Crkva Svetog Preobraženja Gospodnjeg u sarajevskom naselju Pofalići, poznata i kao Crkva na Staroj stanici, jedini je pravoslavni hram u opštini Novo Sarajevo.

Krajem tridesetih godina prošlog vijeka Sarajevo se širilo duž korita rijeke Miljacke  prema zapadu i javila se potreba za izgradnjom nove bogomolje za pravoslavni živalj.

Za potrebe gradnje uzet je već gotov projekat beogradskog arhitekte Aleksandra Deroka, koji je Sarajevu podario i Kapelu Vidovdanskih heroja, a u njenoj kripti sahranjeni su posmrtni ostaci pripadnika „Mlade Bosne,“ učesnika u Sarajevskom atentatu.

Deroko je projekat načinio u mediteranskom stilu, a uzor mu je bila Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u mjestu Ras nedaleko od Novog Pazara, izgrađena krajem osmog ili početkom devetog vijeka.

Prvobitno je projekat bio namijenjen za gradnju crkve u Splitu, međutim, gradnja je otkazana u posljednji čas, pa je projekat iskorišten za gradnju hrama u Sarajevu. Otuda i njegov mediteranski stil i izgled poput bogomolja na jadranskom primorju.

Crkva je izgrađena u kružnom tlocrtu, od bijelog krečnjaka, sa skrivenim zvonikom i arkadama u fasadi. Pokrivena je mediteranskim crijepom – ćeremitom, a crkveni enterijer oslikao je poznati crnogorski slikar Jovan Zonjić.

50.000 vjernika

Gradnja je završena početkom 1940, a hram je osveštan 8. septembra iste godine, uz veliko slavlje kojem je prisustvovalo oko 50.000 vjernika iz svih krajeva Kraljevine Jugoslavije.

Hram je osveštao patrijarh srpski Gavrilo uz sasluženje mitropolita dabrobosanskog Petra, episkopa žičkog Nikolaja Velimirovića, episkopa zvorničko-tuzlanskog Nektarija, episkopa zahumsko-hercegovačkog Nikolaja i 50 sveštenika.

Svečanosti je prisustvovao i tadašnji gradonačelnik Sarajeva Muhamed Zlatar, izaslanik zadnjeg jugoslovenskog kralja Petra Drugog Karađorđevića, Stanoje Mihaldžić, ministar unutrašnjih poslova Kraljevine Jugoslavije, te komandanti i mnogobrojni generali tadašnje Vojske Kraljevine Jugoslavije. 

Kum crkve je bio Vaso Todorović, industrijalac iz Sarajeva, a kum zvona Sarajlija Nešković.

Prema pisanju "Politike", koja je izvještavala o ovom događaju, svečana povorka krenula je ispred Zemaljskog muzeja ka Crkvi Svetog Preobraženja Gospodnjeg, a nakon osveštenja priređen je i ručak sa narodom. 

Od otvorenja crkve do danas, uz izuzetak onih ratnih perioda između 1941. i 1945. te između 1992. i 1995, u ovom hramu se svakog 19. avgusta proslavlja praznik Preobraženja Gospodnjeg, koji je i krsna slava crkve.

Tada se po prvi put u godini iznosi i blagosilja novi rod grožđa, a vjerovanje je da se uz ovaj praznik preobražava čitava priroda, najavljujući tako skori dolazak jeseni.

Napadi na Crkvu Preobraženja Gospodnjeg

U toku svoje istorije, hram je pretrpio mnoga razaranja. U Drugom svjetskom ratu, vlasti Nezavisne države Hrvatske su ga opljačkale i zatvorile, a ova bogomolja je pretrpjela i znatna oštećenja tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata u Bosni i Hercegovini, od 1992. do 1995.

Po prestanku ratnih dejstava, u decembru 1995. godine, parohijani su očistili hram, popravili vrata i ključeve predali monahu Avakumu i svešteniku Krstanu Bijeljcu, koji su tokom rata održavali službu u Crkvi Svetih arhangela u Sarajevu. Početkom 1996. godine oni su osvještali oskrnavljeni Hram Svetog Preobraženja i u njemu su održavali redovno sveta bogosluženja nedjeljom i praznikom. Prvi sveštenik-paroh poslije rata bio je Dušan Jovanović, koji je opsluživao oba hrama, Staru crkvu Svetih arhangela i Hram Svetog Preobraženja. Dolaskom sveštenika Zorana Perkovića 1998. godine, hram i parohija su dobili svog stalnog paroha. On je tu dužnost obavljao do 2001. godine, kada je na njegovo mjesto došao protonamjesnik Jadran Danilović.

Radovi na obnovi hrama započeti su 2000. godine kada je popravnjen krov i obnovljena električna instalacija u hramu, a obnova živopisa – fresaka na zidovima počinje 2004. godine. Te godine su akademski slikar, protomajstor Dragan Marunić sa svojim pomoćnicima, magistrom Draganom Stankovićem, Nemanjom Marunićem i diplomiranim teologom Darkom Danilovićem oslikali oltarski prostor, a slikavanje je nastavljeno i u idućoj 2005. godini. 

Potom je uslijedilo uređenje porte, čišćenje fasade hrama, a sredinom 2006. godine izvršena je elektrifikacija zvona. 

Tokom 2007. godine, ista ekipa slikara, sa protomajstorom Draganom Marunićem na čelu, oslikan je i preostali dio naosa – od prozora do parapeta iznad poda i tako je  unutrašnji prostor hrama oslikan u cjelini.

Danas se ovaj hram smatra jednim od najljepših bogomolja u Mitropoliji dabrobosanskoj.