Zaduženost stanovništva Republike Srpske nastavila je da raste, svaki građanin na kraju prvog kvartala ove godine dugovao je 3.486 maraka, što je za 35 KM više u odnosu na kraj 2022. godine.

U najnovijem izvještaju o stanju u bankarskom sistemu, koji je objavila Agencija za bankarstvo Republike Srpske, navedeno je da je ukupna zaduženost stanovnika kod banaka, mikrokreditnih organizacija i lizing kuća na kraju marta ove godine iznosila 3,93 milijarde maraka, dok je na kraju 2022. godine ukupna zaduženost po navedenim sektorima bila teška 3,89 milijardi KM.

Uzimajući u obzir podatke Zavoda za statistiku Republike Srpske prema kojima u zemlji živi 1,128 miliona ljudi, u Agenciji su izračunali da je zaduženost po glavi stanovnika na kraju marta iznosila 3.486,3 KM, dok je na kraju prošle godine iznosila 3.451,8 KM.

Najveći dio duga otpada na banke koje su stanovništvu plasirale 3,8 milijardi KM što je za jedan odsto manje u odnosu na kraj prošle godine. Riječ je o ukupnim kreditima koje su građanima dale banke iz Republike Srpske i organizacioni dijelovi banaka sa sjedištem u FBiH koji posluju na području Srpske. U strukturi kredita prednjače oni dugoročni, od koji se 61,6 odsto odnosi na opštu potrošnju.

Kada su u pitanju krediti građana u mikrokreditnim organizacijama (MKO) u Republici Srpskoj na kraju prvog kvartala ove godine iznosili su 456,9 miliona maraka, dok su potraživanja po osnovu finansijskog i operativnog lizinga poslovnih jedinica u posmatranom periodu bila teška 153,7 miliona KM.

S druge strane, štednja građana Srpske na kraju marta ove godine iznosila je 2,38 milijardi maraka i veća je za 16,3 miliona KM u odnosu na kraj 2022. godine.

Prema podacima navedenim u izvještaju, oročena štednja čini 71,6 odsto ukupne štednje i veća je za 6,7 miliona, dok je štednja po viđenju bez tekućih računa uvećana za 9,6 miliona KM. Tekući računi su veći za 91,3 miliona maraka.

Ekonomista Saša Stevanović kaže za “Glas” da zaduženost građana raste uporedo sa povećanjem plata i penzija, odnosno ličnog dohotka iz kojeg potrošači vraćaju pozajmljeni novac.

- Kada se desi povećanje plata ljudi više podižu kredite da bi zadovoljili neke svoje potrebe, jer znaju da će imati odakle  vratiti novac. Ima građana koji kredite podižu jer ne mogu izmiriti sve tekuće obaveze, ali banka ne pozajmljuju novac ukoliko smatra da će kreditna sposobnost potrošača biti ugrožena - rekao je Stevanović.

On je istakao da postoje teze da se potrošački krediti podižu zbog teške ekonomske situacije građana, navodeći da se potrošnja kod nas ne smanjuje.

- Ako posmatramo potrošnju, najbolji pokazatelj je indeks maloprodaje i on raste, što znači da kao društvo više trošimo i da smo na višem stepenu životnog standarda - rekao je Stevanović.

Banke u plusu

Prema podacima navedenim u izvještaju Agencije za bankarstvo Republike Srpske, finansijski rezultat bankarskog sektora je pozitivan i dobit je veća za 16,8 miliona ili 43 odsto u odnosu na prvi kvartal prošle godine.

- Sve banke su iskazale pozitivan finansijski rezultat i poslovale sa dobitkom - navedeno je u izvještaju.

Autor: Anita Janković Rečević