Da je Republika Srpska uprkos pandemiji i raznim poteškoćama na tržištu interesantna inostranim ulagačima, potvrđuje podatak da je za deset mjeseci osnovano 181 preduzeće sa udjelom stranog kapitala, što je za 32 više u odnosu na cijelu prošlu godinu.
Prema preliminarnim podacima Centralne banke BiH, od januara do juna ove godine direktna strana ulaganja u Republici Srpskoj iznosila su 211 miliona maraka, dok su za cijelu prošlu godinu evidentirane neto strane investicije bile 285,1 milion KM.
U Informaciji o stanju i tokovima direktnih stranih ulaganja u Republiku Srpsku i rezultatima Programa postinvesticione podrške investitorima (aftercare), koja je usvojena na posljednjoj sjednici Vlade, navedeno je da su ukupna strana ulaganja do 31. decembra 2020. godine u Srpskoj iznosila 5,5 milijardi maraka. U tom dokumentu, koje je pripremilo Ministarstvo privrede i preduzetništva RS, istaknuto je da je od 2013. godine, kada je ovaj program počeo da se provodi, uključeno 28 jedinica lokalne samouprave.
- U ovoj godini obavljena je posjeta 21 kompaniji. Većina njih je navela da već realizuju ili planiraju proširenje poslovnih i proizvodnih kapaciteta - stoji u informaciji. Kako je navedeno, resorno ministarstvo je u stalnom kontaktu i sa postojećim i potencijalnim investitorima.
- U posljednjih nekoliko mjeseci primjetan je povećan interes stranih investitora za širi region, posebno iz Njemačke, Austrije i Italije, i to iz oblasti auto-industrije i uopšte metalskog sektora.
Jedan od osnovnih faktora za investiranje je pitanje osposobljenosti i opremljenosti školskog sistema za kadar koji treba savremenom investitoru, odnosno, koliko su škole opremljene, koliko ima praktične nastave, te koliko brzo se može prilagoditi potrebama privrede - istaknuto je u informaciji.
Predsjednik Privredne komore RS Pero Ćorić kaže da strani investitori čim stignu prvo pitaju da li mogu pronaći kvalitetnu radnu snagu na ovim prostorima.
- U posljednje vrijeme na to pitanje je veoma teško dati pozitivan odgovor. Privredna komora je zato i išla sa inicijativom izmjene zakona. Tako je lani i uveden sistem dualnog obrazovanja, gdje smo dobili određene nadležnosti, u smislu obuke mentora i provjere ispunjenosti uslova privrednih subjekata za obavljanje dualnog sistema obrazovanja, a što je veoma pozitivno prihvaćeno kod investitora - navodi Ćorić za “Glas Srpske”. Jedan od prioriteta, kako kaže, osim edukacije nastavnog kadra, trebalo bi da bude opremanje srednjih stručnih škola, gdje će učenici sticati praktična znanja, pored onih koja dobiju kroz dualni sistem obrazovanja.
Ćorić naglašava da je Srpska ostala atraktivna za investitore uprkos problemima sa kojima se BiH susreće u političkom smislu, a koji stvaraju određeni otpor kod stranih investitora.
- Povećanju stranih investicija doprinijela su i svjetska kretanja. Dosta proizvodnji je povučeno iz istočnih zemalja, a evidentna su i preseljenja proizvodnji iz zemalja poput Češke, Poljske i Slovačke, gdje su uz rast standarda poskupjeli uslovi poslovanja, pa je sve više kompanija sa tih područja odlučilo da prebaci proizvodnju u ove krajeve - istakao je Ćorić.
Globalni pad
Pandemija virusa korona prouzrokovala je dramatičan pad globalnih direktnih stranih investicija u 2020. godini. Tako su najveći pad ostvarile razvijene zemlje (58 odsto), a posebno evropske (80 odsto), ali i zemlje u tranziciji ( 58 odsto).
