Masakr nad 69 srpskih civila u selima oko Srebrenice i Bratunca koji su na Petrovdan 1992. godine počinile muslimanske snage pod komandom Nasera Orića predstavlja uvod u kampanju sistematskog istrebljenja Srba na području srednjeg Podrinja i Birča, kojih je tokom proteklog rata ubijeno 3.276, rekao je Srni istoričar Lazar Škobo.

- Ono što je posebno bolno jeste činjenica da komandni izvršioci ovih zločina nisu odgovarali, pa danas Orića možemo vidjeti kako šeta Sarajevom kao slobodan čovjek - ukazao je Škobo.

On je istakao da je poražavajuće što ni više od tri decenije kasnije zapadni centri moći, koji su u vrijeme rata prećutno gledali ili logistički podržavali ove zločine i danas ostaju gluvi na srpsko stradanje.

- Možemo sa pravom pitati da li su za takve ljude srpske rane manje krvave, ruke zločinaca nad Srbima manje upraljne i da li će dozvoliti da oni koji su sproveli ovo gnusno zatiranje nenaoružanih srpskih civila ostanu do kraja nekažnjeni? - upitao je Škobo.

Ove godine obilježava se 33 godine od velikog stradanja Srba na Petrovdan 1992. godine u selima oko Srebrenice i Bratunca, kada je ubijeno 69 i zarobljeno 22 vojnika i civila, od kojih niko nije preživio, a deset se još vode kao nestali.

Muslimanske jedinice iz Srebrenice su tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata najčešće napadale srpska sela na najveće pravoslavne praznike, a na Petrovdan 1992. godine napale su sela Zalazje, Biljaču, Sase i Zagone ubijajući sve što su stigli, pljačakajući i paleći srpsku imovinu.

Tako su nastavili realizaciju plana etničkog čišćenja započetog u aprilu iste godine, prema kojem su uništavali sve što je srpsko, da bi tragove postojanja Srba na ovim prostorima potpuno zatrli, jer su, osim ubijanja i progona civilnog stanovništva i uništavanja imovine, uništavali i srpska groblja i bogomolje.

Da bi zaštitila srpsko stanovništvo u srednjem Podrinju od uništenja, Vojska Republike Srpske u proljeće 1993. godine pokreće kontraofanzivu, ali do oslobađanja Srebrenice tada nije došlo zbog intervencije međunarodne zajednice koja je ovu, tada muslimansku enklavu proglasila zaštićenom demilitarizovanom zonom UN.

Muslimanska komanda pripremala je akcije i koristeći zaštitu međunarodnih vojnih snaga /Unprofor/ organizovala napade na srpske položaje, posebno 1995. godine kada su jake snage iz zaštićene zone krenule u napad na komandu Glavnog štaba Vojske Republike Srpske u Crnoj Rijeci kod Han Pijeska.

Taj napad je razbijen i ubrzo je uslijedilo oslobađanje Srebrenice koja ulazi u ustavno-pravni sastav Republike Srpske u julu 1995. godine.