Nakon skoro 30 godina imamo vjenčanje u našoj opštini krajem ovog mjeseca, kazao je za "Nezavisne novine" Božo Sjeran, načelnik opštine Istočni Mostar, i dodao da je ova lokalna zajednica uvela jedan vid podrške za svaki sklopljeni brak.

- Mladi parovi koji se vjenčaju u našoj opštini dobijaju subvencije u iznosu od 1.000 KM, dok parovi koji imaju preko 35 godina a stupe u brak dobijaju podršku u iznosu od 3.000 KM - kazao je Sjeran.

Naime, prema podacima Zavoda za statistiku Republike Srpske, demografski pokazatelji u pojedinim malim opštinama Republike Srpske sve su porazniji, pa tako u nekima tokom čitave prethodne godine nije rođeno nijedno dijete, a nije zabilježen niti jedan sklopljen brak.

Posebno teška situacija je u opštinama Istočni Mostar i Istočni Drvar, gdje zvanično nije zabilježena nijedna novorođena beba u 2024. godini. Uz to, u Istočnom Mostaru, Kupresu, ali i Petrovcu nije registrovano nijedno vjenčanje.

Demograf Stevo Pašalić upozorava da je stanje u malim, ruralnim opštinama ozbiljno, ali ne i iznenađujuće.

- Male lokalne zajednice već dugo kubure sa izumiranjem stanovništva. U njima uglavnom živi stotinak ljudi, pretežno starije populacije. Sasvim je logično da se u takvim sredinama godišnje rodi jedno ili nijedno dijete - kazao je Pašalić.

Dodaje da se od populaciono malih opština ne može očekivati demografski oporavak.

- Potrebno je ozbiljno razmisliti o reorganizaciji o pripajanju ovih opština većim i funkcionalnijim administrativnim cjelinama. Jer, one su neodržive, kako demografski, tako i ekonomski - poručio je Pašalić i dodao da su problem i funkcije, ne samo brojke.

Iako bi logično rješenje bilo ukidanje ili spajanje malih opština, Pašalić ističe da za takav potez ne postoji politička volja.

- Ljudi ne dozvoljavaju ukidanje tih opština jer se vezuju za funkcije koje one nose - pojašnjava Pašalić.

Dodaje da je statistika neumoljiva, da se početkom devedesetih u BiH rađalo oko 66.700 djece godišnje, dok je 2023. rođeno samo 24.451 dijete, što predstavlja pad od skoro 60 odsto.

- Uzrok je takozvani tempo-efekat, mladi kasnije stupaju u brak i kasnije rađaju djecu, često tek u tridesetim godinama. Osim toga, masovne migracije mladih u inostranstvo dodatno ubrzavaju demografski pad - ističe Pašalić.

Pojasnio je da se moramo navići na činjenicu da će nas biti sve manje.

- Održivi razvoj mora se bazirati na kvalitet kroz obrazovanje, zapošljavanje, ekonomsku sigurnost i društvenu stabilnost - zaključuje Pašalić i dodaje da prirodni priraštaj neće popraviti demografsku sliku.

Komentarišući podatak da u Istočnom Mostaru u prošloj godini nije rođena nijedna beba, Sjeran je istakao da, iako u ovoj lokalnoj zajednici ima mladih ljudi, mnogi od njih imaju prebivalište u susjednim opštinama.

- Zbog toga često nema upisa u matičnu knjigu rođenih, jer se upisuju u tim sredinama gdje su roditelji prijavljeni - kazao je Sjeran.