Srpski je jedan od zvaničnih jezika u Južnoafričkoj Republici. Za ovu neobičnu činjenicu zaslužna je, prije svega, Violeta Pavlović Marinović, učiteljica škole “Sveti Sava” u Johanezburgu, jedinoj srpskoj školi na jugu Afrike, koja tamo radi već 10 godina.
Južni region afričkog kontinenta Srbi naseljavaju još od kraja 18. vijeka, a migracioni talas osamdesetih i devedesetih godina 20. vijeka u Južnoafričku Republiku je doveo veliki broj visoko obrazovanih srpskih državljana. Danas ovu afričku državu naseljava oko 20.000 ljudi iz Srbije, među kojima svaki drugi živi u Johanesburgu, gradu poznatom i pod nazivom “Džozi”, što znači “zlatni grad”.

Škola u prostorijama SPC
Da bi održavali redovnu nastavu, ova škola koristi prostorije Srpske pravoslavne crkve, a udžbenike za osnovnu školu nabavljaju preko Ministarstva prosvjete i Kancelarije za dijasporu Republike Srbije.

– Škola radi već 10 godina, a od 2015. godine postoji i novo odjeljenje u Pretoriji. Ove godine imamo 25 učenika. Naša misija je da se djeca ne asimiluju sa domaćim stanovništvom i da se sačuva srpski jezik. Oni su naši ambasadori u svojim školama, a ono što nam je takođe cilj jeste da se naš jezik i kultura predstave na najbolji način – ispričala je Violeta Pavlović Marinović u Jutarnjem programu RTS.

Iako Srbiju u Južnoj Africi često miješaju sa Sibirom, pa i nekadašnjom Čehoslovačkom, sada je to sve rjeđe slučaj upravo zbog škole “Sveti Sava” po kojoj se Srbija i srpski jezik prepoznaju. Najteže je bilo da se nastavni program implementira u školski sistem Južnoafričke republike, pošto se tamo razlikuje i sistem ocjenjivanja i od početka školovanja se polažu ispiti u dva roka tokom školske godine od januara do decembra.

A ni rad na tome da srpski postane i zvanični jezik, jedan od desetak u Južnoj Africi, nije bio ništa manji izazov.

– Projekat je trajao tri godine. Bilo je potrebno da se uradi standardizacija jezika i da se prilagodi školskom sistemu. U saradnji sa našom ambasadom uspjeli smo da registrujemo srpski jezik i sa IEB, nezavisnom internacionalnom agencijom, tako da naša djeca kada završe srednju školu u Južnoj Africi i polažu srpski jezik na maturi, njima ta ocjena povećava prosjek i olakšava prohodnost do izabranog fakulteta – priča učiteljica.
Muke sa padežima
Ona objašnjava i kako izgleda rad u srednjoj školi na srpskom jeziku.

– Osmislila sam to na sljedeći način: kao što učenici polažu predmete na engleskom jeziku, isto tako imaju ispit i na srpskom, samo u smanjenom obimu. Sama nabavljam materijal. Najveći problem im predstavlja gramatika i to zbog padeža, ali djeca vole što uče srpski jezik i koriste ga u međusobnoj komunikaciji. Za sve ovo zaslužni su i roditelji djece koji pružaju podršku i bez kojih ništa ne bismo uspjeli – rekla je ona.

Padeži su bili i predmet šale u Ministarstvu prosvete Južnoafričke Republike.

– U Ministarstvu prosvete u Johanesburgu su me, kada je sve bilo gotovo, da bi napravili štos sa mnom, zbog moje pretjerane posvećenosti i predanosti, pozvali su me da mi saopšte kako sve mora da padne u vodu, jer je objavljena vijest da je ozvaničen i osmi padež. Bacila sam se u vatru da objašnjavam kako je to nemoguće, ali su svi počeli da se smiju – ispričala je ranije Violeta Pavlović Marinović srpskim medijima.

Zbog srpskog priznat i njemački
Zanimljivo je da je priznavanje srpskog jezika kao zvaničnog povuklo i priznavanje jednog mnogo “jačeg jezika” – njemačkog.

– Nijemaca je u Južnoafričkoj Republici znatno više, ima ih oko 500.000, i kada je srpski priznat, jednostavno je bilo logično da to bude i njemački – objašnjava Violeta Pavlović Marinović.