u Prizrenskoj bogosloviji jer je ona najvjerovatnije služila kao kamuflaža za različite ilegalne aktivnosti, nakon čega je dodao i da će bezbjednosne institucije nastaviti istraživanje i izvijestiti javnost o toku istrage. Poslije etničkog čišćenja, pogroma, paljenja, protjerivanja, pa zatim relativizacije istorije i prisvajanja srpskih srednjovjekovnih svetinja, na red je došlo i ovo.

Istoričar i profesor na Prištinskom univerzitetu Luka Jovanović ova dešavanja vidi kao koordinisanu akciju prištinskih vlasti usmjerenu protiv srpskih svetinja, odnosno objekata Srpske pravoslavne crkve na prostoru Kosova i Metohije. Situacija jeste vrlo zabrinjavajuća, kaže on, ali ne i iznenađujuća s obzirom na to u kakvom se trenutku za Srbe sa Kosova sprovodi.

- Hapšenje i privođenje hodočasnika predstavlja samo jedan derivat cele te akcije koja za cilj ima da se objekti Srpske pravoslavne crkve na krajnjem jugu, u samoj Metohiji, prikažu u pogrešnom i pogrdnom svetlu. Albanci pokušavaju da prikažu kako ti objekti ne služe kao duhovni, prosvetni, pa i turistički objekti, žele da dokažu javnosti i ubede inostrano javno mnjenje da se zapravo radi o objektima koje služe za tajne operacije i špijunske radnje. Sve je to, naravno, zaista suludo - rekao je Jovanović za Sputnjik.

On podsjeća da su albanske vlasti na Kosovu i Metohiji nedavno pokrenule akciju koja za cilj ima osnivanje prve albanske mitropolije za pravoslavne vjernike, i to baš u Prištini. Njeno otvaranje najavljeno je uoči Vaskrsa, a čitavih mjesec dana unazad traje šira akcija u kojoj se osporava legitimitet SPC i eparhije raško-prizrenske. Po ovome, dodaje Jovanović, objekti i imovina SPC prikazuju se kao „kontaminirani“ i kao da ih treba „dovesti u red“.

Nema predaje

Pored ovog motiva, postoji još jedan zbog kojeg je baš grupa hodočasnika privedena, smatra njihov sagovornik i tiče se svih posjetilaca svetinja Kosova i Metohije.

Možemo posvedočiti divnim scenama da se o najvećim praznicima ogroman broj vernika skuplja upravo u Pećkoj patrijaršiji, Visokim Dečanima, Prizrenu, Prizrenskoj bogosloviji, da su posete sve masovnije, da dolaze ljudi iz centralne Srbije, iz Republike Srpske, iz Crne Gore i da u ogromnom broju idu na hodočašće i poklonjenje Svetom Kralju Stefanu Dačanskom, gračaničkom manastiru, Pećaršiji i to su zaista prelepe scene.

Upravo ovo smeta i bode oči kako lokalnim Albancima, tako i predstavnicima samouprave u Prištini, tvrdi Jovanović. Jedan od njihovih ciljeva je i taj kojem često svjedočimo, a koji smo mogli vidjeti početkom godine kada je na Kosovu uhapšena grupa momaka iz Crne Gore, koji su takođe došli na hodočašće. Izazivanjem straha i opšte nesigurnosti, Albanci pokušavaju da smanje broj posjetilaca južnoj srpskoj pokrajini, objašnjava istoričar.

Mislim da će to zapravo samo izazvati suprotan efekt i da će svi vernici Srpske pravoslavne crkve, ali i svi pravoslavni vernici uopšte početi da dolaze u još većem broju. Ne smemo zaboraviti da te objekte posećuju i pravoslavni vernici iz drugih krajeva sveta, kao i hrišćani katolici, protestanti i drugi. Priština se služi strahom i privođenjima kako bi te ljude oterala i kako bi srpske svetinje opustele, međutim, broj hodočasnika je sve veći i veći, naročito u Dečanima i to se neće zaustaviti.

Jovanović kaže da treba naglasiti i to da su svi ljudi koji su sada privedeni legalno prešli administrativni prelaz, legalno se prijavili i legalnu dozvolu dobili od predstavnika prištinskih vlasti za odlazak na Kosovo i posjetu svetinja. Prošli su provjeru bez problema i dobili dozvolu da se slobodno kreću teritorijom Kosova i Metohije, što znači da je njihovo kasnije privođenje planirano i namjerno sprovedeno.

Čak i crkve hoće da uhapse

Pored sijanja straha, ovakve provokacije i hapšenja Srba za cilj imaju izazivanje daljih sukoba, a Jovanović skreće pažnju na novu ideju kosovskih Albanaca – hapšenje crkava. Prvo su pojedini albanski istoričari počeli da pričaju kako hram Hrista Spasa u Prištini treba srušiti i ukloniti po svaku cijenu, a onda se prije pet dana pojavila grupa prištinskih arhitekata sa drugačijom idejom.

Ova grupa arhitekata je objavila projekat u kojem oni, umesto rušenja, traže oduzimanje hrama Hrista Spasa u univerzitetskom kompleksu u Prištini, njegovo pretvaranje u muzej i stavljanje u kavez. Projekat podrazumeva da se oko crkve napravi drveni kavez koji bi simbolizovao sve „zarobljene“, kako su oni rekli, jer je taj hram „živa rana na albanskom telu u Prištini“. Kavez navodno simbolizuje kako oni zatvaraju tu svoju živu ranu i time formiraju „muzej izgubljenih duša ili izgubljenih glasova“.

Cilj Prištine u ovome je, smatra Jovanović, sprečavanje povratka imovine SPC na prostoru Kosova i Metohije, a onda i oduzimanje onoga što joj je preostalo. Uprkos svemu, dodaje on, Srpska pravoslavna crkva se diže iz pepela u punom sjaju, upravo zahvaljujući svojim vjernicima, hodočasnicima i svima onima koji dolaze na poklonjenje svetinjama Kosova i Metohije.

Prizrenski biser

Prizrenska bogoslovija najstarija je srednjoškolska i visokoškolska ustanova na Kosovu i Metohiji, a osnovana je 1871. godine. To je institucija koja je više od jednog vijeka služila za obrazovanje učiteljskog i svašteničkog kadra koji je širio pismenost i kulturu dokom decenija turske vladavine i kasnijih ratnih godina. Nerijetko su đaci učenika prizorskih bogoslova i učitelja bili i sami Albanci, priča Jovanović.

Ovo zdanje je trpjelo sva iskušenja koja je trpio i srpski narod na Kosovu, ali uprkos tome od 1871. godine nikada nije bila razarana, sve do pogroma 2004. godine kada je spaljena, a njen rad nasilno obustavljen.

Prizrenska bogoslovija je svoju duhovnu i prosvetiteljsku misiju nastavila nakon spaljivanja i to u gradu koji više nije ni nalik na onaj u kojem je nekad sve vrvelo od života. Ona je i u poslijeratnom Prizrenu ostala mjesto oko koje se sakupljaju Srbi Prizrenci i svi hodočasnici koji posjećuju carski grad i obližnje svetinje, a to će i ostati, zaključuje Jovanović.